TEN GELEIDE
Met genoegen voldoe ik aan het verzoek van de auteur deze publicatie van een ten geleide te voor
zien.
Het contact met hem ontstond in de dagen van het overleg met het Gemeentebestuur van Borsele
over verwerving van het kerkgebouw voor het Nederlands Openluchtmuseum.
Raas was met onze belangstelling niet zo gelukkig.
Hoe schamel de staat van het gebouw na jarenlange verwaarlozing ook mocht zijn. het was ter
plaatse een historisch document, teken en symbool voor het ontstaan van het dorp en van de gods
dienstige en maatschappelijke ontwikkelingen op lokaal niveau. Het timmermansoog van Raas
oordeelde bovendien in bouwhistorische termen.
Al sedert de jaren van voor de tweede wereldoorlog is het Openluchtmuseum enkele malen in de
weer geweest om een kerk te verwerven. Maar onze belangstelling riep weerstanden op en
genereerde nieuwe aandacht en zorg voor de meestal verwaarloosde gebouwen. Daar kan het
museum zich bijzonder goed in vinden, het is immers van oordeel dat een ongeschonden behoud
ter plaatse als regel de voorkeur verdient boven een overplaatsing (beleidsnota 86-90).
In de situatie van 's-Heerenhoek liet zich nauwelijks nog een dilemma gelden. Het draagvlak voor
een behoud in situ was te klein, mentaal leek het gebouw al lang te zijn afgeschreven, een sta in
de weg, ten prooi aan vandalisme.
Een overplaatsing naar het museum hield feitelijk een reddingsaktie in. Uit cultuur-historisch
oogpunt was het gebouw dit ook waard. Aan de argumenten voor een behoud ter plaatse ontleenden
wij de overwegingen om deze kerk een museale eindbestemming te geven en er op het museum
terrein een eigen 's-Heerenhoek mee in te richten.
Wij zijn de heer Raas bijzonder erkentelijk voor het minutieuze onderzoek dat hij gedurende enkele
jaren op eigen initiatief heeft verricht en voor de medewerking, die hij ons gegeven heeft.
Het resultaat ervan ligt niet alleen in deze publicatie, maar staat nu ook in het Openluchtmuseum.
De constatering van een der predikanten, die de auteur in de archieven tegenkwam: Exitus Acta
Probat, de uitslag kenmerkt het werk is ook op zijn publicatie van toepassing.
februari 1988
De directeur van het Rijksmuseum voor Volkskunde
,.Het Nederlands Openluchtmuseum"
dr. F.J.M. van Puijenbroek
9
