- 4 -
Neeltje Lokerse, een byzondere Zeeuwse 'feministe'
door
Dr W.C.S. van Benthem Jutting
Neeltje Lokerse werd geboren te IJerseke op 31 augustus 1868.
Zij ging omstreeks 1890 met haar zuster naar Amsterdam, als
dienstbode; al vrij gauw vertrok zij alleen naar Den Haag. Daar
kreeg zij eind 1901 een onwettige zoon, Cornelis gedoopt, Jan
genoemd, die zij tot haar spijt niet zelf kon verzorgen. De ver
wekker van het kind heette S.J. Burghout. Zij zinspeelt in haar
geschriften vele malen op een gebeurtenis, die echter onduide
lijk blijft zij heeft eens, in 1902, in bijzijn van Burghout
een revolver afgeschoten om de aandacht te vestigen op het haar
en vele andere vrouwen aangedane onrecht.
Zij reisde heel Nederland af en hield op eigen kosten lezin
gen, welke zij ook op eigen kosten liet drukken. Door dit alles
genoot zij grote bekendheid. Omstreeks 1916 huwde zij met W. van
Strien Jz., een aanzienlijke Zeeuwse boer. Het echtpaar woonde
te Scheveningen. Van Strien overleed begin 1929 te Apeldoorn, 81
jaar oud. Neeltje Lokerse overleed zelf te Voorburg op 1? febru
ari 1954
Uit wat zij schrijft komt deze Zeeuwse feministe naar voren
als een felle strijdster tegen de onzedelijkheid en het christe
lijke farizeïsme van het Nederlandse volk. Met name komt zij op
voor de rechten van de ongehuwde moeder en haar kind, vooral die
uit de mindere stand, de dienstmeisjes die in de grote stad wor
den verleid door heren en dan door de 'fatsoenlijke' mensen ver
der het slechte pad op worden gedreven. De toestanden, die zij
schetst, zijn zeker naar de 'werkelijkheid getekend, en men kan
van harte instemmen met hetgeen zij wil verbeteren. De middelen
daartoe doen ons echter soms vreemd aan, zelfs in het kader van
die tijd: gevangenisstraf voor de gehuwde verwekker; wettelijke
verplichting tot een huwelijk tussen de ongehuwde verwekker en
de moeder; andere merkwaardige voorstellen, in verband met de
prostitutie een wettelijke verplichting voor mannen, op een
bepaalde leeftijd te trouwen; de bordelen in de havenstad Rot
terdam niet opheffen, maar gecontroleerd en in één wijk gecen
treerd laten bestaan. Zo toont zij zich herhaaldelijk oneens met
maatregelen van officiële zijde tegen ook door haar zelf bestre
den kwaad
