Van de redactie 73Sb C Redactieadres Stichting „Het Zeeuwse Landschap" Landgoed Landlust Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand Telefoon 01106-2640 Telefax 01106-3729 Postrekening 245740 Bank: ABN*AMRO Middelburg Bank: Rek.nr. 51.03.36.167 Giro van de bank 46882 Redactie J. van den Boom, G.J.C. Buth, M. Jacobusse, M. van der Jagt R.J.B.M. Willems Kopij ijdragen voor dit blad in de vorm van tikelen, ingezonden stukken, foto's ïz. kunnen worden gezonden aan de edactie. Inleveren voor het eind van elk kwartaal. Plaatsing van artikelen betekent niet dat deze het inzicht van de redactie weergeven. Advertenties en promotie PUBI.IBORN media Zonnebloemstraat 46 Postbus 243, 4460 AE Goes Telefoon 01100-50505 Fax 01100-50300 Vormgeving en produktie Boom Kollektief, Goes Foto's en illustraties C. Abrahamse 10 R. Beyersbergen 19, 21 H. Joziasse 11 H.J. Kievit 16,17 A. v.d. Wees 10, 11, 13 M. Jacobusse 4, 5, 6, 8, 9, 12, 20, 21 F. Beekman 14, 15 A. Karman 24 Jmslagfoto Yerseke Moer foto: A. v.d. Wees Inhoudsopgave Agenda 2 Van de redactie 3 Bekend maakt bemind 4 Op zoek naar... vloedmerkplanten 8 VWO-leerlingen akticf voor het Zeeuwse Landschap 10 Uit het beheer 12 Gedeputeerde de Kok: "beleid zal niet zo bar veel veranderen" 14 Minder maaien: meer dieren 16 Opportunisme tegen wil en dank 19 Het Zeeuwse Landschap is vooral een uitvoerende organisatie; terreinen worden aangekocht en verder be heerd als natuurgebied. Voor een nieuw gebied wordt een beheersvisie opgesteld met daarin het na te streven landschapstype, de te realiseren natuurwaarden en de te treffen beheersmaatregelen. In de praktijk blijkt echter nogal eens dat andere natuurontwikkelingen plaatsvinden dan gepland. Bodemeigenschappen, grondwaterfluctuaties, het zout gehalte van het water, strenge winters en de al of niet geisoleerde ligging van een natuurgebied zijn factoren die het streven naar bepaalde natuur doelstellingen sterk beinvloeden. Ook zaken als maatschappelijke acceptatie in de regio van het te voeren natuur beheer of de aanwezigheid van voldoende veeboeren die bij het natuurbeheer ingeschakeld kunnen worden beinvloeden de (on)mogelijk- heden van verschillende beheers vormen. Praktische natuurbeheerders fronsen hun wenkbrauwen dan nogal eens bij de stroom van rapporten die beleidsmakers opstellen over hoe het buitengebied en natuurgebieden ingericht moeten worden, en in welke aantallen zeldzame soorten binnen de kortste tijd weer aanwezig moeten zijn. Om natuurbeheer succesvol uit te voeren is veel praktijkervaring nodig. Het uitvoeren van de juiste beheersmaatregelen is vaak een kwestie van veel trial and error en begeleidend onderzoek. Een goed voorbeeld vormt het boomkikker- beheer in West Zeeuws-VIaanderen. Het Zeeuwse Landschap heeft zich de laatste jaren met redelijk succes op deze bedreigde soort 'geworpen', zodat we ons zelf, en in het bijzonder regiobeheerder René Beijersbergen, langzamerhand specialist op dit gebied durven noemen. In de Zwin streek kwamen tot ca 20 jaar geleden honderden boomkikkers voor. Daarna is deze soort sterk achteruit gegaan. In de Kievittepolder bij het Zwin werden in 1986 nog maar 7 roepende mannetjes geteld. Vanaf 1987 is Het Zeeuwse Landschap hier met herstel- maatregelen voor boomkikkers be gonnen. Er werden in de loop van de tijd 6 veedrinkputten hersteld of nieuw gegraven, moerassige gedeelte gecreërd, struweel plaatselijk gekapt en een aangepast begrazingsbeheer ingesteld. Een juiste verhouding tussen grasvegetaties, ruigtekruiden, struweel, open water in verschillende stadia van verlanding, en periodiek droogvallende moerasgedeelten bleek sterk bepalend voor de populatie- ontwikkeling van de boomkikker. De laatste jaren worden in de paartijd zo'n 100 roepende mannetjes in de Kievitte polder geteld, waarmee dit poldertje momenteel één van de belangrijkste boomkikkergebieden t an Nederland is. Ook op de Wallen van Retranchement is enkele jaren geleden met herstelmaatregelen voor boomkikkers begonnen. In de Kievittepolder was al gebleken dat drinkputten graven alleen lang niet altijd succesvol is. Bij Retranchement, waar vroeger veel boomkikkers voor kwamen, bleek dat nog duidelijker. De meeste tot nu toe gegraven putten zijn niet, of dun bevolkt met boomkikkers, terwijl er nauwelijks voortplanting wordt waargenomen. Metingen toonden aan dat in som mige putten sprake was van licht brak water, iets waar boomkikkers zeer gevoelig voor zijn. Een aantal putten waren, waarschijnlijk via muskus ratten, gekoloniseerd door stekel baars, een rover van jonge amphibiën. Ook het overwinteringsbiotoop voor boomkikkers, ruigten en struweel, voldeden kennelijk op een aantal plaatsen niet aan de eisen. Echter, na een paar jaar proberen en analyseren van negatieve resultaten lijkt het bij Retranchement ook te gaan lukken; in de vorig jaar uitgediepte De Boo z'n Put werden dit voorjaar ruim 100 roepende mannetjes geteld. Het boomkikker-voorbeeld geeft aan dat makkelijk vanachter het bureau of de bestuurstafel een aantal streefdoelen geformuleerd kunnen worden, maar dat het realiseren daarvan een heel ander verhaal is. Zonder gedegen praktijkervaring en garantie voor con- dnuiteit van het beheer zijn de kansen voor succesvolle natuurontwikkelings- akties niet groot. Gert-Jan Buth

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 1995 | | pagina 3