jes gebroken wortel in vaten of balen om zo als racine verhandeld te worden. Dit halffabricaat
werd gekocht door de garancinefabrieken. Met behulp van zwavelzuur onttrokken zij de kleu
rende bestanddelen aan de wortels. Het na indamping ontstane poeder, dat een veel groter
kleurend vermogen bezat dan de meestoof-krap, vormde het eindproduct en werd garancine
genoemd.
Verwerkte men de racine echter verder in de stoof tot hardgoed, een verzamelnaam voor diver
se poederkwaliteiten, dan werden de wortels nogmaals langdurig gedroogd. Daarna voerde men
ze naar de stamp- of maalinrichting. Eerst paste men hier een lichte maalbehandeling toe, de
zogenaamde "schuring", waardoor de nog aanhangende vellen en aarde verwijderd werden.
Het uitgezeegde afval vermeerderde de hoeveelheid muilen. Maalde men daarna alles fijn, dan
verkreeg men het product onberoofde. Voor de opkomst van de garancinefabrieken vervaar
digde men in de meestoven ook wel fijnere kwaliteiten. Het vlezige deel van de wortel werd
dan meer of minder afgemalen en gezeefd, waarna het hart afzonderlijk werd gesorteerd. Beide
werden vervolgens apart gemalen of gestampt. Het poeder van het hart van de wortel heette
krap of krappe, het andere gemeene. Naar de verhouding, waarin ze gemengd werden, sprak
men van de kwaliteit "2/1" (twee en een), "1/1" (een en een) enz. Soms kwam bij weging en
controle de verhouding niet goed uit. Was er meer dan 2/3de krap, dan had men "overkrap",
was er meer dan 1/2 gemeene, dan sprak men van "overgemeene". Onberoofde en de krappen
2/1 en 1/1 stonden bekend als hardgoed. In Nisse werd alleen onberoofde gemaakt, of de
groene meede werd hier tot racine verwerkt. De muilen, die bij verkoop een te lage prijs
bleken op te brengen, werden hier evenals in andere meestoven overgestampt en gezuiverd om
er uit te halen wat erin zat. In Oosterland tenslotte verkocht men naast het afvalproduct mui
len ook nog het opveegsel uit de stoof onder de naam blommen.
Ontleend aan: A. Dijk- Van der Peijl, Meekrap vroeger en nu, Goes 1980;
en Van der Weijde, "Meekrapcultuur"
Bijlage 2
O
18
Vr s/6 Vb V7£4
inkomsten in guldens
uitgaven in guldens
81
