theater
Boefje
Theater Poging
Drie is teveel
Robert Paul
Paul de Leeuw
Een slagerszoon met een brilletje
Clavigo
theater
Tom Lanoye en Herman Brusselmans
CJP Toernee
CJP Toernee
Boefje is een klassieker in het vaderlandse toneel.
Jaap van de Poll bewerkte de roman van M.J. Brusse
voor de Stichting Nederlands Volkstheater, zoals
Nooy's Volkstheater nu is gaan heten. Het verhaal:
Een 14-jarig schooiertje groeit op in het Rotterdam
van rond 1900. Thuis vindt hij niet de warmte
waaraan hij zo'n behoefte heeft. Hij zwerft door de
stad, bedelend enaiiessteiend wat los en vastzit. Dat
doet hem uiteindelijk voor de rechter belanden. Een
lach en een traan. En veel liedjes.
Theater Poging in
Gisteren stonden we
aan de rand van de
afgrond, vandaag zijn
we gelukkig een stap
verder
Vestzaktheater
Vlissingen:
THEATER POGING
za. 15 nov. 20.30 uur.
PAUL DE LEEUW
vrij. 28 nov. 20.30 uur.
Schouwburg
Middelburg:
DRIE IS TEVEEL
wo. 19 nov. 20.00 uur.
CLAVIGO
di. 25 nov. 20.00 uur.
Concertzaal
Zierikzee:
BOEFJE
za. 22 nov. 22.00 uur.
ROBERT PAUL:
Schouwburg
Middelburg
do. 27 nov. 20.00 uur.
Prins van Oranje
Goes:
vrij. 28 nov. 20.00 uur.
Concertzaal Zierikzee
za. 29 nov. 20.00 uur.
De techniek speelt een grote rol bij Theater Poging,
een' van de belangwekkendste gezelschapjes in het
kleine zalen-circuit. De nieuwste voorstelling heet:
Gisteren stonden we aan de rand van de afgrond,
vandaag zijn we gelukkig een stap verder. Het decor
herbergt talloze verrassingen en verandert voortdu
rend van karakter. Tafelkleedjes fladderen plotseling
door de lucht, een fruitschaal komt tot leven, er
openen zich kleine patrijspoorten in de wand die
zicht geven op een wonderlijke miniatuurwereld.
Een man en een vrouw geven samen met dit decor
vorm aan tegenstellingen: macht en onmacht, haat
en liefde. Dat speelt zich op twee niveaus af: in het
klein thuis en in het groot op wereldniveau. Zo
verandert de echtgenoot die zijn vrouw tiranniseert
in een kolonisator die hele volkeren aan zich
onderwerpt. Het kleine en grote wordt ook mooi met
elkaar in verband gebracht op de geluidsband die
een ritmische opeenvolging van eigen composities
en cultuurgebonden melodieën laat horen. Jammer
is dat de overgangen van scènes soms nauwelijks te
volgen zijn.
Jan Blaaser, Joop Doderer, Nelleke Burg en Hans
Boskamp zijn de hoofdpersonen in deze klucht van
eigen bodem. Driekus wordt doorgaans Drie ge
noemd. Drie is loodgieter. Door een toevallige
samenloop van omstandigheden geeft hij zich tijde
lijk uit voor butler bij de familie 's Gravensande die
juist op dat moment voornaam bezoek uit Amerika
verwacht. Joop Doderer speelt de rol van loodgieter.
Gekkenwerk luidt de titel van het vierde theaterpro
gramma van Robert Paul. Had het vorige programma
alsthemadecomputerendechip, in Gekkenwerk wil
Robert Paul zijn publiek wat persoonlijker benade
ren. De show draait om aspecten uit het dagelijks
leven, deels uit dat van Paul zelf. Vanzelfsprekend
staat er een aantal imitaties van showmensen en
prominenten op het programma, daarmee is Robert
Paul tenslotte groot geworden.
In 1983 won Paul de Leeuw op het Camaretten-
festival in Delft twee belangrijke prijzen: de persoon
lijkheidsprijs en de regie- en begeleidingsprijs.
Nu is zijn eerste show, Stel moeder niet teleur,
gereed voor de zaal. Een ongehoord talent van wieze
nog veel zullen horen, meldt Trouw. Dat moet hij nog
waarmaken, maar critici zijn het er wel over eens dat
De Leeuw een onmiskenbare theaterpersoonlijkheid
is. 'Snerpend is zijn optreden niet', meldt de NRC,
'het straalt vooral mildheid en begrip uit. Schrijnend
is het af en toe wel, want de grootste verrassing zijn
de scènes waarin hij zonder enig uiterlijk vertoon de
droevige zeurpraat speelt van vrouwen op middelba
re leeftijd.'
Het boek van de slagerszoon is in België een best
seller, de show blijkt daar en in Nederland ook aan te
slaan. Lanoye wordt gefascineerd door het theater
en komt daarom vaak vanachter zijn schrijfbureau
om zich den volkete tonen en behoorlijk mal te doen.
Goethe schreef Clavigo in 1774, in hetzelfde jaar als
Het lijden van de jonge Werther. Globe heeft het op
het repertoire gezet. Clavigo is een jonge schrijver
die het al tot archivaris van de koning (in Madrid)
heeft gebracht. Hij laat zijn verloofde, Marie Beau-
marchais in de steek, daarbij gesteund door zijn
vriend Carlos. De carrière gaat voor het meisje en de
huwelijksmarkt is toch belangrijk uitgebreid nu het
Clavigo voor de wind gaat. Maries broer, uit Frank
rijk, weet Clavigo echter weer met marie te verzoe
nen. Carlos, geschokt door deze ontwikkeling,
verleidt Clavigo opnieuw tot een breuk met Marie
met het argument dat hij zijn carrière aan het hof
anders wel kan vergeten. Marie sterft als ze van zijn
verraad hoort. Artistiek regisseur Ronald Klamer
over het stuk: 'De figuur van Clavigo interesseert ons
door wat hij met zijn fixatie op carrière-maken
allemaal in zichzelf kapot maakt, wat dat allemaal
aan karakterloosheid oplevert. Bij mijn generatie
genoten is carrière maken weer in. Ik zie ze, als echte
workoholics, als een gek bezig om zich te bewijzen.
Het is een levensstijl met een eigen esthetiek. Er is
sprake van uniformering.'
36 november M
Een literaire performance van twee Belgische dich
ter/schrijvers, met bijvoorbeeld gedichten als Je kan
er niet een close-reading op toepassen van Tom
Lanoye (uit de bundel Bagger
Jaaaa, zegt hij, die gedichten van jou
zijn niet mis: gevat, niet zonder
inhoud, een frisse vorm. Maar, no
hard feelings, hoop ik, échte poëzie
is nog wat anders. Neem nu Hughes C. Pernath
b.v., dat is pas een dichter. Je leest
zijn tekst een twaalfde keer, en je weet nog
niet alles wat er staat. De ontstellende
diepte van zo'n man. En bovendien
is hij al dood.
Herman Brusselmans heeft dezelfde behoefte om
met zijn schrijfsels de boer op te gaan. Zijn verhalen
over gekte en geweld lenen zich daar uitstekend toe.
Inmiddels zijn van hem verschenen de verhalenbun
del Hetzinnelozezeilenenderoman Prachtige ogen.
Binnenkort komt een nieuwe roman uit: De man die
werk vond. Brusselmans heeft een hoge productie,
hij schrijft zo'n veertig bladzijden per dag. 'Schrij
ven'. vindt hij, 'dat is geen werken, je kunt er gewoon
bij blijven zitten. Prei planten en spitten, dat noem ik
werken.'
Tom Lanoye: Een slagerszoon met een brilletje Foto
Michiel Hendryckx
The Phone Booth (theater)
De uit twee personen bestaande theatergroep T
Phone Booth brengt voor een breed publiek de
voorstelling De laatste toerist. De spelers, Tony
Maples en Paula Cole, zijn Amerikaans, maar de taal
hoeft niet zo'n probleem te zijn. Op dit ogenblik
wordt er nog druk gerepeteerd en erg loslippig is
Phone Booth niet over de voorstelling. De grote lijn
dat mag. Ene Mary Wannabe (Wilzijn) wint een
Madonna Lookalike in een Amerikaans tienerblad.
Ze mag een reis maken naar" Europa. Ondanks
bezwaren van haar moeder, die op haar weg allemaal
kid-nappers, terroristen en hoge doses radio-activi
teit ziet, gaat dappere Mary op weg. Ze wordt verliefd
op een Franse reisleider en zo maakt ze op een heel
andere manie kennis met Europa als ze zich had
voorgesteld/ De komedie heeft een verrassende
ontknoping.
Diana Ozon (gedichten)
Diana Ozon was oprichtster van de eerste Neder
landse punkclub (DDT666) en eigenaresse van het
levende punk- en graffitimuseum Gallerie Anus.
Maar met dichten houdt ze zich het meest bezig. Ze
gaf in eigen beheer vijf dichtbundels uit, waarna een
uitgever twee bundels voor haar uitgaf: Laag bij de
gronds en De obscure camera. Een aantal gedichten
uit de laatste bundel sierden een schutting op het
Amsterdamse Waterlooplein (een opdracht). Haar
nieuwste bundel heet Hup de zee. (Tijdens de CJP-
toernee is deze bundel verkrijgbaar voor 12,50 op
vertoon van het Cultureel Jeugd Paspoort. De
normale prijs is ƒ17,50). Overigens schreef Diana
Ozon ook historische artikelen over subculturen,
onder meer over punk.
Diana Ozon
Foto Madeleen Ladee
De Piek Vlissingen:
EEN SLAGERSZOON
MET EEN
BRILLETJE
vrij. 14 nov. 21.00 uur.
't Beest Goes:
LANOYE en
BRUSSELMANS
do. 27 nov. 21.00 uur.
CJP TOERNEE
za. 29 nov. 21.30 uur.
november 37
Dansen, zingen, ouwehoeren, maakt niet uit. Al
beseft hij wel dat hij enige beperkingen heeft: zijn
stem klinkt wat gebarsten, dus hij zingt niet als
Sinatra, slank is hij ook niet, dus het dansen kan
beter. In Een slagerszoon herinnert Lanoye zich
allerlei uit zijn jeugd en die van zijn voorouders. Zo
passeren de eerste en de tweede wereldoorlog, de
jaren vijftig en de uitbundigheid rond de Brusselse
wereldexpositie. Ongerijmd en absurd soms, ontroe
rend ook hier en daar, en de vaart wordt erin
gehouden.
