- 24 -
deze oude landsdiapstypen eivoor de planten en dieren die daar in thuis
horen. Hoe meer echter het milieu rond deze reservaten verandert, des
te moeilijker zal het worden dergelijke gebieden te behouden.
(samengesteld door drs. Wolff).
Wraek en Geld. Twee Waekers
Voor de Zeeuwse Vrijheit.
Enige tijd geleden werd in het archief van het kasteel Amerongen
door de rentmeester de heer ir. J. Tenge een handschrift gevonden waar
in onder bovenstaande titel een gedicht voorkomt, waarin de sterk an
ti-prinsgezinde houding van Zeeland duidelijk aan de kaak wordt gesteld.
Het gedicht is niet gedateerd of gesigneerd. Over de tijd van ont
staan is echter in de tekst nog wel een aanduiding te vinden.
De eerste régel spreekt van "Het jaer van Twee" (van dees Eeuw)
Zeker zal hiermee bedoeld zijn het jaar 1702, n.l, het sterfjaar van
Willem III. Kort daarop reeds verklaarden de staten van Zeeland dat de
waardigheid van Eerste Edele in Zeeland door de dood van de stadhouder
was vernietigd. Zij gingen daarom ook niet in op het verzoek van de
prinses-weduwe om haar het markiezaat van Veere en Vlissingen toe te
wijzen.
Deze zaak bleef slepen en veroorzaakte in verschillende Zeeuwse
plaatsen veel beroering, zo zelfs dat door toedoen van het volk bij de
vernieuwing van de wet de staatsgezinden aan het bewind kwamen.
Dertig jaar later nog, in december 1732, zenden de Staten van Zeeland
een missive aan de Staten Generaal n.a.v. hun besluit "de steden Vlis
singen en Veere van nu voor altoos en ten eeuwigen dage te ontheffen
de Facto et de Jure van alle Vassalge en leenroerigheid". De prins pro
testeert hiertegen in een pamflet op 10 januari 1733.
Tegen het midden van de eeuw is het Zeeuwse gewest weer erg prins
gezind. In deze periode, tussen 1702 en c. 1750, zal dus dit gedicht
geschreven zijn, waarbij een datering kort na 1702 het meest waar
schijnlijk is.
Hiervoor pleit dan ook nog het feit dat het handschrift is gevonden
in het kasteel Amerongen. Het in die tijd op dit kasteel wonende ge
slacht van Reede - geparenteerd aan het geslacht Tuyll van Serooskerke
- had, zeker tot 1719, nauwe banden met Zeeland door ambten en familie
betrekkingen. Zo werd Frederik baron van Reede, geboren in 1663, in
