Dorpsuitbreiding
Bovenstaande citaten ten spijt (11) bleek het niet mogelijk een voor de historie
van dorp en streek zo belangrijk gebied in de 20e eeuw ongemoeid te laten. Dorps
uitbreiding kwam ook hier haar tol eisen. Wel werd het eilandje met de omrin
gende gracht gespaard en opgenomen in een groenvoorziening, maar alle goede
bedoelingen ten spijt, is het tussen de moderne huizenblokken een vreemde eend
geworden. In de loop van
(13) begonnen aan een
Alle goede bedoelingen ten spijt, oriënterend onderzoek
het is een vreemde eend geworden. van het historisch ZO be
langrijke deel van Kapelle. Dit onderzoek omvatte het terrein van het vroegere slot
van de Heeren van Maelstede, annex kapel en begraafplaats en een kasteelberg
(vluchtberg). Het eilandje waarop in ieder geval een latere fase van het slot heeft
gestaan, werd door de in het plan aangegeven bestemming als monument niet in
het onderzoek betrokken. Het noodonderzoek richtte zich dan ook in eerste in
stantie voornamelijk op de voorburcht en de zool van de kasteelberg.
Door middel van het graven van enkele lange profielsleuven werd getracht een in
druk te krijgen van de ligging en grootte van de voorburcht en de betrekking die
er moet zijn geweest met de kasteelberg. Een en ander bleek zeer gecompliceerd
te zijn door het voorkomen van verscheidene, ca. 12e-eeuwse terpachtige opho
gingen te midden van mogelijke oudere waterlopen.
In de 13e eeuw zijn veel egalisaties uitgevoerd waarbij oude laagten zijn aangevuld
met 12e-eeuwse cultuurgrond. In deze periode is bovendien de hoge kasteelberg
opgeworpen ter plaatse van een vroeger terpje. Bij de voortzetting van het onder
zoek in de eerste maanden van 1972 was het mogelijk de basisomtrek van de berg
en de aanzet van een vrij steil talud, alsmede de ligging van een brede gracht
nauwkeurig vast te stellen.
In de gracht waren veel zware muurblokken aanwezig, afkomstig van een bouw
werk (toren) dat eertijds op de top van de oorspronkelijke vermoedelijk ca. 12 m.
hoge berg zal hebben gestaan.
In dit verband is de mededeling van Bijlo (14) interessant. Hij schrijft: 'Bij het
'slechten van de berg achter Maalstede zijn fundamenten van oude Zeeuwse mop-
'pen voor de dag gekomen. Zulks is mij door den Heer A.Nijssen, die hem geëffend
'heeft medegedeeld. Dit had nooit iemand geweten, wanneer ik niet op de gedaeh-
49
