DE GYMNASTIEK.
De Zwemschool
HET LIGCHAAM STAAT REGTOP (1)
BEKNOPTE HANDLEIDING
VOOR ALLE STANDEN.
AFBEELDING DER WERKTUIGEN.
J. K. A. CROMJONGH.
iuirrïir Jlitganr.
AMSTERDAM,
II. J. VAN KESTEREN.
1S53.
Voorpagina van "Beknopte handleiding voor de
gymnastiek voor alle standen" van J.K.A.
Cromjongh.
Dan komt de vaart er in. Het gymnastiekonderwijs voor de minvermogenden (dit zijn de kinderen
van de armen- en wezenschool) komt goed op gang. Het Nut wil bovendien komen tot invoering
van gymnastiekonderwijs voor meervermogenden. Maar terwijl de repetities voor een uitvoering
van de school voor gymnastische oefeningen volop plaats vinden, buigt de commissie zich over het
probleem van gymonderwijs voor meervermogenden. Begin 1850 heeft de eerste uitvoering plaats.
De armengymnastiekschool blijft bestaan en tot een school voor de gegoeden komt het niet (9). In
Goes doet zich dus het merkwaardige verschijnsel voor, dat op het gebied van het
gymnastiekonderwijs de armen ten opzichte van de rijken in een bevoorrechte positie verkeren,
Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw wordt in de jaarverslagen van de gemeente melding
gemaakt van een "gymnastiekschool" onder leiding van de heer Cromjongh (10).
De Nutsgymnastiekscholen blijven tot 1868 bestaan. Het toen opgerichte Koninklijk Nederlands
Gymnastiekverbond neemt dan dit onderwijs over. Het Nut trekt zich geleidelijk terug (11).
Het Goese departement van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen blijft zich inspannen om de
lichaamsoefening in breder kring bekendheid te geven. Men zint op mogelijkheden. Zo vinden we
in de notulen van 16 juli 1868 voor het eerst een plan tot instellen van een zwemschool. Er wordt
een commissie ingesteld, bestaande uit de heren J.W. de Laat de Kanter, Dr. C. Walig en D. de
21
