ING. W.P. BALKENENDE EN A.J. BARTH
handelingen van de gemeente. Op 4 december 1925 schrijft het hoofdbestuur van de NCLB aan
burgemeester Koert een brief van de volgende inhoud: "Edelachtbare heer! Het blijkt ons. dat ook
in Uwe gemeente werkloze arbeiders zijn. Het zal Lied. bekend zijn, wat de oorzaak is, maar tevens
weet U ook wel de gevolgen voor de arbeidersgezinnen. Gaarne zouden wij zien bevorderd, dat
werklooze arbeiders aan werk werden geholpen van gemeentewege. Volgens inlichtingen, ons
gegeven, is er wel arbeid in Uwe gemeente. Het zou ons aangenaam zijn, indien U.E.A. ons
hierover een onderhoud wildet toestaan. In afwachting. Hoogachtend, de secretaris." Een reactie
van Koert is niet bewaard gebleven.
Hoe het verder gaat.(19)
Na de afgelasting van de staking in de zomer van 1925 zakken de activiteiten van de
arbeidersvereniging enigszins in. Pas op 8 oktober 1925 komt het bestuur weer bijeen. Een
openbare vergadering, waarop een tweetal lezingen gehouden wordt over "de beteekenis van
organisatie" en over het afsluiten van collectieve contracten vindt plaats op 30 oktober 1925. De
loonkwestie wordt besproken op de ledenvergadering van 18 november daaraanvolgend. Men
besluit aan de patroons geen bepaald loon te vragen, maar een opsomming te geven van de meest
noodzakelijke behoeften van een gezin met drie a vier kinderen. In het notulenboek van de
arbeidersbond volgt daarna het jaarverslag over 1925. Dat begint als volgt: "Het heeft de Heere niet
kunnen behagen alzoo te doen gelijk velen van ons zullen gehoopt hebben. Onze wensch was een
betere verhouding met de patroons; er is allerminst een betere verhouding tussen Boer en arbeider
gekomen. De allerbeste verhouding is niet beter dan voorheen." Ook maakt het verslag melding van
een terugloop van leden van 157 naar 97. "Door de scherpe loonactie. in het voorjaar gevoerd, zijn
velen heengegaan. Maar zij deden verkeerd!" Op woensdag 13 januari 1926 herkiest de vereniging
Luikenaar tot voorzitter en op de bestuursvergadering van 18 februari komt tot uitdrukking, dat op
een districtsvergadering, in overleg met de R.K.- arbeidersbond, een loonvoorstel is geformuleerd,
dat er alsvolgt uitziet: van 1 maart - 1 mei 2,25 per dag, van 1 mei - 1 augustus 2,50 per dag en
van 1 augustus - 1 december f 3,— per dag. Op de ledenvergadering van 24 februari gaat men
hiermee akkoord, zij het met de aanvulling dat overwerk wordt beloond met 25% en dat christelijke
feestdagen worden doorbetaald. Op de bestuursvergadering van 28 april 1926 besluit men. dat A.
Geene. A. van de Vliet en J. Florijn met de patroons zullen confereren als die daartoe de
gelegenheid bieden. Ook is een voorstel van de landelijke bond ter tafel om op Tweede Pinsterdag
deel te nemen aan een betoging in Den Haag. De ledenvergadering van 14 mei besluit daaraan niet
deel te nemen. Het bestuur moet tevens meedelen, dat de boeren zich nog steeds weinig
toeschietelijk tonen en niet hebben gereageerd op het verzoek om over de lonen te onderhandelen.
Op de ledenvergadering van 26 mei besluit men tot toetreding tot de landelijke werklozenkas. Op
28 juli besluit het bestuur een brief te schrijven aan de landbouwers. De tekst daarvan luidt als
volgt: "Aan H.H. Landbouwers te Wolphaartsdijk. M.H.! U is wel bekend met het bestaan der
arbeidersorganisatie, evengoed als met het bestaan der boerenorganisatie. Beide organisaties van
menschen uit één bedrijf, die elkaar over en weer nodig hebben. Nu heeft het Bestuur dei-
arbeidersorganisatie op 9 Maart, 21 April, 8 Juni een schrijven gezonden aan Uw bestuur. Nimmer
is daarop antwoord gekomen. In Nederland is ons zoo iets nog nimmer overkomen. Of de manier
de juiste is, betwijfelen wij. De brieven van de arbeiders waren beleefd genoeg, daar kan de
oorzaak niet in zitten. En waar wij de oorzaak niet weten, en ons nimmer een verwijt is gemaakt,
hebben wij heden nogmaals een beleefden brief gezonden aan het Bestuur der Werkgevers.
Mogelijk dat U ook lid is, dan wordt U vanzelf de inhoud wel gewaar. Steeds is, vanaf 9 Maart,
22
