MEDEDEL INGEN WERKGROEP HISTORIE EN ARCHEOLOGIE BOEKBESPREKING "DE NEDERLANDSE REVOLUTIE?" EN "TOT HEIL VAN 'T NENSCHDON". Het verleden laten herleven, de geschiedenis aktualiseren dat pleegt men veelal bij herden kingen te doen: een historisch uitgangspunt, een Jaartal als teken in de tijd. De herdenkin gen rollen de laatste Jaren over ons heen.Zo is 1988 uitge roepen tot William Nary-Jaar (vanuege de oversteek van stad houder Willem III naar Engeland in 1688, "Nehalennia" zal daar met een artikel in een ko mend nummer een bescheiden bij drage aan leveren). Vorig Jaar werd via tentoonstellingen, congressen en publicaties voor een breed publiek het roemruch te "patriottenjaar1787 toe gankelijk gemaakt. In Zeeland is daar naar verhouding weinig aandacht aan besteed, hoewel zich ook in onze provincie een goede 200 Jaar geleden nogal wat heeft afgespeeld. Onlangs verscheen bij uitgeve rij "De Bataafsche Leeuw" te Amsterdam het boek "1787. De Nederlandse revolutie?". Hierin zijn 19 artikelen, opgenomen. Afgezien van een ten geleide en een samenvatting bevat deze pu blicatie de schriftelijke neei slag van de lezingen gehouden tijdens het congres "1787. De Nederlandse revolutie?" (Ka tholieke Universiteit Nijmegen, 8 en 9 okt. 1987). Een tweetal bijdragen, niet op het congres verwoord, werd er nog aan toe gevoegd. Hierdoor is een geva rieerde en interessante bundel ontstaan, waarin allerlei fa cetten van de patriottentijd worden belicht. Zo bepleit P. B. N. Blaas een hei waardering van Colenbranders lang verguisde driedelige werk "De Patriottentijd", herhaalt C.H.E. de Wit zijn -niet onom streden- continuïteitsthese 1787-1848 nog eens en verge lijkt W.Th.N.Frijhoff de revo lutionaire mentaliteit in Frankrijk en de Lage Landen. Anderen schrijven over de fi nanciële aspecten, de patriotse ideologie in kinderboeken (P.J.BuiJnstersdie op p. 102 een Jubelvers citeert: "Lieve heldjes! Strijdbare BelgJesJ Wigtjes van een edele aartJ Strijdbare Loodjes! Bato's Telgjes, Gij, gij zijt dien eernaam waart.de gods dienstige verhoudingen, genoot schappen, de drukpers, spot prenten. Het laatste hoofdstuk maakt de balans op. Is er wel sprake van een echte revolutie? Frijhoff meent van wel. Vormt de patriottenbeweging de afsluiting van het ancien régi me (de decline and falltheorie) of kondigt ze de nieuwe tijd al aan Wat is de ideologische positie van de patriotten (L.H.N. Wessels noemt de schrijver van "Aan het volk van Nederland", Joan Derk van der Capellen tot den Poll, een con ventioneel denker). Hoe staat het met het genootschapsleven C.B.F; Singeling meent dat van een politisering van de zuiver literaire genootschappen vóór 1787 niet gesproken kan worden. "1787. De Nederlandse revolu tie is een veelzijdige en stimulerende verzamelbundel, die tot verdere studie van dit tijdvak noodt. "Dat historisch 3 6

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1988 | | pagina 38