IK BEWONDER MENSEN DIE IN
ZEER MOEILIJKE SITUATIES MET
HUMOR OVEREIND BLIJVEN
Voor tekst en tekeningen van haar
boek Dees je krijgt kinderboeken
schrijfster Joke van Leeuwen een
gouden griffel en een gouden penseel.
Ze vereert tijdens de kinderboekenweek
Middelburg met een bezoek.
Redenen genoeg om de schrijfster een
paar vragen te stellen en Deesje te
lezen.
4 mm oktober
mm oktober 5
kinderboekenweek
kinderboekenweek
Ad de Jong
je wordt nu al voorde derde maal bekroond vooreen
boek. Is er in Nederland weinig talent of ben je
gewoon verreweg de beste?
Ik denk dat ik een heel eigen stem heb. En een eigen
vorm. Verder laat ik het aan de jury over wie de beste
zou zijn. Daar bemoei ik me niet mee.
Sporen de bekroningen met wat je lezers, de
kinderen, vinden?
Soms wel, soms niet. Kinderen zijn, net als volwas
senen, geen homogene groep. Er wordt wel gedis
cussieerd of kinderen niet in de jury zouden moeten
zitten. Maar ik vind dat niet nodig. Ik ben zelf ook een
volwassene die voor kinderen schrijft. Het gebeurt
ook dat boeken bekroond worden die bij kinderen
niet aanslaan, ik vind dat niet zo'n probleem.
Hetzelfde geldt voor willekeurige volwassenen.
Krijg je reacties van kinderen op je boeken?
Ja. Ik ga regelmatig naar bibliotheken en scholen,
daar heb je natuurlijk wel contact. Je hebt kinderen
die met boeken leven en kinderen die niet geïnteres
seerd zijn. Dat wisselt sterk. Meestal merk je vooral
wat de onderwijzer ervan vindt, dat hij er verschrik
kelijk veel mee doet in de klas. Ik krijg ook wel
brieven. Niet dagelijks. Die brieven verschillen ook*
sterk qua inhoud en leeftijd van de brievenschrijver.
Van een eerste klasser kreeg ik bijvoorbeeld een
briefje, waarin hij meldt: ik vind u de leuksten
schrijfster. Ben je al in een volgend boek bezig? Een
zesdeklasser schreef dat zij had ontdekt dat een van
mijn tekeningen erg op een bepaald schilderij leek.
Dat klopte inderdaad, de tekening is op dat schilderij
gebaseerd.
Heb je 't idee dat literatuur voor kinderen nog steeds
wordt ondergewaardeerd?
Ja en nee. Enerzijds denk ik dat 't enorm verbeterd is
en dat kinderboeken nu als literatuurworden gezien.
Ik denk wel dat er meer serieuze kritiek nodig is. Die
is wat oppervlakkig en vaak worden in de laatste
regel de tekeningen nog even 'behandeld'.
Ik denk anderzijds dat de minachting niet verdwenen
is. In een lovend artikel over Annie M.G. Schmidt in
een boekenbijlage van Vrij Nederland stonden vele
denigrerende opmerkingen over kinderliteratuur.
Of neem de man die in de boekenkast naar boeken
van mij zocht, ontdekte dat ik kinderboeken schreef
om vervolgens opbeurend op te merken: Ach ja, je
moet toch ergens mee beginnen.
Maar ik vind dat het schrijven voor kinderen erg veel
mogelijkheden biedt. Mijn combinatie van schrijven
en tekenen geeft de mogelijkheid allerlei dingen uit
te proberen die je niet hebt als de een schrijft en de
ander tekent. Tenzij er een hechte samenwerking is.
Blijf je altijd kinderboeken schrijven of ben je ook van
Plan aan literatuur voor volwassenen te beginnen?
'k heb drie cabareteske theaterprogramma's voor
volwassenen geschreven. Boeken wil ik ook wel
schrijven, maar op mijn tijd. Ik speel met de
9edachte, maar dan moet ik wel iets toevoegen. Ik
ben er nog niet uit hoe dat zal moeten. Als het goed
ls. zal een kinderboek overigens ook volwassenen
inspreken.
boek Deesje is eigenlijk een drama -ze woont bij
®en vader en twee broers die zich nauwelijks om haar
bekommeren, ze wordt weggestuurd naar een onbe
kende halftante, 'omdat dat beter voor haar is'- maar
le schrijft er lichtvoetig en met humor overheen. Je
Wit het verhaal niet te droevig maken?
I
in evenwicht. Het gaat hand in hand. Ik bewonder
mensen die in zeer moeilijke situaties met humor
overeind blijven. Zoals een zwarte Zuidafrikaanse
vrouw die ik eens over haar benarde situatie hoorde
vertellen op een manier die de zaal meermalen in de
lach deed schieten. Lachen en tegelijk getroffen zijn.
Er ging zo'n kracht en strijdbaarheid van uit.
Hoe ontstaan je verhalen?
Heel associatief vaak. Soms begint het met een
beeld, soms met een kleine gedachtenassociatie,
soms met een loslopend ideetje van wat je visueel
zou kunnen doen, wat dan ook ergens middenin het
verhaal terecht kan komen. Soms heb ik de helft van
het boek al geschreven en weet ik nog niet hoe het
afloopt. Deesje heeft vrij lang geduurd. Ik was een
heel eind, maar had het gevoel dat ik op de verkeerde
weg was. Dan doe je er even over, voordat je het
weggooit. Uiteindelijk bleef alleen het eerste hoofd
stuk staan. Van de rest heb ik alleen een naam over
gehouden die in een volgend verhaal komt. Dat
heeft me wel een paar maanden extra gekost, ja.
Die bekroning, geeft dat een hoop soesa?
Ja, dat brengt nogal wat teweeg. Tijdens de kinder
boekenweek komt het voor dat ik 's morgens, 's mid
dags en 'savonds in drie verschillende steden moet
zijn, dan wordt ik van hot naar haar gesleept. Als 't
maar niet te lang duurt, vind ik 't leuk. Het hoort erbij.
Maar: schrijven is leuker.
Joke van Leeuwen
leest voor uit haar
boeken in boekhandel
Fanoy,' Middelburg,
vrijdag 10 oktober,
16.00-18.00 uur
