- 12 -
marktcentrum voor Zuid-Beveland. Middelburg ziet als machtigste han
delsstad de belangen van de landstadjes nog al eens voorbij.
In de 17de eeuw worden grote gedeelten van Zeeland herbedijkt.
Noord-Beveland begint te herrijzen in 1598. De evenwichtige kavelver
deling van de Oud-Noord-Bevelandpolder en het grondplan van Colijns-
plaat toont de geest van de renaissance. Een nog mooier voorbeeld is
Borssele, dat eveneens door de stormvloed van 1530 van de kaart ver
dween. De polder is van 1 616 en het grondplan van het dorp vertoont de
strakke geometrische vormen als geen ander dorp in Nederland.
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt generaliteitsgebied; alleen voor het ei
land Axel en Terneuzen komt een tussenvorm waarbij de Gecommitteerde
Raden van Zeeland enige zeggenschap houden, vandaar de naam het Com-
mittimus. Grote delen van Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen- dat zeer zwaar
onder de oorlogshandelingen had geleden worden herbedijkt. De naam van
Cats, die een hoeve onder Groede bezat, kan in dit verband worden ge
noemd. Vele families van Waalse en Franse afkomst hebben zich hier ge
vestigd. Hulsterambacht kwam in 1645 onder het gezag van de Staten-
Generaal,
1795 tot heden.
De Bataafse en Franse tijd betekende voor de steden in Zeeland een
sterke economische achteruitgang. Middelburg verloor de helft van zijn
inwoners. De nieuwehaven van 1817 van Middelburg naar Wulpenburg bij
Veere bracht geen uitkomst, evenmin het kanaal door Walcheren gegraven
rond de jaren 70. De inpolderingen bleven doorgaan. De Wilhelminapol-
der - eerst Lodewijkspolder genoemd - ontstond in 1809; deze polder
is kenmerkend gebleven voor het moderne beheer in landbouwkundig op
zicht met gebruikmaking van zoveel mogelijk mechanische middelen.
Een ander gezicht kreeg Zeeland door de aanleg van de Kreekrak- en
Sloedam 1867 en 1871 - en de spoorverbinding naar Vlissingen.
Zeeland kwam uit zijn geïsoleerde positie, maar de resultaten hiervan
kwamen pas langzaam aan de dag. Lange tijd bleef de' verbinding met de
overige eilanden en Zeeuwsch-Vlaanderen (1814 Zeeuws gebied) zeer
moeilijk. Bracht de Tweede Wereldoorlog voor Zeeland veel ellende, de
landbouw in de geinundeerde gebieden herstelde zich snel. De grootste
impuls kreeg Zeeland na de katastrofale vloed van 1953. Door herver
kaveling en industrialisatie komt' een ander beeld dat veel van het
oude Zeeland doet verdwijnen.
(samengesteld d,oor de heer M.P. de Bruin).
