moet zijn gedrukt.waarschijnlijk steendruk van de kaarten.Het was afkom
stig uit Cafe "De Zwaan" van Kwadendamme.dat in 1920 werd opgeheven.
Dhr.S.Pieper(Wde) schreef ons over een Pachtspel het volgende:
Vele jaren geleden was er een vraag in "Archief van Kon Zeeuwsch Gen.
der Wetenschappen";Wie kent het spel waarvoor 6 dobbelsteentjes gebruikt
worden,met ogen 1 tot en met 6?(deze dobbelsteentjes waren in het archief
waarvan men de bedoeling niet begreep)Het spel gaat aldus;en kan met
net zoveel spelers gespeeld worden als men wil.
Iedere speler begint met in een grote kom een inzet te vormen van 8 of
10 fiches(kom één)Vervolgens verpacht men deze inzet(pot)(dat is de tweede
kom,waarin het kapitaal zal ontstaan).De hoogste bieder stort het geboden
bedrag in kom één en hij zorgt verder voor kom twee.Nu gooit men om de
beurt de zes dobbelsteentjes.Gooit men b.v.vier witte zijden en een 1 en
een 4,dan ontvangt hij uit kom één 5 fiches.Gooit hij echter blanco ste
nen, dan betaalt hij in kom twee 4 fiches,waar de pachter sterk oplet en
zorgt dat zijn kapitaaltje binnenkantZo speelt men door tot dat de pot
kom één de inhoud heeft van 1 of 2 fiches;dan wordt het spel pas span
nend, want al wat hij meer aan ogen gooit dan er fiches in de pot zijn
moet hij in pot twee bijbetalen en het blanco blijft (4 alhier).
Het is merkwaardig hoe soms uit den treuren steeds een groot aantal
ogen gegooid wordt ,wat de spanning der spelers en de pachter opvoert
en die stilletjes in z'n vuistje lacht.Tot op een gegeven ogenblik het
gebeurt dat het juiste aantal ogen gegooid wordt.Deze ontvangt de ge
gooide som uitkom één en wordt uit kom twee de pachtsom uitbetaald.
Al wat er meer in is,is de winst van de pachter.
Het was een zeer amusant spel en werd in de 2e helft van de 19e eeuw
vaak gespeeld in de familiekring en graag door buren of kennissen
bijgewoond.'t Is nu in 1980 totaal vergeten.
Dezelfde inzender zorgde nog voor de beschrijving van een oud knikker
spel dat op zijn dorp paarn werd genoemd en in Vlissingen kuutje slok.
Zo'n 40 jaar geleden ging dat op Waarde als volgt:
aEr werd een kuilt je (kuutje) in de grond gemaakt, 10 - 15 cm. in door
snee en 5 cm. diep.Als je aan de beurt was "zette je in",1 enkele of
veel knikkers(murpels) naar gelang van je murpel-bezit en je onder
nemingslust Ieder van de deelnemers kon daarop ingaan door je eenzelfde
hoeveelheid murpels te geven.Altijd slechts één per keer.Die gezamen
lijke hoeveelheid(minstens twee dus) moest je dan vanaf +1 a 1J m.
afstand in het "kuutje" gooienKwamen ze er allemaal in terechtofwel
was het aantal er buiten even dan had je ze allemaal gewonnen;je mocht
dus de tegen inzet van de ander houden.Dat heette dan "paar".
Was het "on",een oneven aantal er buiten,dan was je je inzet kwijt,
b Een andere vorm was het bollekett'n.
Je moest dan met een ijzeren bal (bal 3a 5 cm in doorsnee) bolleket,
die van je medespeler(s) zien te raken.Was het raak,dan kreeg je van
hem een "murpel".Was het mis dan moest je hem er zelf één geven.
Dat ging dus veel minder grof dan het "paar'n".
De murpels waren steevast het gekleurde aardewerk type.Glazen knik
kers kwamen nauwelijks voor,althans in het spel(te duur).
Zie artikel in Zeeuws Tijdschrift van R Sauter/ Zeeuws Woordenboek
pag.121-122/ Ene. van Zeeland deel 1.
Dhr.C.A.Swenne(Ow) weet zeker,als kind 'n beugelbaens te hebben gezien,
bij 'n café buiten: 'n ijzeren U-vormige gebogen staaf in het zand ge
slagen. Doordat poortje werd een ijzeren kogel geworpen door sterke
mannen.Hij meent dat het op Schouwen was,maar weet dat niet zeker.
Wie herinnert het zich nog?
29
