K
mm oktober 39
theater
Expositie over Jan Klaassen
38 mm oktober
theater
Gebroeders Flint.
Hen nieuwe dood.
Huwelijk in de steigers
Foreign Bodies.
Oidipoes in Kolonos.
Glashart
komt voorvader Jean Baptiste als
geest de hoogzwangere moeder
Lanoye bezweren de nieuwe telg
toch een slager te maker. Maar,
waarschuwt hij, dan moet moeder
hem wel verre van boeken houden.
Jean Baptiste herinnert zich aller
lei uit de geschiedenis van zijn
geslacht en zo passeren de eerste
wereldoorlog, de tweede (waarin
Tom Lanoye: een slagerszoon met een
brilletje.
Foto Michiel Hendryckx
grootmoeder Lanoye zo mooi
zingt van Lili Marleen maar op het
verkeerde moment), de jaren vijf
tig en de uitbundigheid rond de
Brusselse wereldexpositie. In snel
tempo neemt hij het door, gedre
ven, absurde humor, prachtige
liedjes zingend zelfs, en het gevoel
gevend dat de slagerszoon voor
grote dingen werd geboren.
Lanoye zit vol plannen:acteur,
scenarioschrijver van stripverha
len, filmster, nachtclubzanger, we
reldberoemd romancier, straat
dansen of mijn diensten te huur
stellen, kan me niet schelen, als ik
maar kan doen wat ik wil en als het
maar genoeg geld opbrengt.'
De slagersjongen meteen brilletje
vraagt zich af wat hij op een
podium zou moeten beginnen:
'had ik maar een stem die alle big
bands de baas kan. Groot zal ik
niet worden, en slank, dat zit er
ook niet voor me in. Als ik epn
goede danser aan het werk zie,
word ik misselijk van jaloezie.'
Over het optreden zegt Tom La
noye in De Tijd (25 oktober '85);
'Optreden vereist meer moed dan
achter een schrijfmachine zitten,
ik zou willen kunnen zingen als
Sinatra, een heel mooie neger zijn
en dan een prachtig ballet uitvoe
ren, de spanning tussen dat soort
dingen willen en het niet kunnen is
op zichzelf al een onderwerp waar
over ik kan schrijven, theater fas
cineert me en de teksten die ik
geschreven heb in eenzaamheid
kan ik daar brengen in een recht
streekse confrontatie met het pu
bliek. Maar je moet wel knokken
om de mensen naar de zaal toe te
krijgen. Wanneer het woord poë
zie valt lopen ze liever een paar
straten om dan dat ze eens komen
kijken wat dat wel zou kunnen zijn.
Performance is geen poëzie, per
formance is alleen een manier om
poëzie over te brengen, daar wordt
meestal de grote fout gemaakt, het
is precies zoals Jules Deelder zegt:
je hebt goede en slechte poëzie en
hoe die precies van de maker bij
het publiek komt is een andere
zaak. het is ook niet zozeer mijn
bedoeling iets nieuws te doen
alswel mijn publiek te maken, ik wil
een publiek hebben, ik wil gelezen
worden maar ook dat mensen naar
mij komen kijken.
Ik vind het heel onverstandig van
veel dichters en literatoren dat ze
die directe confrontatie met het
publiek uit de weg gaan, als het
lukt heb je een contact dat je op
geen enkele andere manier kunt
bereiken.'
Draften Blues
Rhythm and blues van een Zeeuw
se groep. Draften Blues was win
naar van het in juli gehouden
Rhythm Booze festival in Vlis-
singen.
Jannen Klaassen
of Jan Klaassens
Al meer dan 300 jaar vermaakt Jan Klaassen, met zijn vrouw Katrijn, het
publiek van alle leeftijden. Waar komt hij eigenlijk vandaan? Heeft hij
'broertjes' in het buitenland? De tentoonstelling Het gezicht van Jan
Klaassen geeft een beeld van het uiterlijk en het ontstaan van de oud
Hollandse poppenkastfiguur. Zijn ouderdom wordt duidelijk gemaakt,
ijn internationale achtergrond, de herkomst van zijn gebochelde rug,
zijn kromme neus en vooruitstekende kin, zijn bemoeienis met de
politiek en zijn 'opvoedende' rol op school.
De tentoonstelling bestaat uit een aantal panelen met platte afbeeldin
gen, een boekje over Jan Klaassen en ander documentatiemateriaal,
vraag- en antwoordspelletjes en natuurlijk ook echte poppen en
poppenkasten. De mogelijkheid bestaat met een speel-leskist en een
speelpaneel het poppenspel te spelen. Voor de scholen zijn er lesbrieven
beschikbaar. De tentoonstelling kwam tot stand doorsamenwerking met
het Poppenspelmuseum (Kollektie Otto van der Mieden). De ABN-bank
maakt de toernee door vier Zeeuwse steden mogelijk (zie voor plaatsen
en tijden de agenda onder tentoonstellingen).
Julien Schoenaerts als
Oidipoes
Foto Herman
Selleslags
't Beest Goes:
GEBR. FLINT
don 2 okt. 20.00 uur
De Stenge
Heinkenszand:
EEN NIEUWE DOOD
don 2 okt. 20.00 uur
Schouwburg
Middelburg:
HUWELIJK IN DE
STEIGERS
vrij 3 okt. 20.00 uur
Prins van Oranje:
HUWELIJK IN DE
STEIGERS
di 7 okt. 20.00 uur
Vestzaktheater
Vlissingen:
FOREIGN BODIES
vrij 3 okt. 20.00 uur
OIDIPOES IN
KOLONOS
zat 11 okt. 20.30 uur
Aanvankelijk door straatoptredens en later ook door
hun theatrale liederenprogrammès in theater kregen
de gebroeders bekendheid. Een van die producties
voor klein zalen was Avonturen aan de lijve, een
operatie op zakformaat op basis van Dylan Thomas
gelijknamige roman. In Goes zingen Stef van der
Eijnden en Felix Strategier komische en melodra
matische teksten van henzelf en van schrijvers als
Slauerhoff, Dylan Thomas en Boris Vian. Ze begelei
den zichzelf op de accordeon. De Gebroeders Flint
hebben hun eigen manier om zo'n programma te
laten zien, dat wil zeggen dat actuele muzikale en
theatrale ontwikkelingen er deel van uit maken.
Of, zoals het in de aankondigingen staat: 'U kunt
verwachten: een unieke sound-performance met
spontane body-art elementen, een spectaculair
bloemschiknummer in combinatie met avant-gardis-
tische muziek, een bewegingsmedley van traditione
le, niet-westerse en experimentele bewegingsvor
men'.
Textpierement speelt dit door Jos Brink geschreven
toneelstuk overeen onderwijzer die najaren stiekem
homofiel te zijn geweest daar nu openlijk voor uit wil
komen. Zijn, nogal dominante, moeder kan er geen
begrip voor opbrengen. Maar het leven gaat voort.
De onderwijzer krijgt aids. Jos Brink beschrijft de
reacties van de patiënt, zijn vriend en de omgeving
°P de ziekte. De onderwijzer ondervindt veel steun
hij zijn vrouwelijke arts die probeert alle vaagheden
hysterie rond aids weg te nemen.
Het gaat in De Stenge om een try-out.
Earl Barret, Arne Sultan en Ray Cooney schreven de
klucht en Piet Bambergen, Rudy Falkenhagen, Loeki
Khol en anderen spelen. Het 20jarig huwlijksfeest
nadert en de buren hebben bij wijze van verassing
groot feest georganiseerd. Maar moeder werkt
niet mee. Ze is bijna 40 en voelt huwelijksbanden
ineens als kettingen. Om niet teveel leven aan zich
voorbij te laten gaan drukt ze er een proefschei-
ding door. Weg feest. Arme pa. En hoe moet het
verder?
Het afgelopen jaar waren Tim Jones, de twee meter
lange Reinier van Schagen nog op het straatfestival
Vlissingen te zien als het komische duo Foreign
Bodies. Van Schagen, helaas door ziekte geveld, is
vervangen door David Swatling en zij'hebben de stap
naar binnen gezet, het theater in, met het stuk Who
will save the world. Het gaat over twee superhelden
die de wereld van de ondergang moeten redden. Het
is niet volledig uitgeschreven, zo'dater nog ruimte is
voor improvisatie, tenslotte het kenmerk van Foreign
Bodies. Het duo wordt bijgestaan door pianist Paul
Wieland.
Op hoge leeftijd schreef de Griek Sophocles het
sluitstuk van Oidipoes tragedies, Oidipoes in Kolo
nos. Het verhaalt hoe Oidipoes de laatste dagen van
zijn verbanning op Kolonos doorbrengt in gezel
schap van zijn dochter Antigone. Alvorens door de
goden op wonderbaarlijke wijze te worden wegge
haald, ontmoet hij er achtereenvolgens een land
man, zijn tweede dochter Ismene, de bevriende
koning Theseus, de vijandige Kreoon en zijn zoon
Poluneikes, die hij vervloekt. Hugo Claus maakte een
poëtische vertaling van de tragedie voor twee
spelers. Julien Schoenaerts speelt Oidipoes en
Aafke Bruining neemt de overige rollen op zich.
Telkens verlaat zij de speelruimte om een ander
gewaad aan te trekken en, soms, een masker op te
zetten. Telkens ook begint ze pas te acteren als ze
het 'speelveld' betreedt. Schoenaerts, hij deed zelf de
regie, haalde dit idee bij het Japanse Nö—theater.
Het verhoogt de rituele sfeer van het stuk, dat drijft
op de waardige en beheerste manier waarop
