(foratrtzsutl te JRiiMetkrj.
VOORDRACHT
VOORDRACHT
1.50.
Zaterdag X AXei a|
(Hl'LTATIILI.)
op
AAN
11DLww
tlcii lieoi* Douwes Dek
in de Schouwburgzaal
TE OOK»,
des avonds te half acht uur,
XTRKIf.voor Heeren en Dames f
n - agM'
VAIf
op VRIJBAfw 1 MAART 1878, des avonds
te 9 uren*
TOEKAXfiSKAARTEÏ zijn te bekomen
bij de boekhandelaars J. C. W. ALTORPPER
en J. A» DE HEEK, en aan de Concertzaal.
Moltatali's voordracht.
IFlB-CJXLLBTOSSr.
Een avond met Hultalnli.
n
i staat, n#t iavpsanlng, hem U velgM. gB
I) iUit geoosg boten itjn publish, on ug t^,
sen in Hat laboratorium OBgaat de ongMtoortle
alartgslelltag ta veraskerea van wie ook sur
«nlgirina ia staat is, ta wsredeerou wat
□tM bet alledaagse ba ik; tor verheft.
Wie iu vervolg tan tj[J, rich reiteiMchtp stl
tliea geten tan dun to flood, dwr tioaeo desk«
ligeoeiead, m! dien vooral moeten nasporen, niet
p bei terrein der geleerden «e vakmannen, maar
p bet onbegrensde gebied, waar ieder, eelt
e vakman, dilettant Is.
MULTATULI
aitvoBitng van nrt. 6 dor wet van 25 Rei 1B80
I'at tl. ne, SS) tot instel ling eonsi rtjka-poetapaar-
baak.
De wet tot vaatateJUng van bet tweede hootd-
atnk dor staslsbegrootiag voor bet dienstjaar
18SI is in de SU CU opgenomen.
Ondanks den dikken sist, dis bet Hebt der
fnudantJuung endorsehtpie, waarmede dames on
betten anders de tot modderpoelen geworden
sneeuwboppen op bat, weg hadden kannen iai;dent
was bot publiuk, dat aicb gisteren avond is do
cnuctrtasal veroenigti bad om de voordracht van
don beer Donvrea Dekker aan te hou ren, tocb
nog vrij talrijk.
Evenmin als verleden jaar willen wij beproeven
van diKo toespraak een verslag tesehrjjvaa. Dat
schijnt ons niet in 't belang van den redenaar,
wiooa betoog, beelden on tin wendingen op die
manier, gedurende rijue rondreis, gaandeweg bun
In veilheid verbalen.
Len wóórd dus alerbta over de beteekenis ili-sur
voordrachten voor 't publiek dat se bjjwuont.
Ais deel van dn geschiedenis der denkbeelden en
Wjnr
«ben atassar bealt hg don woorden-rijkdom,
maar niet du helderheid, de verstaan baarheid.
Veel wodit bplt binnensmonds, veel snel, «a voor
cao ver de atom -rich uitzet, *om» onduidelijk
gorprokett.
Waarom luiaieren ij dan allen alsof htm leven
ervan af hoogt Waarom komt, na de korte pante,
ieder terug en damt bet schuiven en mompelen,
alvorens ieder weer rit, zooveel seooaden als bij
andere voordrechten Minuten
leder hoorder moge den vragen voor rich be
antwoorden, Wij, als kroniekschrijver», hebben
slechte te vermelden dat hut eoo ia en dat
Xutiatuiïi woord niet ia da woestijn gesproken
wordt.
Verlangt mm echter oeno subjectieve uitleg
ging? Zij eon dose kdnaoa rijn. Van desa voor
drachten geldt bi) uitnemendheid, du aegrootea-
deula looped over onderwerpen, die de diepste
roerselen der gedachten van leder toehoorder
raken. Dure ievenaraadseles vervolgen ieder outer
en róllen niet opbod den ons te vervol gen, aoo
lang de daad, het groote raadsel, aan ons raden
geen einde boeit gemaakt. Rn booft Atvltatuli,
meer dan osnig ander todenaar, de gaye ons to
doen alen op welke wjjte bij denkt. HIJ voert
ons in 't laboratorium ijjner godaebto. Juist omdat
bij geen schoolman, geen valtgeleerdu ta, ago wtj
„Ik tum uwe komst," wo sprak do schrijver
dezer regelen den auteur van „Mm liavebutr''
toe, «enige oogen blikken nadat deze gisteren avond
zijne Voordracht voor het kBddeJburgneh pnbltek
Reflaidjgd had„ik zon rtwe koiast sis re tic
ramp voer mij beschouwen, indien ik mij verplicht
achtte vaa uwe rede een eecigszttw tmawktmrig
verebg te geven."
„ïloe dntf" vroeg de aangesprokene.
„Omdat fk daar geen kans toe zöh iieo",
lnlddo het antwoord. L'"
„Inderdaad, tk begrijp $a£3it een zeer
moeilijk vrèrk moet wezen", herwtuï Multriuli.
„Het eenige waar ik mij aou durwn
wagen," jjteg dc ouder voort, „zon rijn te
bfproev* o dw indmk te schetsen, dien uwe voor-
dréóht op n$ gemaakt heeft."
„Maaf dat ia ttomrrs beter dan de trttcrlijko
Dpteektsteg mgnrr Woorden", klonk het, met
gtwter bytaadigheid daa tot dusverre aan ons
gesprek had bijgezet. „Eest woordelijk verslag
Va ribt nauwkeurig, evenmin ais stenographic. Zij
éftïjé nog dn volledig, slechts het dorre
geraatnti weder. Van den indruk van het ge
Sproken woord |a daarin niets to vinden."
„Aikco," wsagde ik nog up te merken, „b
een dergdgke indruk geheel aubjccüef, O at zijne
jubtheW te bcourdoelon, bcüt sneu voor aichzelf
ï«va enkelen ma*w taf,"
„Vedkomen waar, Maar honderdmaal liever
hdg een «objeeticve indruk, «Jfü onjniat, maar
met getrouwheid weergegeven, dan een deurwaar-
dera-verbaai. l'w auhjécdeve indruk b aithane
eene werkelijkhcü Uw verriag zou op zyu hoogat.
eeno kletiriooze Bchaduw ktmoen rijn, waaruit
niemand tot de gestalte van het oorrpronkelijke
beeld rot. ktmnon öHSfatten."
Met dere"* woorden in het geheogea gt ik be^
proeven de» Indruk te ache tres, dien Mul te tali's
rede niet alben, maar rijn geheels pèraooniljkheid
op mij gemaakt hééft, (^durende do' urea welke
ik het voorrecht gedöka beb in (ga gezelt<di*p
door te brengm
Is MttltatnH een wd^wjtehd mant; 'BeMinor
dat hij het ia ea bij hij leder den indrtA daarna
teweeg rou brengen, indien hij dit noodig achtte
en rijn licliamelijkn krachten bet hem veroorloofden.
Grond voor die meening vind ik in deze woorden
van iStéenmeger, in zijne «Brieven over de Wel
sprekendheid" druk, td. 41); „Laat de wel
gestelde ziel haar denken, gevoelen en willen uit
drukken ea mededeelt®, het zal altoos hetzelfde
zijn als wèl te «preken, Hij dfa Mik eene ziel
bezit, U geen rhtior, gemi rodetuwrj die b oen
wtdsprekend mensch; hg b het meer of to
mindernaarmate sj|tm rid meet «f minder
dichtbij aan die volkomeae welgeottddheid is ge
naderd."
Het past mij niet, en Ik weet ntrt of bet
iemand past, um te onderzoeken in hoeverre
hetgeen ons Van MultatuT* g W0J™
bekend b, beantwoordt aan de eisches welke de
relf zeer wel^rckeiido Antb^mseho predikant
Stxcvsmiijer aan eeno ziel stelt, ma op hf t epüht-
ton „welgesteld" aanspraak to csogca qmken.
Maar leker is hot dat, waaneer ik'dommige dier
ebchén overwelf en daarbij o. a. vertengd vind
«dat rif waarheid zoeke, bet weren der dingen
op.vpore, duidelijke begrippen rich toedjjvne om
trent alles wat voor beoordeeHng vatbaar b", - -
4** dan, na eeno ontmoeting met Mrikatnh ris
redenaar, de overtuiging bij mj -vaststaat dat
.een welsprekend man tagonovegM^ heb gezien,
zoeker der waarheid", dat b hg richt-
b*sr- Dien induik ontvangt monzelts alt
gebreken zijner uiterlijke voordracht. Soms
ireckt hij langzaamzijne woorden zoekend ca
wegend; dan staat de gedachte, die hij uitspreken
wil, hem zeker duidelijk voor den géést4och fe-
hij nog aan 't opspoten der juiste woord* «ap*
aan deze voorstelling nitdrukking te geven. Soms
ook sproet hg, weder langzaam, maar met bij
zonderen oadrttk op ieder afgemeten tatgesprokón
woord; dan b èa gedachte 6n ujtdr.ukking hem
d tsjdriijk, maar wil hg den zin van .elke letter
greep aan zijne toehoorders abt „inboren", zooats
Majr Ha velaar reeds in afln toespraak tot do
Lcbrtk&cbe Hoofden deed. Een ander maal stroo
men de woorden ht wilde vlochtab met horten
en ztootea, oaverataanbaar dikwjjbf rau z*gne
tippendan overstelpt hem de overvloed zijner
gedachten en eene enkele uitdrukking, die som
tijds, zonder biifkimre reden, plotseling met krgefei
uitgeste»ten wordt, verraadt dat de stroom der
gedachten to ontetuimig vloeit om bot zintuig
der spraak volkomen in bedwang te hebben.
Bomtydj b tedere volste kort m bevat oost rige-
böad oord oei op rich; eb,
rinpfen lang, etedrlws Iwf;
tsAsebCnzte bij een uit;
pêven-gedachte, b§ ces
efcn ander oordeel tutu. d*t i
verzwakt ot wfjrigti De1
do redo, komt op den
terug, slaat een uovt^p*^
alterlri b§wegen, dorh
wedermet bewoudcre
gevatheid, dm» draad iereg1
hem, mot óf zonder ep et,
IMl allé» levert een b®
laagwekkondbeid op voor i
heeft dlrbt genoog te te» i
ritten om al de bewe^ag®
kannen volgen. Ik duidde
zwakte hem belet, op ieder i
indruk van een webprtkesd
voor wten dat bezwaar riet'
het eeno studie, traartoc te i
eeor BObb» aanbiedt en
rdót lldtt te oversehatb b
deze wordingèntwik e
gvdarhtai i» «me ricl, die
wmltoadeari 'opwerpt en
Multataü,
Zijn él ffesre bewegingen l
komen Efttaurlsjk en
•oma, bewust of onbewns'f
Mcsj briéédigt Multatuli niet!
he#egEl|ke, demougtraticv^
meer komedlanL 0» c'
tn Andró Ghdcier, en 5^
