SO IS BIJ BAILLIU, BURGERMEESTEREN ENDE SCEPENEN
GESEYT ENDE WTGESPROKEN
Straffen in de vijftiende eeuw in Goes.
door
Mw.W.H.van Meegen
In 1405 krijgen "die van der Goes" de vrijheid zelf
hun dieven en kwaaddoeners te straffen.Uit de peri
ode die dan volgt,zijn ons geen rechtsteksten over
geleverd. In het oudste voorbodenboek van het Gemeen
te Archief Goes(Raze inv.nr675),dat de periode
1449-1506 beslaat,komen we de eerste vonnissen tegen.
In deze vonnissen komt steeds een aantal dezelfde
elementen naar voren: de namen van de beklaagden,
het misdrijf,de uitspraak van de heren van de wet
(soms aangeduid als de vierschaarvaker als: baljuw,
burgemeesteren en schepenen) en de datum.
Doordat de aard van het misdrijf soms slechts zeer
vaag aangeduid wordt,is het niet mogelijk een over
zicht te geven van de misdrijven met bijbehorende
straffen.In het nu volgende wordt niet naar volledig
heid gestreefd: daarvoor is ook het aantal onder
zochte vonnissen te klein (46 in getal)
De straffen die in het Goes van de vijftiende eeuw
uitgedeeld werden lijken in twintigste-eeuwse ogen
onevenredig zwaar.En dan waren de heren van ter Goes
nog wel zo zacht als appelmoes.Naast de nog steeds
gebruikelijke straffen van geldboetes en inhechtenis
neming, komen verbanningen voorbedevaarten naar o.m.
Gent,Keulen,tot aan Rome toe,het afsnijden van han
den of oren,het in boetekleed lopen met een brandende
kaars in de hand,huisarrest gedurende de avonduren,
het offeren van kaarsen op verschillende altaren en
de nogal praktische straf van het leveren van bak
stenen aan de kerk.
Vooral diefstal is een zwaar vergrijp.
Jan Quistwater,die een beurs met drie braspenningen
49
