De vogelaar
Huiszwaluwen seizoen 2021
Column door Emmy de Koeijer.
to
Totaaltelling huiszwaluwen Dorpen en kolonies in W.Z. Vld.
ff
De lezer krijgt dit Duumpje in de bus als de
zomer een herinnering is. En wat voor her
innering: misschien vraag je wel; 'welke zo
mer?'. Voor sommigen was dit een waarde
loze zomer of zelfs geen zomer, want eerlijk
is eerlijk, het was wel een beetje nat en oh
ja, misschien ook een beetje koud. Zeker
gezien de afgelopen kurkdroge en bloed
hete zomers. Dit is dus munitie voor de ont
kenners van klimaatverandering. Sterker
nog, sommigen noemen de afgelopen zo
mer een afwijking. Ze zijn intussen zo ge
wend aan hitterecords die sneuvelen dat
een 'redelijk normale' zomer als niet nor
maal beschouwd wordt. In ieder geval, de
zomer is voorbij en nu vrolijk op naar na
jaar en winter. Heerlijk genieten van de vo
geltrek, de bijzondere wintergasten die te
zien zijn en de aanwezigheid van alle gan
zen en eenden in onze wateren en natuur
gebieden. Vooral de smienten, daar kijk
ik persoonlijk altijd naar uit. Ik word altijd
heel vrolijk van hun 'fluitje', ach ja, iedereen
heeft wel een kleine afwijking.
Ook in de zomer was er toch van alles te
genieten en te zien. Bijvoorbeeld het tel
len van de huiszwaluwen, dit is een leuke
en boeiende bezigheid, alleen het feit dat
er steeds minder zijn is niet zo leuk. Tijdens
het tellen kom je van alles tegen.
Turend naar een huis vanaf de overkant van
de straat leidt vaak tot opgetrokken wenk
brauwen. Ook wel te snappen, zelf zou ik
ook raar opkijken bij het volgende scenario.
Er komen twee mensen aangefietst, stop
pen, pakken hun verrekijker en pen en pa
pier en gaan daarna uitgebreid je huis be
kijken al dan niet door de verrekijker. Ik
zou ook naar buiten gaan... Niet alleen het
echte stoppen en kijken roept vragen op,
het fietsen door het dorp verloopt ook niet
'normaal'. Tijdens het fietsen zitten we con
stant naar boven te kijken, zien we zwalu
wen in de lucht dan gaan we naar de hui
zen kijken. Op het verkeer letten heeft dan
geen prioriteit, niet slim maar het gebeurt
wel. Ook een stoepje steekt wel eens ineens
over, maar we hebben het overleefd. Tij
dens deze fietstochten en observaties ont
staan er ook leuke en bijzondere gesprek
ken. Soms zie je de zwaluwen in de lucht
en daarna verdwijnen achter een huis: dan
moetje op onderzoek uit. Soms de brand
gang in, maar ook wel aanbellen en vragen
of ze toevallig huiszwaluwnesten hebben
onder de dakgoot. Vaak zijn mensen heel
verbaasd als je uitlegt dat er verschillende
soorten zwaluwen zijn. Als dat het geval is
dan kan ik het niet laten, dan begin ik uit te
leggen. Vroeger niet voor niets veel lesge
geven. Uiteraard doe ik dit alleen als ik zie
dat mensen geïnteresseerd zijn. De rela
tie tussen zwaluwen rond je huis en min
der muggen en vliegen in je slaapkamer
maken de meeste mensen niet, maar na
dit verteld te hebben is die link voorgoed
gelegd. Vast terugkerend onderwerp is
de mest onder de nesten. Hier wordt heel
verschillend over gedacht, van regel
rechte afschuw tot het vinden van oplos
singen voor dit probleem. De oplossin
gen variëren van oude kranten onder het
nest, een oud deurmatje of een planten
bak op een vensterbank. Helaas worden
vanwege de mest ook nesten kapot ge
maakt. Als dit ter sprake komt leg ik ook
altijd uit dat een plankje onder de nesten
helpt, daarbij verwijs ik ook naar 't Duum
pje, dat advies kan geven en hierbij hel
pen. In de laatst gebouwde nieuwe wijk
in Breskens zijn nu veel huizen klaar, veel
al strak en met puntdaken. Vaak wordt
er Trespa gebruikt, waarvan ik vermoed
dat het voor zwaluwen niet makkelijk is
om daar een nest tegen aan te 'plakken'.
In veel huizen zie je in de nok aanzetten
van nesten. Bij een aantal zie je dat ze ka
potgemaakt zijn. Helaas nesten, mest of
een plankje op de gevel horen niet bij de
strakke nieuwe huizen. Gelukkig was er
een uitzondering, in een huis werden ze
gekoesterd, zowel aan de voor en ach
terkant waren er nesten. Het tegenover
gestelde bestaat ook. Tot mijn verbazing
wordt er soms al tijdens het bouwen 're
kening' gehouden met zwaluwen. Aan de
voorkant van het huis was in de nok in de
punt tegen de muur een stuk plexiglas
geplaatst, zo hoefje nooit bang te zijn
dat er zwaluwen komen nestelen. Hier
heb ik een poosje met open mond in vol
le verbazing naar staan kijken, datje dit
kan verzinnen
Leden van onze vogelwerkgroep inventariseren jaarlijks huiszwaluwen in de
dorpskernen van gemeente Sluis. Over afgelopen seizoen zijn de gegevens bin
nen en die stemmen ons niet tot vreugde.
schouwd. Zoals uit onze statistieken blijkt
hebben we zulke mindere jaren vaker ge
kend, o.a. in de periode 2012 tot 2017. Op
eens volgde hierna echter weer een herstel,
(zie bijgaande tabel)
We telden deze zomer met zijn allen zo'n
54 huiszwaluwen minder als in 2020. Een
afname van 38 in de dorpen en 16 minder
bij de kolonies in de buitenwijken. Opval
lend hierbij vond ik wel de enorme terugval
van 41 naar 9 bewoonde nesten in de kern
Nieuwvliet.
Wat hieraan ten grondslag ligt, is moeilijk
te verklaren. Veel nesten waren deels of ge
heel afgebrokkeld en niet meer hersteld.
Dit probleem werd mij ook vanuit verschil
lende andere kernen gemeld. Konden we
het de twee voorgaande jaren nog op de
droogte gedurende de nestbouw steken,
hiervan was dit jaar immers geen sprake.
Opvallend is verder dat er, voor zover ons
bekend, sinds enkele jaren geen bewoon
de huiszwaluwnesten werden aangetrof
fen in de kernen IJzendijke, Schoondijke en
Hoofdplaat.
Over hoe de situatie er dit jaar landelijk uit
ziet, hebben we momenteel nog geen ge
gevens binnen. Zelf heb ik deze zomer min
der huiszwaluwen gezien/gehoord. Moge
lijk zijn er door onverwachte omstandighe
den minder uit hun overwinteringsgebie-
den teruggekeerd naar Nederland.
Onze columniste hiernaast schetst de praktische situatie op de linkerpagina;
coördinator Piet du Burck duidt de tegenvallende aantallen.
In aansluiting op de column van Emmy de
Koeijer over o.a. de huiszwaluw wil ik als
coördinator graag nog enkele aanvullingen
toevoegen over het broedseizoen 2021.
De eerder genoemde afname hoeft
niet perse als dramatisch te worden be-
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Aardenburg
41
57
57
49
39
32
55
54
74
84
93
94
96
116
144
161
130
103
Biervliet
88
114
113
98
118
156
154
128
111
98
109
99
92
80
83
84
69
70
Breskens
56
101
124
112
134
122
115
98
58
72
65
66
72
83
117
68
53
55
Cadzand-bad
22
30
17
8
8
11
13
9
6
4
5
10
7
11
21
27
30
35
Cadzand-dorp
17
15
25
26
37
37
31
20
11
11
12
12
14
12
19
17
10
8
Draaibrug
4
8
20
12
28
22
19
20
13
22
12
10
21
14
12
19
18
18
Eede
13
3
2
24
18
9
8
8
6
6
12
7
7
6
16
21
7
15
Groede
93
119
109
73
85
83
78
81
70
59
58
71
74
76
72
87
71
53
Hoofdplaat
4
8
10
34
45
78
54
51
33
55
69
51
73
82
80
75
Nieuwvliet
10
12
21
19
40
49
59
65
50
34
38
39
32
20
37
41
41
9
Nummer één
0
3
2
0
5
8
0
0
0
0
0
0
0
0
11
14
7
10
Oost burg
43
54
46
41
32
25
33
33
19
5
10
14
12
16
18
23
20
21
Pyramide
5
1
2
Retranchement
20
41
30
37
57
43
44
55
39
27
27
29
23
11
10
20
21
27
Sasput
0
0
0
0
0
0
Schoondijke
36
53
52
47
45
48
52
32
31
28
31
26
31
32
24
14
13
23
Sluis/Heille
97
102
43
61
82
88
105
85
68
75
71
68
55
56
63
82
82
70
Waterlandkerkje
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Yzendijke
123
143
96
64
89
110
95
75
76
92
103
107
72
87
63
49
55
70
Zuidzande
27
42
34
34
54
50
52
56
57
34
23
22
22
25
26
28
26
17
Totaal
695
902
801
705
881
927
958
897
743
702
702
729
699
696
809
837
733
679
Legenda: niet geteld. Groen toename. Rood afname t.o.v. voorafgaand jaar..
