'D bussotti ^vaAtNOTC XIV piece Oavld Tudop iiMNM Ut 1S4t aJUaUM fiMM&iUt £7.3.1959 ttfnuv durata tahmiU^ zich uitsluitend met geluid bezighielden. Hun werk behandelde theoretische problemen, ging in op ander gebruik van instrumenten en legde nieuwe normen en waarden aan over de samenstelling van het klankmateriaal. Deze componisten koesterden geen andere ambitie dan muziek schrijven. Veruit het meerendeel deed dat binnen de grenzen van een bepaalde stroming die men niet wenste te over schrijden. Vaak onderwees men die persoonlijke opvatting over wat men als 'ideale muziek' be schouwde aan bijvoorbeeld studenten van conser vatoria. Die er op hun beurt van overtuigd raakten dat hetgeen ze stap voor stap leerden ook inderdaad de ideale muziek vertegenwoordigde. Als gevolg daarvan trokken ze de onderwezen grenslijnen nog wat dieper door en concentreerden hun aandacht nog meer op het geluid. Naar hun mening de enige grondslag van de muziek. ^mbO deed Sylvano Bussotti niet. Rond het begin van de jaren zestig ondernam hij veel activiteiten om de hedendaagse muziek in een breder kader te plaatsen. Daarbij keek hij niet alleen naar de composities die rond die tijd ontstonden, maar betrok er ook het werk uit vroeger jaren en zelfs eeuwen bij. Zo richtte Bussoti bijvoorbeeld zijn aandacht op de opera's van Giacomo Puccini waarin hij zelf een rol speelde die hij regisseprde en waarvoor hij ook de decors ontwierp. Niet alleen het ernstige interesseerde hem. Muziek schreef hij ondermeer ook voor televisieproducties en voor films. Gebruiksmuziek die doorgaans geen ander doel dient dan dat van illustratie en versterker van emoties. Wie de achtergrond van Sylvano Bussotti er nog eens op naslaat, komt al snel tot de conclusie dat de componist zijn werk graag terdege voorbereidt en op een uitermate intellectuele wijze samenstelt en indeelt. Echter, Bussotti gaat spon taan tewerk en gebruikt datgene wat hem op een zeker moment het beste lijkt. Oude en nieuwe technieken van het componeren en andere kunst uitingen lopen daarbij door elkaar.De reden dat men Bussotti welbeschouwd niet bij een bepaalde stroming kan onderbrengen. Alleen bij Sylvano Bussotti. Ondanks die spontane aanpak en die weinig conventionele en conforme werkwijze geeft de componist zijn ideeën zeker niet op een lichtzinnige of naïeve manier gestalte. Hij kent de achtergronden van zijn interesses en komt zodoende steeds tot een sluitend geheel. Over het werk van Sylvano Bussotti deed ooit het verhaal de ronde dat het tot stand kwam enkel met de bedoeling daarmee schandalen uit te lokken. Iets wat in het Italië waarin Bussotti zijn loopbaan begon overigens niet zo moeilijk bleek. Zo tegen het einde van de jaren vijftig, begin jaren zestig kende het land nog op tal van gebieden nauwelijks te doorbreken taboes. Daarbij komt dat Bussotti in die tijd met opzet en met regelmaat tegen zere benen trapte en zijn schoenhakken in lange tenen ronddraaide. Ondermeer met de uitspraak dat iedereen die enige overeenkomst vertoont met een mannelijk geslachtsdeel van agrarische afkomst kan componeren. Want, zo stelde Bussotti, je kan de grootst mogelijke flauwekul op muziekpapier zetten en daar nog een daverend applaus voor ontvangen ook. Zolang je maar zorgt dat de compositie een pakkend middendeel en een eveneens aansprekend slot kent. En dat vraagt niet meer dan even diep nadenken over de inhoud van twee, drie maten. eskundigen zetten de componist Sylvano Bussotti op één lijn met bijvoorbeeld Robert Schuman en Francois Couperin, evenals hij mensen die in de loop van de geschiedenis complexe fenomenen bleken. Muziekmakers aan de zijlijn van de ontwikkeling die de muziek in hun dagen doormaakte en waarvan pas later bleek hoezeer zij vanaf die aparte plaats bijdroegen aan die ontwikke ling. Vooralsnog lijkt het erop dat Sylvano Bussotti weinig invloed uitoefent op de hedendaagse muziek. Uitgezonderd het werk van mensen die net als hij zich aan de zijlijn ophouden. Deskundigen menen dat het werk van Bussotti er als een geheel uitziet. Feitelijk, zo zegt men, kan men het beste alle Abbie de Quant e muzikale noviteiten van het laatste decennium vertonen een groter percentage werken die meer bewust op de msytieke wortels van ons bestaan inspelen. Uitgaande van de stelling dat het oude theater een religieuze basis had, mag hetzelfde van de muziek beweerd worden. Voeg daarbij dat muziek de meest abstracte kunstvorm is, die zich bedient van trillingen, dan wordt het duidelijk dat muziek op zich een taal is, die wij in ons gewone profane leven niet meer (rationeel) verstaan, doch eerder ondergaan. Het feit, dat wij in onze twintigste eeuw met ons positief wetenschappelijk denken enerzijds en onze neurotisch-stresserende levens stijl anderzijds geen bewust begrip meer hebben van de diepe boodschap die elke muziék in een sluier van al dan niet harmonische klanken naar ons uitzendt, vergroot eerder haar invloed dan dat zij deze kleineert', schreef de Belgische muziekcriticus Jörg Pyl enkele jaren terug in het muziekwetenschappe lijk tijdschrift The Second Call. Met die woorden leidde Pyl een artikel in over wat hij noemde 'symptomen van een kosmische bewustzijn in de muziek'. Pyl onderscheidt daarin drie muziekvormen die door middel van ritmische klanken een verruiming van het beuwtszijn teweeg brengen. Muziek die hij therapeutisch noemt. Als eerste vorm stelt Pyl muziek met een religieuze basis aan de orde zoals bijvoorbeeld het Gregoriaans en de vormen die daaruit ontstonden. Hierbij geeft de doelstelling van de muziek en de instelling van de componist de doorslag en niet de uiterlijke vorm. Als tweede vorm haalt Pyl de primitieve etnische muziek aan zoals de meditatieve klanken van Boeddhis tische oorsprong en de sterke ritmes met zware basklanmken van de Afrikaanse volken. Volgens Pyl bewees de wetenschap dat deze laatste vorm het uithoudingsvermogen vergroot en tegelijkertijd het denkvermogen beperkt waardoor de luisteraar in een trance komt. Als derde vorm van komsische muziek geeft Pyl de kennis van een componist van de therapeutische mogelijkheden van de muziek aan. Ter illustratie noemt hij de componisten met een antroposofische, theosofische, vrijmetselaars- of rozekruisers-achtergrond. Dat alles doet Pyl con cluderen dat muziek welbeschouwd gevaarlijker is dan diepzeeduiken. composities onder één titel samenbrengen. Niet één stuk laat zich afzonderlijk beschouwen. Het hangt nauw samen met hetgeen ervoor kwam en met hetgeen erna komt. Alle muziek van Bussotti vormt één continue werk. De notaties kan men ook niet als muzikaal schrift bestempelen. De componist legt zijn ideeën vast in een complex systeem van symbolen, tekeningen, grafieken en beelden die nauw samen hangen met de beeldende kunst. Bussotti zelf noemt dat totaal 'de nagedachtenis van de komenden' en wil zich daarmee aan de tijd en de vergankelijkheid onttrekken.

Tijdschriftenbank Zeeland

Mooie moeite / Uitblad voor Zeeland | 1987 | | pagina 5