J. KOK
Hansweert in vogelvlucht, omstreeks de eeuwwisseling. De Oostsluis is nog niet gebouwd.
van de bouwgrond bedroegen 201.666.—. In Hansweert-Oost moesten in 1908 alle 120
dienstwoningen van het douane- en sluispersoneel worden gesloopt. Er zou één van de modernste,
zo niet allermodernste sluis van Europa worden gebouwd met roldeuren, elektrische schuiven,
afstandsbediening en getijdencentrale. Deze laatste zou, gebruikmakende van het verval, voldoende
elektrische energie opleveren om het gehele sluizencomplex aan te drijven en het gebied te
verlichten. Het gebouw met turbine en schakelapparatuur werd wel gebouwd.
Wat deze sluis modern maakte, was het gebruik van roldeuren, die elektrisch werden bediend. Dit
was de eerste toepassing van dit type sluisdeuren in Nederland. De afmetingen van de sluis werden:
lengte 152 meter en breedte 16 meter. Deze afmeting was voldoende voor een sleepboot van 30 tot
35 meter lengte en drie sleepschepen van 110 meter lengte, breedte 11 meter en diepgang tot 2.80
meter. Bij het vaststellen van de afmetingen van de roldeuren werd rekening gehouden met de
hoogst bekende buitenwaterstand, n.l. die op 12 maart 1906 was bereikt. Er waren nodig: drie
buitendeuren 5.50 m. N.A.P. en drie binnendeuren 4.40 m. N.A.P. Voor de sluizen in Hansweert
en Wemeldinge waren twee hoge en twee lage deuren nodig en één hoge en één lage deur was
bestemd voor de reserve, waarvoor in Hansweert een apart deurendok werd gebouwd. In dat
deurendok was plaats voor twee roldeuren en het werd afgesloten door een lage schipdeur aan
kanaalzijde. Het deurendok kon ook worden leeggepompt. In dat dok kon onderhoud en reparatie
aan deze roldeuren worden gepleegd. In het sluishoofd reden de deuren over een
loopkraanrailprofiel. Elke roldeur rustte op twee wielstellen en elk wielstel bestond uit twee assen
en vier wielen. De wieldruk bij de buitendeur bedroeg ca. 80 ton en bij de binnendeur ca. 30 ton
(aan kanaalzijde)
De grondonteigeningen vonden in 1909 plaats. In het jaar 1910 werd het allereerste begin gemaakt
met de bouw van de derde sluis in Hansweert. Dit grote werk werd aangenomen door de
"MAATSCHAP SLUISBOUW HANSWEERT" (MSH). Deze combinatie werd gevormd door de
firma A. van der Straaten jr. en B. Koch. beiden afkomstig uit Hansweert. De heer J. Hack uit Oud-
Gastel trad op als financier. Tot deze combinatie behoorden ook 6 onderaannemers, o.a. de heren H.
van Dongen en Van Hove uit Dordrecht. De aanneemsom bedroeg rond l'A miljoen gulden. In 1910
en 1911 werden een grindweg en woningterpen aangelegd en er werd een klein begin gemaakt
102
