theater
Deirdre
Jenny Arean
Sans Rancune 1 en 2
door Wim T. Schippers
Het hemelbed
Een poppenhuis
De moeder van David S.
Twinset in Technicolor
Mijn Mekka
Deidre, muziektheater
ran Gertrud-D
=oto And ré Beekman
luidlandtheater
"erneuzen:
'AN 'T HEK en
AOLENKAMP
/o. 19 nov. 20.00 uur.
>EIDRE
a. 29 nov. 20.00 uur.
>e Vroone Kapelle:
ENNY AREAN
a. 8 nov. 20.00 uur.
>en Hoekzak
>ostburg:
iANS RANCUNE
EN 2
rij. 7 nov. 20.00 uur.
Concertzaal Zierikzee:
IET HEMELBED
ro. 5 nov. 20.00 uur.
34 november
cynisch en vooral leuk programma in zijn hoofd.
Onno Molenkamp is de toneelmeester die 40 jaar
geleden aan het toneel wou en van zijn vaderde raad
kreeg: Begin nou maar bij de schouwburg, dan rol je
vanzelf in dat vak. Dat is in al die jaren niet gelukt en
morgen gaat hij met pensioen. De toneelmeester
grijpt de laatste kans om zijn jongensdroom waar te
maken: hij betreedt het podium waar de cabaretier
met een voorstelling bezig is. Er ontspint zich een
discussie over angst en bluf, geluk en ongeluk,
machten onmacht. Dit is het tweede programma met
Onno Molenkamp. Daarvoor had Van 't Hek veel
succes met zijn soloprogramma's Man vermist en
verlopen en verlaten.
De Ierse schrijver en dichter William Butler Yeats,
winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur in de
jaren twintig, bewerkte een Keltische legende tot
Deirdre, in Nederland vooral bekend door de novelle
Deirdre en de zonen van Usnach door Roland Holst.
Yeats' verhaal is zwanger van de dreiging van het
noodlot. Deirdre en haar minnaar Naoise vluchten
vlak voor haar gedwongen huwelijk met de oude
koning Conchubar. Na zeven jaar keert het paar
terug van Schotland: de koning zou hen hebben
vergeven. De groep Gertrud-D, naar regisseuze
Trudy Derksen, brengt het op subtiele wijze, via
muzikale flash-backs. In de verstilde, maar door
dringende speelstijl en de beelden zijn Japanse
invloeden herkenbaar.
Vijf spelers en drie musici (harp, basklarinet en
contrabas) brengen het muziektheater. Componist
is Jan Willem van Dormolen.
Gescheiden vrouw op oorlogspad was een onbram-
hartige voorstelling op hoog niveau. Jenny Arean
kreeg er de Scheveningen Cabaret Prijs 1985 voor.
Dit seizoen trekt ze door het land met En voort gaat ie
weer. De teksten zijn van Robert Long, Dimitri
Frenkel Frank, Flip Broekman en Willem Wilmink.
Veel liedjes op muziek van Martin van Dijk. Cor
Bakker op toetsen en Paul van Vlodrop met
snaarinstrumenten zorgen voor de begeleiding.
Lodewijk de Boer speelde regisseur.
Sans Rancune is een éénakter, vandaar dat Wim
T. Schippers er twee schreef. Nummer 1 handelt over
twee potentiële vaders, een zwangere vrouw met
feministische vriendin en een artiest, die allen
wachten op het grote moment.
Nummer 2 blijft nog een verrassing. Dat u een
heleboel soms briljante onzin te verwerken krijgt, dat
staat vast. Spelers zijn onder meer Sjoerd Pleysieren
Stella Verhoef. Roelof den Ambtman deed de regie
en de muziek is van Clous van Mechelen.
Sjoukje Hooymaayer en Manfred de Graaf spelen de
hoofdrollen in dit toneelstuk van Jan de Hartog. Het
is al een oudje: in 1951 werd het voor 't eerst
opgevoerd. Nu staat het in veel landen nog regelma
tig op het repertoire. De handelingen concentreren
zich in de slaapkamer met het hemelbed. Daar
worden allerlei zaken het huwelijk en gezin betref
fende besproken, de ruzies worden er uitgevochten
en weer goedgemaakt. Humor en ernst komen beide
aan bod.
Dit in 1879 door Henrik Ibsen geschreven stuk
baarde destijds veel opzien, omdat een vrouw uit een
patriarchaal bourgeois-milieu haar man, huis en
kinderen verlaat.
Globe heeft deze klassieker als eerste toneelstuk in
de nieuwe vorm op het programma staan. Nora is,
zoals het hoort, in geestelijke afhankelijkheid opge
voed. Zo stapt ze ook het 'poppenhuis' in, haar
huwelijk met bankdirecteur Helmer. Hij op zijn beurt
speelt verliefd met zijn 'eekhoorntje', maar betrekt
haar niet in zijn leven. Als Nora op een gegeven
ogenblik een eigen daad stelt, neemt Helmer dat niet
en Nora ontdekt dat hij een vreemde voor haar is.
Globe wil overigens ook kanttekeningen plaatsen bij
de 'bevrijding' van Nora: 'Waardering voor een
bevrijdingsproces is niet langer vanzelfsprekend.
Want weegt de bevrijding uit een vastgelegde
situatie op tegen de nieuwe situatie waarin men
terecht komt? Blijkt Nora's vertrek niet toch een gril?'
Een avondje onversneden leed over verslaafde
jongeren en hun ouders. Zoals Yvonne Keuls deed
bij Jan Rap en z'n maat, schreef ze het stuk op basis
van het materiaal dat ze in tientallen gesprekken met
drugverslaafden en hun ouders verzamelde. De
problematiek wordt toegespitst op moeder en zoon
S. met als dramatisch gegeven de strijd van de
moeder om haar zoon de volle verantwoordelijkheid
voor zijn eigen leven in handen te leggen en afstand
te nemen.
Zo krijgt het stuk onder de gegeven omstandigheden
een betrekkelijk positief einde en zo ontsnapt
Yvonne Keuls ook aan een al te voorspelbaar drama:
dat van de neerwaartse spiraal die bij heroïne hoort.
De reacties in de pers staan diametraal tegenover
elkaar. Sommige critici vallen over de hulpverlener-
staal, ook wel stenciltaal genoemd, of over het
slechte spel. Volgens anderen boeit het van de eerste
tot de laatste seconde. Marijke Merckens kwijt zich
als de moeder van de verslaafde David 'ontroerend
goed' van haar taak en de onbekende Peter Lusse
krijgt zelfs het etiket 'onvergetelijk'.
De drie heren en twee dames van Twinset brengen
een genre dat al enige tijd in opkomst is: de close
harmony. Misschien zou je het beter zangtheater
kunnen noemen, want het programma bestaat uit
parodieën die op cabareteske manier worden ge
bracht. Grootse Hollywood dramatiek in technico
lor, noemt Twinset het, dat zegt voldoende. Het
resultaat is technisch bijna perfecte samenzang met
voldoende eigen inventiviteit om de cliché's in de
liedjes naar hun hand te zetten. Twinset kiest daarbij
niet de gemakkelijkste weg van de standaardnum
mers, maar zingt onbekender materiaal uit het
arsenaal van Music Hall, Doo Wop, Surf, Ballads en
wat er meer aan samenzang-repertoire voorhanden
is.
Het succes van de Zuidafrikaanse toneelschrijver
Athol Fugard is misschien toe te schrijven aan de
positieve wending die zijn hoofdpersonen aan hun
leven weten te geven. In Mijn Mekka heeft de
excentrieke Helen (Josephine van Gasteren) die rol.
In het afgelegen dorpje New Bethesda begint Helen
op hoge leeftijd tekenen van een eigen leven te
vertonen, nog wel vlak na de dood van haar man. In
een golf van creativiteit is ze beelden gaan maken,
waarmee ze haar tuin vol zet. Dat kan in het dorp niet
en de dominee, hij noemt zich haar beste vriend, was
toch al van plan eens met Helen te praten over de
verminderde kerkgang en haar manier van leven. Hij
bedenkt een 'menselijke oplossing' voor het pro
bleem Helen. De komst van een zeer toegenegen
vriendin (Henriëtte Tol) maakt het mogelijk de
problemen te bespreken. Dogmatische oplossingen
accepteren ze geen van beiden en ze sparen elkaar
niet. Helen hervindt haar evenwicht en vindt de
kracht de dominee (Ton Lutz) te trotseren en voor
zichzelf te kiezen. (Zie meer over Mijn Mekka en
Athol Fugard in Mooie Moeite van oktober).
EEN POPPENHUIS
Schouwburg
Middelburg
za. 8 nov. 20.00 uur.
Zuidlandtheater
Terneuzen
vrij. 21 nov. 20.00 uur.
Schouwburg
Middelburg:
TWINSET IN
TECHNICOLOR
wo. 12 nov. 20.30 uur.
MIJN MEKKA
do. 13, vrij 14. nov.
20.00 uur.
Prins van Oranje
Goes:
DE MOEDER VAN
DAVID S.
wo. 12 nov. 20.00 uur.
fflffl november 35
Marijke Merckens en Bart Römer in De moeder van David S. Foto Jutka Rona.
