DE WERKLIEDENVERENIGING "EIGEN HULP"
"ziekenkas-idee" dat achter "eigen Hulp"steekt. en door dhr. Larsen en de zijne ondersteund wordt,
steeds vastere vorm.
Het bestuur van de vereniging blijft voor wat betreft haar samenstelling onderhevig aan
veranderingen. Het is in deze februari-vergadering de voorzitter, Stortenbeker0, die i.v.m. het
aanvaarden van werk elders in het land, zijn bestuursactiviteiten voor "Eigen Hulp" moet
beëindigen. Sampon0 neemt dan de voorzittershamer over. De secretariaatsplaats die nu vrij komt
wordt ingevuld door dhr. T. Frenks en dhr. A. Almekinders neemt de plaats van tweede secretaris
over.
De lezingen
Zoals eerder aangegeven, werd de oprichting van "Eigen Hulp" door wat gemakshalve de links-
liberale club genoemd kan worden, aangegrepen om de vakbeweging ook in Goes vaste grond
onder de voeten te geven. Aan de eerste opzet van "Eigen Hulp" lag ook eigenlijk de
vakbondsgedachte ten grondslag. Deze bleek echter niet sterk genoeg om de leden te binden zodat
de vereniging noodgedwongen naar het ziekenfondsidee moest grijpen om voort te kunnen bestaan.
De vakbondsgedachte ondervond geen steun van werkgeverszijde, het ziekenfondsidee wel. De
links-liberale club wilde het idee van de vakbeweging in Goes echter niet zonder meer prijs geven.
Zij had voor het begin van 1881 een tweetal sprekers die landelijke bekendheid genoten en
mogelijk in staat zouden zijn om de kiem van arbeidersbewustzijn die zij ontwaarden bij de
oprichting van "Eigen Hulp" verder te doen ontluiken.
Met een inleiding over het socialisme opende F. Domela Nieuwenhuis°(4) de rij. Hij hield zijn
lezing op vijf en twintig februari 1881 in de Prins van Oranje te Goes, voor een gehoor van zeker
zestig mensen (de Goesche Courant vermeldt zelfs de aanwezigheid van enige dames).
Domela0 hield zijn lezing onder het voorzitterschap van Marees van Swinderen0. Domela hield, na
een inleiding door de voorzitter, een gloedvol betoog over het socialisme. In z'n speech ging hij in
op het zelf organiseren van verenigingen op allerlei gebied, om datgene af te dwingen wat
noodzakelijk is om een menswaardig bestaan te realiseren.
De Goesche Courant gaat in haar uitgave van drie maart 1881 met het openingsartikel "EEN
ZAAIER" in op de voordracht van Domela Nieuwenhuis0. De noodzaak van zelforganisatie die
Domela Nieuwenhuis0 hier aangeeft is volgens de Goesche Courant niet van toepassing op de
Goese situatie. Er is hier volgens het artikel al zoveel dat de werkman verheft.
- een spaarbank
- een arbeiderswoningvereniging
- een ziekenvereniging
- een gewenste liefdadigheid
Daarbij komt nog dat de werkgever (een uitzondering daar gelaten) een net mens is die de arbeider
die wil werken, laat werken, zo schrijft de Goesche Courant. Het socialisme is volgens dit artikel
niet nodig voor de verheffing van de Goese werkmanstand en kan hooguit leiden tot onnodige
spanningen tussen de standen. Verder merkt de krant op dat het "weldenkende" deel van de
mensheid niet warm loopt voor het socialisme.
Het is Frowein0 die middels een uitgebreide ingezonden brief aangeeft dat hij de zaken toch iets
anders ziet dan in het redactionele artikel "DE ZAAIER" aangegeven wordt. Hij vindt dat de
waarde van het socialisme er te gemakkelijk in afgedaan wordt, terwijl het toch niet de minsten in
de maatschappij zijn die zich achter de theorie van het socialisme opstellen.
In dezelfde krant als die waarin Frowein0 het socialisme "op niveau" verdedigt, staat ook een korter
73
