theater
Kabaret Zak As
Henk Elsink
Lange dagreis naar de nacht
Drie is teveel
theater
Jozef van den Berg
Schouwburg Middelburg, 7 februari;
Zuidlandtheater Terneuzen, 21 februari.
Een opkomende cabaretgroep, ditmaal een die het
Leids Cabaretfestival van 1985 won. Het trio werd
zowel bedeeld met de publieksprijs als de juryprijs.
De jury, Boudewijn Spitzen, Anke Groot en Jaap van
der Merwe, signaleerden enige onervarenheid, maar
spraken ook van een van de meest veelbelovende
cabaretgroepen van de laatste jaren. De eerste
theatervoorstelling na het festival werd door recen-;
senten in soortgelijke bewoordingen beoordeeld. In
twee maal vijftig minuten brengt Zak As een zeer
gevarieerd programma onder de titel Hij is Justus,
wij zijn Erik. De afwisseling is een bewuste keuze.
Losse nummers mogen en een rode draad is er niet.
De eenheid zoekt Zak As in de manier van werken.
Met een onalledaagse logica neemt het trio thema's
door die variëren van dienstkeuring tot de terreur van
populaire muziek. Het'blijft allemaal zeer begrijpelijk
en lachen is toegestaan. De zang is verstaanbaar, de
meestemmigheid verraadt een klassieke onder
grond. De instrumenten: piano, tenortuba, bastuba,
dwarsfluit en als het zo uitkomt de viool.
Dorpshuis Kortgene, 12 februari;
Den Dullaert Hulst, 23 februari.
In Kortgene probeert Henk Elsink zijn nieuwe one
man show uit. De vaste ingrediënten ontbreken
natuurlijk niet: leuke conferences, gekke typetjes en
liedjes.
Schouwburg Middelburg, 10 februari.
'Liefste: Ik geef jou de originele tekst van ditstukvan
oud leed, dat ik heb geschreven met tranen en bloedl
De Amerikaanse toneelschrijver Eugene O'Neill
draagt met deze woorden zijn in 1941 geschrevel
stuk op aan zijn vrouw. Pas na zijn dood, in 195ft]
wordt het voor 't eerst opgevoerd, in Stockholm til
stad waar Strindberg zijn intieme familiedrama'!
Kamerspelen schreef. Waarschijnlijk liet O'Neill ziel
hierdoor inspireren.
Een vader, een moeder en hun beide zoons die ol
een zomerse dag met een niet aflatende energjJ
elkaar kwellen en haten en in sentimentele aanvalle!
van vergevingsgezindheid in eikaars armen vallen!
Whisky regeert de mannen, morfine regeert de
moeder. De bedwelming houdt de spoken uit hetl
verleden verre. O'Neill roept met dit stuk een dag uit
zijn jeugd op. Van artsen kreeg hij te horen dat hij
leed aan tbc. De versleten familieverhoudingen
waren niet bestand tegen dit bericht. O'Neill verbood
opvoering van deze persoonlijke bekentenis over de
ontreddering van zijn familie tijdens zijn leven. Grote
gevoelens in deze tragedie, maar Globe speelt die
zonder gedrevenheid, waardoor het stuk aan
dramatische kracht inboet, zo menen critici. Ronald
Klamer regisseerde zijn debuuttoneelstuk bij Globe
realistisch, zonder opsmuk.
Hans Croiset en An net Nieuwenhuizen in 'Lange Dagreis
naar de Nacht' van Globe. Foto Hans van den Boogaard.
Prins van Oranje Goes, 17 februari
3
De Vroone Kapelle, 19 februari
De Halle Axel, 20 februari.
Jan Blaaser, Joop Doderer, Nelleke Burg en Hans
Boskamp zijn de hoofdpersonen in deze klucht van
eigen bodem. Driekus wordt doorgaans Drie ge
noemd. Drie is loodgieter. Door een toevallige
samenloop van omstandigehden geeft hij zich tijde
lijk uit voor butler bij de familie 's Gravenzande die
juist op dat moment voornaam bezoek uit Amerika
verwacht. Joop Doderer speelt de rol van loodgieter.
Vijfentwintig jaar geleden was deze klucht van Jan
Blaaser in de schouwburgen en, iets later, opt.v. een
enorm succes.
Schouwburg Middelburg, 18 februari.
Nu het theaterfenomeen Jozef van den Berg einde
lijk op de televisie is geweest (28 en 31 december '86
met De geliefden en Het geluk van morgen, VPRO-
;v zullen ook in Middelburg de toeschouwers wel
naar zijn voorstelling komen. De titel is: De twijfelaar.
Verder is er nog niets over bekend. Dat heeft te
maken met Van den Bergs werkwijze. Een voorstel-
jng ontstaat in de zaal. Veel hangt van het publiek af.
av~r®9'sseur Frank Alsema: 'Hij wordt de nieuwe Ko
n Dijk genoemd, of de evenknie van Freek de
Jonge. Ik vind hem nog aparter. Het buitenland heeft
hem eerder als theaterdier erkend dan ons land. Hij
speelde al met succes in Warchau, New York,
Brussel, Hamburg en Zürich, maakte onlangs een
geslaagd toernee door Hongarije en nu optredens in
het vermaarde Festival d'Automne in het Centre
Pompidou in Parijs. Bij iedere voorstelling gaat hij
zijn laboratorium in om iets nieuws uitte proberen.
Samen met de mensen in de zaal, ongeacht hun
nationaliteit. Ik heb nu vier maal een voorstelling van
hem voor televisie mogen registreren en dat was heel
spannend. Ik heb daarbij herhaaldelijk mijn camera
mensen tot de orde moeten roepen, omdat ze zaten
te schuddebuiken. Jozef van den Berg heeft zo'n
uitstraling dat hij als één van de weinigen echt door
dat t.v.-glas heen breekt, de huiskamer in.'
Het feest van de verbeelding, zoals Jozef van den
Berg dat in De geliefden op touw zet, begint met zijn
entree in de zaal. Omdat zijn manier van werken in
De twijfelaar niet veel anders zal zijn een korte
impressie. De toeschouwer ziet een strand, een
blauwe lucht, een eenzame palmboom. Als de zaal
stil is, steekt er een wind op die zich tot een
behoorlijke storm ontwikkelt. De ideale omstandig
heden voor een schipbreuk. Het schip De Zekerheid
vergaat. Maar er zijn overlevenden, want er wordt iets
zichtbaar van een mastje met een noodzeil. Dan klimt
er een man over een zandberg het strand op, nadat
Jozef van den Berg
Foto Bert Nienhuis
41
