T
D
Hinderik de Groot
maakt het soort thea
ter dat vooral voor
het oog bedoeld is.
In zijn laatste voor
stelling, Glas, is
alles, op de spelers en
een enkel voorwerp
na, van al of niet
spiegelend glas.
Werkelijkheid en
illusie raken ver
ward in dit koele,
maar zeer beeldende
theater.
l
DE VERBEELDING
IN GLAS
aan de hand van de haas
glas
Marian Buijs
en derde is het tekenen een gebaar. Een gebaar
dat niet noodzakelijkerwijze betekenis wil produce
ren. Op zichzelf gericht loopt het niet analoog aan
een vooropgezet idee, plan of bedoeling.
I k zou de rest van mijn leven er aan kunnen
besteden, enkel en alleen een haas of een hand te
tekenen. Hoe langer aan iets gewerkt wordt, des te
meer men zich bewust wordt van de complexiteit en
de feitelijke ongrijpbaarheid van de dingen.
Wat hier bedoeld wordt is natuurlijk niet een
onmacht ten op zichte van een fotografische natura
lisme, maar ongeveer dit: het conflict tussen de
intensieve ervaring van de werkelijkheid en het zien.
En dat dan weer zichtbaar maken in het werk.
Tekenkunst is dan ook enkel denkbaar in de
geschiedenis van de tekenkunst.
e werkplaats en de moeilijke vraag: wat wil j|<
laten zien wat verborgen houden? Wat vraag ik van
de haas en wat vraagt de haas van mij?
Soms verloopt dat alles zeer moeizaam. Ik sprak
dikwijls met grote woede tegen de haas, maar ik ben
en was nooit opgehouden in zijn bestaan te geloven.
Was hij onvindbaar, omdat ik zélf verward was dan
zocht ik de schuilplaats op; de loofhut en hield me
weg. Als achter een masker. Wilde zo niet gezien
worden. Daar droom ik, verzin ik de haas. Misschien
ook om de loofhut aan te laten vreten, zodat ik me,
zonder eigen toedoen wel bloot moet geven.
'Jager kun je worden', aldus mijn grootvader, 'voor
stroper moet je in de wieg gelegd zijn.' Stropers zijn
fout volk. ik ben een geboren stroper. En is het papier
niet de dubbelzinnige plek waar stroper en haas
doen wat gedaan moet worden? En is de rol van de
kunst niet veeleer een gebeuren te zijn dan een
handeling, een gebeurtenis op te roepen?
10 november
Beeldend theatermaker Hinderik de Groot vindt zijn
inspiratie in de dingen die hij om zich heen ziet.
Begonnen als poppenspeler, groeiden zijn poppen
in 'Schillen' uit tot levensgrote figuren. Gefascineerd
door de rand van een trottoir, ontwikkelde zich deze
fascinatie tot 'Stoeprand', zijn vorige produktie
waarin het decor bestond uit een gigantische stoep,
zo groot dat het in vrijwel geen enkel theater tot zijn
recht kwam.
Zijn nieuwste produktie draagt de toepasselijke titel
'Glas' en de voorstelling heeft precies dezelfde
eigenschappen als de stof uit de titel. Beiden zijn
koud en kil, hard maar kwetsbaar, doorzichtig én
weerspiegelend, betoverend om te zien en zeer tot de
verbeelding sprekend. Hinderik de Groot heeft kans
gezien zijn materiaal op alle mogelijke manieren toe
te passen en iedere eigenschap theatraal uit te
buiten.
Behalve de spelers zelf en een enkel requisiet,
bestaat alles uit glas. De vloer is uiteraard doorzich
tig en eronder bewegen zich mannen en vrouwen op
wonderlijke verrijdbare ligelementen razendsnel
voort. Ze schieten als vissen voorbij. De illusie in het
theater is al direct na binnenkomst volledig en
onontkoombaar aanwezig.
We zien strak meubilair staan voor een grote
spiegelwand die, zoals later zal blijken, op zijn beurt
ook weer doorzichtig is. Met de uiterste zorg is het
meubilair gehalveerd, zodat slechts de helft van wat
je ziet tastbaar aanwezig is, de rest is slechts
weerspiegeling. Illusie, herinnering? Dromen en
fantasieën spelen zich in allerlei gedaantes af.
Voortdurend bevindt zich diegene die of datgene dat
tastbaar aanwezig lijkt, in een andere ruimte die door
een glazen wand van de hoofdpersoon wordt afge
scheiden.
De drie vrouwenfiguren blijven onbereikbaarvoorde
man, ze verschuilen zich of worden door hem zelf
ingesloten.' Net zoals hij (de mens?) zich ook
onophoudelijk in zelfgekozen gevangenschap be
vindt. Het isolement blijft, ook in het filmpje waarin
kinderen in een glazen klimrek spelen. Eén jongetje
is verlegen met zijn naakte lijf. Hinderik zelf?
Als het gefilmde klimrek even later in werkelijkheid
verschijnt, nemen de vrouwen de plaatsen van de
kinderen in. De man keert zich af, maar staart voor
het eerst langdurig in de spiegel, die hij vervolgens
betreedt. Is dit misschien de oplossing? Los van de
eventuele boodschap die iedere kijker er trouwens
naar eigen believen in kan ontdekken, is Glas vooral
een oogstrelende belevenis.
De Groot toont zich een meester in de estetiek. De
begeleidende muziek draagt nog een steentje bij,
maar de zinnen worden niet echt geraakt. Het ware
drama blijft uit. Warmte of werkelijke emoties
ontbreken. Maar ondanks dat blijkt Hinderik de
Groot een uniek theatermaker die de internationale
erkenning die hem geleidelijk aan ten deel valt, ten
volle verdient.
Scène uit Glas
van Studio Hinderik
Schouwburg
Middelburg:
GLAS
wo. 5 nov. 20.30 uur.
november 11
