DE LINDEBOOM OP ZUID-BEVELAND
door J. de Ruiter
Wie door de zak van Zuid-Beveland rijdt zal het ongetwijfeld zijn opge
vallen, dat op veel kruispunten en splitsingen van wegen een oude, soms
gigantisch vergroeide, vervormde en verweerde lindeboom staat. Vol
gens "overlevering" staan deze bomen op de grenzen van de diverse
ambachtsheerlijkheden. Toen ik enkele bomen eens intekende op de be
kende kaart van Hattinga uit 1753 viel het op dat de meeste juist niet
een grens markeerden maar schijnbaar willekeurig waren geplaatst.
Dit had tot gevolg dat ik alle lindebomen ben gaan fotograferen. Om de
bestudering te vergemakkelijken zijn ze ook in kaart gebracht, hetgeen
enkele zeer interessante gegevens heeft opgeleverd. Enerzijds werpen
ze de oude stelling van enkel grenslinde omver, anderzijds geven ze net
nog niet genoeg informatie over de funktie, die deze bomen dan wel ge
had zouden moeten hebben. Want dat ze op het ogenblik geen andere
funktie hebben dan het verfraaien van het Zuid-Bevelandse landschap is
wel duidelijk.
Ie. de bomen komen tegenwoordig alleen voor op Zuid-Beveland en dan
nog ten westen van het kanaal door Zuid-Beveland. Het onderzoek
heeft zich ook uitgestrekt tot de andere eilanden in Zeeland,
Zeeuws-Vlaanderen en de Noord-Westhoek van Brabant. Dit onder
zoek heeft slechts 1 bestaande boom opgeleverd in Oost Zeeuws-
Vlaanderen bij Hengstdijk. Publikaties (1) van mijn onderzoek heeft
een reaktie (met foto's) opgeleverd van een oud inwoner van Tholen,
waaruit blijkt, dat er voor de ramp van 1953 drie bomen voorkwa
men onder Sint Maartensdijk.
2e. ze komen enkel voor in polders, die voor 1700 bedijkt zijn. Hoe
ouder de polder, hoe ouder ook de bomen zijn. De oudste staan dan
ook in de Brede Watering Bewesten Yerseke, bij Nisse aan de
Grotendijk en bij Kapelle. De zee is misschien wel de oorzaak,dat
er in het overige Zeeland geen of weinig lindebomen voorkomen,
want al deze gebieden hebben na 1700 diverse malen onder water
gestaan, wat niet gezegd kan worden van de gebieden waar deze
bomen in grote getale voorkomen.
3e. de meeste staan niet op een ambachtsheerlijke grens.
4e. er is een zekere rangorde in het aantal te bespeuren, de meeste
staan solitair, doch in de vroegere ambachtsheerlijkheden van
's-Heer Arendskerke en Baarland komen ze ook paarsgewijze voor.
Er is slechts één geval bekend waarbij 4 bomen voorkwamen. Dit
zijn de bekende 4 linden te 's-Gravenpolder, die helaas in 1967 ten
gevolge van een wegverbreding het veld moesten ruimen (2).
5e. ze staan allemaal, zonder enige uitzondering, op of halverwege het
talud van een dijk.
109
