L.J. MOERLAND
1Afschaffing van de reglementering van de ontucht.
2. Sluiting van de zeer slechte bordelen, door houders van deze huizen zwaar te straffen.
3. Handhaving van de openbare eerbaarheid.
4. Het nemen van maatregelen tegen de handel in blanke slavinnen.
5. Meer bescherming voor minderjarigen tegen slechte ouders en voogden.
De bedoeling van dit congres is duidelijk. Men wil de prostitutie zo snel mogelijk afschaffen, mede
gelet op de resultaten in het buitenland. Men probeert haar zoveel mogelijk uit te bannen, door
middel van reglementering. Frankrijk is in de achttiende eeuw het eerste land dat hier mee begint.
De bordelen worden in dit land gelegaliseerd, geregistreerd en gekontroleerd en alle prostituees
worden ingeschreven bij de politie. De vrouwen zijn aan speciale regels gebonden. Ze worden op
geslachtsziekten onderzocht en zodra deze ziekten zich voordoen, wordt de desbetreffende vrouw
in een besloten kliniek ter genezing opgenomen. Tijdens de Franse overheersing wordt in
Nederland in een aantal steden ook een reglementering op de prostitutie ingevoerd. Pas met de
invoering van de gemeentewet in 1851 gaan steeds meer steden op reglementering over en voeren
een verordening op de prostitutie in. Een voorbeeld hiervan is de verordening die in 1867 te Goes
van kracht werd. Men kan op deze manier de prostitutie niet geheel uitbannen, het is slechts een
poging om haar aan banden te leggen. Op de clandestiene prostitutie krijgt men geen vat. Dit blijkt
ook uit de jaarverslagen van de gemeente Goes. De geregistreerde prostitutie is goed te overzien,
over de clandestiene wordt in de jaarverslagen alleen gezegd dat ze niet te controleren is.
Op landelijk niveau houdt het ministerie van Binnenlandse Zaken zich met de prostitutie bezig. In
1881 ontvangt de burgemeester van Goes een vragenlijst van de minister, met het verzoek om
nadere gegevens betreffende de prostitutie ten einde een inzicht krijgen in de omvang van de
betaalde liefde in Nederland. Goes beantwoordt deze vragenlijst als volgt. In 1881 zijn er geen
openbare en geregistreerde prostituees of bordelen in Goes aanwezig. Over de clandestiene
prostitutie wordt niet gerept.(l) In 1892 ontvangt de gemeente een schrijven van de "Nederlandse
Vereniging tegen de Prostitutie", waarin aan de gemeenteraad gevraagd wordt om de
reglementering van de prostitutie af te schaffen en de bordelen te verbieden. Dit is ook gebeurd in
de gemeente Harderwijk. De verordening op de prostitutie in Goes blijft echter bestaan. In 1896
doet het Ministerie van Binnenlandse zaken opnieuw een onderzoek. Ditmaal naar het aantal
syfilislijders in Nederland. Hierop bericht de gemeentegeneesheer, J. Kooman, dat deze
geslachtsziekte niet dan bij hoge uitzondering voorkomt in de gemeente Goes. Volgens hem
bestaan er al circa twintig jaar geen bordelen meer; er komen volgens hem ook geen prostituees
meer voor. De gevallen van syfilis, die zich nog voordoen, komen meestal van buiten de gemeente.
Er deden zich vier gevallen in de laatste vijfjaar voor.(2)
Invoering van de verordening op de prostitutie en de maatregelen, die daar
uit voortvloeiden.
Uit het jaarverslag van de gemeente Goes van 1864 blijkt dat er in Goes geen publieke huizen
geregistreerd zijn.(3) Ook is er geen reglement op dergelijke huizen. In dat jaar komen er gevallen
van geslachtsziekten in Goes voor en men zoekt de oorzaak in de clandestiene prostitutie. Om die
tegen te gaan wil de gemeente een verordening op de prostitutie invoeren. In 1867 is het zover. De
verordening is geen poging om de prostitutie te weren, maar om een einde te maken aan de
clandestiene prostitutie en uit een oogpunt van volksgezondheid controle te hebben op de
verspreiding van geslachtsziekten.(4) In tegenstelling tot in andere gemeenten wordt de toegang
voor prostituees tot publieke vermakelijkheden niet strafbaar gesteld. Ook worden zij wanneer ze
ziek zijn kosteloos in het Goese Gasthuis opgenomen, zodat ze zich niet voor opname behoeven te
40
