Groese duintjes;
historie nader belicht
Toerisme uit balans,
een jaar verder
Euregiotuinen
n
In de vorige uitgaaf schetste Awie de Zwart de nieuwste geschiedenis.
Sjaak Herman vult aan door iets verder terug in de tijd te gaan.
En het is niet het waterschap dat ons verzocht heeft
Beheer en onderhoud van de Groese
Duintjes, historisch overzicht en
evaluatie (6 mei 2012)
Emmy de Koeijer
Onder deze titel komen we in ons archief
een intern memo tegen.
Het was op 30 juni 1989 dat toemalig wa
terschap Het Vrije van Sluis onze vereniging
officieel toestemming verleende natuurge
bied De Groese Duintjes om niet te behe
ren en onderhouden.
De aanleiding hiertoe waren de dijkverzwa
ringen ter plaatse die op 29 mei 1987 afge
rond werden, hetgeen helaas inhield dat
van de Groese Duintjes ca. 1/3 opgeofferd
moest worden.
Vóór de dijkverzwaring bestonden de
Groese Duintjes uit een 'geaccidenteerd'
terrein dat door ieder en elk gebruikt werd
en waar natuurwaarden op geen enkele
wijze tot hun recht kwamen. In het weste
lijk deel gebruikte het waterschap het als
opslagterrein voor allerlei soorten keien die
gebruikt werden bij dijkreparaties. In dit
niemandsland ook een stuk glooiing, waar
schijnlijk als oefenobject voor beginnende
dijkwerkers. Met aan zeezijde, op de kop
van de dijk een oude treinwagon, schaars
gemeubileerd met wat aangespoelde stoe
len.
In het westelijk deel stonden links en
rechts wat verspreide caravans en nog en
kele houten weekendhuisjes. Te bereiken
via soms bijna dichtgegroeide paden, ter
wijl er benoorden de met bunkerpuin ver
harde toegangsweg nog enkele resten van
bunkers in beeld waren. En af en toe werd
de rust verstoord door lokale jeugd die er
doorheen scheurde op hun opgevoerde
brommers, waaronder uw redacteur op zijn
Sparta.
Het afsnoepen van een deel van het ge
bied was aanleiding om bij het waterschap
te pleiten voor wat naderhand 'natuurcom-
punsatie' is gaan heten: als wisselgeld het
terrein nu eens mooi 'op te kuisen' en er
een écht natuurgebied van te maken. Dank
zij het toenmalige hoofd technische dienst,
Jaap Boekhout, is dat ook gelukt.
Hoe het vervolgens beheerd zou wor
den bleef een open vraag: het waterschap
kwam uit kostenoverwegingen niet tege
moet aan ons verzoek het gebied uit te ras
teren en te laten beweiden met schapen.
Stichting Het Zeeuws Landschap vond het
te klein om te beheren.
Uiteindelijk heeft onze vereniging zelf het
heft in handen genomen en een verzoek
gericht aan het dagelijks bestuur van Het
Vrije van Sluis. Zonder uitrasteren zou het
gebied in een mum van tijd opnieuw ver
loederen.
Het Vrije honoreerde ons verzoek, waarna
we een subsidieverzoek, samen met een in-
richtings- en beheerplan, indienden bij het
toenmalige Consulentschap Natuur, Mili
eu en Faunabeheer (nu Provincie Zeeland).
Het verzoek werd goedgekeurd waardoor
we in staat waren 2145 m. schapenraster te
plaatsen en een drietal drinkputten aan te
laten leggen.
Voor het zover was, organiseerde onze ver
eniging in augustus en september 1987
een tweetal studentenwerkkampen. De
studenten hielpen in het kader van hun
ontgroening het oostelijk deel te ontdoen
van overwoekerende grauwe wilgen en
werden ondergebracht op Camping Groe-
de. Kom daar nu maar eens om, zo'n ont
groening.
GRuEDê, VACA^ITtE^VOb/fNGM
Op 14 maart 1990 was het dan zover: het
gebied werd officieel in gebruik gesteld.
Heel wat betrokken instanties waren hier
toe uitgenodigd en na afloop werd in "Pa
viljoen De Groe" onder het genot van door
ons aangeboden koffie het behaalde suc
ces gevierd.
Aanvankelijk was het de bedoeling het ge
bied door schapen te laten begrazen, maar
al ras bleken deze vast te komen zitten in
de braamstruiken, dus werd gekozen voor
vleeskoeien van Cor van 't Westeinde.
Na de koeien van Cor, werd het oostelijk
deel ook beweid met schapen van Jan de
Zwart om ook daar de voortschrijdende
verruiging tegen te gaan. Dat was echter
ook hier geen succes, waarna de schapen
ingeruild werden tegen een 12-tal geiten
van Cor van 't Westeinde. Aangezien een
geit niet zonder droog onderkomen kan,
vroegen we gemeente Oostburg vergun
ning voor een schuilgelegenheid. Toch leg
den van lieverlee ook de geiten één voor
één het loodje en de laatste jaren zorgde
jaarrond begrazing door runderen voor het
openhouden van het mooie gebied.
Foto: Slagboom en Peeters, Jacqueline
Midavaine, ZB Beeldbank Zeeland,
ree. nr. 94202.
deel met verspreide huisjes en caravan:
Ruim een jaar geleden werd er op Face-
book een noodkreet geplaatst, een oproep
aan de gemeente Sluis om overlast van
het toerisme aan te pakken en meer oog
te hebben voor de bewoners. Deze nood
kreet kreeg veel aandacht, in o.a. de PZC en
bij Omroep Zeeland. De gemeente daaren
tegen reageerde niet direct. Na heel veel
ondersteunende berichten en een aantal
bijeenkomsten is Toerisme Uit Balans ont
staan. Het is geen vereniging, stichting of
iets dergelijks maar wel al een serieuze ge
sprekspartner voor veel partijen. Nadat de
Gemeente Sluis na enkele maanden besef
te dat dit een breed gedragen initiatief was,
werd er wel contact gezocht.
Intussen zijn we een jaar verder en zijn de
drijvende krachten achter TUB, Teuntje
de Vries en Ruud van Leeuwen, geïnter
viewd door de Zeeuwse Milieufederatie,
zijn er gesprekken geweest met een wet
houder, is de zienswijze gepresenteerd bij
de gemeenteraad en heeft er een gesprek
plaatsgevonden met de RMDO (Raad voor
Maatschappelijke en Demografische Ont
wikkeling).
Een van de aandachtspunten van TUB is de
leefbaarheid van de kernen, het ontbre
ken van betaalbare huisvesting en de over
last door toeristisch verhuur. Het huidige
plan van de gemeenteraad om 120 dagen
verhuur toe te staan, zet de leefbaarheid
nog meer onder druk. TUB heeft hierover
gesprekken gevoerd en er is actie onder
nomen met samen met dorpsraden en Re-
cron.
Een van de acties voor de toekomst is om,
hopelijk samen met andere organisaties,
een kieswijzer te maken voor de komen
de gemeenteraadsverkiezingen. Naast die
kieswijzer ook uitgebreide informatie met
betrekking tot besluiten genomen door
partijen en raadsleden in de afgelopen
jaren. Dus inzichtelijk maken wie en op
welke wijze verantwoordelijk is voor de
ontwikkelingen in de afgelopen jaren.
Ruud en Teuntje krijgen uiteraard onder
steuning van mensen die vanaf het begin
betrokken zijn bij de oprichting van TUB,
en in de loop van het jaar hebben zich
daar gelukkig ook nog anderen bij aange
sloten. Bij bijzondere punten of gebeurte
nissen gaat er een mail rond met het ver
zoek om feedback van de anderen. Hier
naast zijn er ook mensen die niet direct op
de mailinglijst staan, maar wel 'achter de
schermen' bereid zijn om commentaar of
advies te geven. Maar aanvulling van man
kracht voor Teuntje en Ruud zou welkom
zijn.
Er wordt wel eens gereageerd en ge
vraagd waarom TUB zich niet aansluit bij
bijvoorbeeld 't Duumpje of een andere or
ganisatie. Dat ligt in het feit dat TUB een
dermate uitgebreide en brede agenda
heeft, dat het nergens bij past. Er zijn geen
statuten die doelen omschrijven (en kun
nen inperken), maar men ijvert en voert
actie voor leefbare kernen in de Gemeente
Sluis. Dat kan gaan om huisvesting, acti
viteiten en toekomst voor de jeugd, ver
keersveiligheid, beheersbaarheid van toe
risme en ook behoud van groen en natuur.
Kortom een veel uitgebreidere agenda
dan waar 't Duumpje zich voor inzet.
Dat geldt ook voor de Euregiotuinen. Voor
de buitenstaander heeft zich daar de afge
lopen 17 jaar echte natuur ontwikkeld. Om
in aanmerking te komen voor subsidiëring
uit hoofde van landelijke of provinciale re
gelingen is echter meer nodig. Zolang niet
alles past binnen het instandhouden van
een flink aantal bedreigde dier- of plante-
soorten, om maar een voorbeeld te noe
men, is het niet 'aankoopwaardig'. Daarmee
komen organisaties als Zeeuws Landschap
of Staatsbosbeheer niet in aanmerking
voor financiële ondersteuning.
Zolang gemeente Sluis het per se wil toe
spelen aan de hoogste bieder, komt dit
soort instellingen so wie so niet aan bod.
De prijsvraag die werd uitgeschreven
stond, naar we bij de Stichting Euregio
tuinen lezen, ook in het licht van dit voor
nemen. Zelfs het bestemmingsplan zal zo
worden aangepast dat het precies aan
sluit bij de wensen van de beoogde eige
naar en de 13 hectares omgevormd kun
nen worden tot een festivalterrein met ho
reca waaronder een disco en bijbehoren
de dansgelegenheid. De door Sluis en Van
Damme Recreatie gebruikte term "stads
park" moet dan ook ruim geïnterpreteerd
worden, maar passend bij het imago "Ge
meente Sluis geeft je de ruimte."
De Stichting Euregiotuinen bewandelt veel
wegen om de huidige natuur te behouden
en heeft ook contact opgenomen met het
burgercollectief'Land van Ons.' In een vo
rige uitgaaf besteedden we aandacht aan
deze coöperatie die niet wacht op over
heden maar met ingelegd geld van deel
nemers gronden aankoopt en beheert ten
behoeve van onze biodiversiteit. Als dan
gemeente Sluis het voornemen, verkopen
aan de hoogste bieder, laat varen, kunnen
de Euregiotuinen het gebied blijven waar
van iedereen, eigen bewoners, buren en re
creanten kunnen blijven genieten van rust,
wezenlijke ruimte en natuur.
Informatie:
www.euregiotuinenvoorons.com
www.landvanons.nl
