DE OOSTSLUIS IN HANSWEERT
In 1973 werden maar liefst 107.786 schepen bij de sluizen in Hansweert geteld, d.w.z. bijna 300
vaartuigen gemiddeld per etmaal. Dit is het topjaar geweest. De totale inhoud van deze schepen
bedroeg maar liefst 79.810.000 ton gemiddeld 740 ton per schip). Na de opening van de nieuwe
route door het Schelde-Rijnkanaal verminderde - uiteraard - de drukte op het Kanaal door Zuid-
Beveland. Die vermindering bedroeg: 50% minder schepen en 53% minder tonnage.
Er bleven evenwel nog twee belangrijke problemen over: de duwvaart nam in omvang toe en
daartoe waren de sluizen en het kanaal niet optimaal geschikt. Bovendien was bij Hansweert de
toestand onveilig i.v.m. de Deltahoogte van de dijk ter plaatse. De conditie van de drie sluizen werd
steeds minder; ze waren al in bedrijf vanaf 1866 (middensluis), 1872 (westsluis) en 1916
(oostsluis).
In 1978 maakte de Rijkswaterstaat grote plannen bekend. Er zou een nieuw complex met twee
sluizen worden aangelegd. De kanaalbodem zou worden verbreed van 40 meter tot 100 meter en
het kanaal zou in open verbinding met de Oosterschelde komen te staan. Het uit eveneens drie
sluizen bestaande complex in Wemeldinge werd dan overbodig. Het kanaal zou tevens worden
verdiept tot - 7.50 m. NAR
Uitvoering van deze grote plannen betekende dat de drie sluizen in Hansweert overbodig zouden
worden en dat de nieuwe sluizen iets ten noorden van de Zanddijk waren gesitueerd. Met als gevolg
dat de woongemeenschap Hansweert-Oost geheel diende te verdwijnen. Die plek werd de nieuwe
havenmond. Deze plannen betekenden dat er in Hansweert zeer grote en ingrijpende veranderingen
op stapel stonden, de verbinding Hansweert-Oost -West bestond uit loopbruggen en -paden via de
sluizen of de omweg via de Vlakebrug. In Hanswert-Oost waren in 1970 nog een twintigtal nieuwe
bejaardenwoningen gebouwd. De ongeveer 600 bewoners van de ongeveer 200 woningen namen
met verbijstering kennis van deze plannen om daar alle woningen te slopen. Deze bewoners
verenigden zich in het "Comité Belangenbehartiging Bewoners Hansweert-Oost" onder
voorzitterschap van de heer J. Griep (van beroep scheepsexpediteur).
Twee duwers, een "kempenaar" en een "spits" in de grote sluis op 20 juli 1983.
111
