Wie zijn jullie
Red de wereld, begin in je
(biologische)tuin
tt
Sinds kort kent Groede enkele nieuwe bewoners, waarvan Emmy de Koeijer aan
gaf te willen bijdragen aan de redactie van ons huisblad. Hieronder stelt Emmy
zich voor en geeft ze een indruk hoe ze haar rol nader denkt in te vullen.
"Wij" zijn Ruud van Leeuwen en Emmy de
Koeijer. Ruud was een echt stadsmens,
geboren en getogen in Rotterdam en daar
ook weinig tot geen affiniteit met de na
tuur gekregen. Pas op zijn vijfenveertigste
deze stad verlaten en ontdekt dat er buiten
Rotterdam ook nog leven is. Eerst verhuisd
naar Tilburg en daar gaan samenwonen
met Emmy.
Emmy is een Zeeuws-Vlaamse en op haar
dertigste naar Brabant verhuisd. Geboren
op een boerderij en tot haar twaalfde mid
den in de polder gewoond. Altijd buiten
met de hond op stap en al van jongs af aan
vogels en beestjes zoeken en bekijken.
Ruud werd dus heel snel de natuur mee
ingesleurd en ontdekte dat hij dat ook erg
leuk vond. Ook leerde hij kennismaken met
Zeeland wat hem goed beviel.
Hoe en wanneer is je interesse voor vogels
ontstaan
Bij Emmy dus al vanaf haar jeugd en bij
Ruud nadat hij in Brabant in een huis met
een grote oude tuin vlak bij de Loonse en
Drunense duinen ging wonen. Een tuin
met veel hoge oude coniferen en diverse
soorten struiken, waar redelijk veel vogels
kwamen, want de vorige eigenaresse hield
ook erg van natuur en dieren. Deze tuin
werd omgetoverd tot een waar vogelpa
radijs. Door op allerlei manieren te voeren,
verschillende soorten voer aan te bieden,
te zorgen voor water en een "rommeltuin"
is dat ook gelukt. Allerlei soorten vogels
wisten de tuin te vinden, waaronder ook
verschillende soorten roofvogels. Voor die
laatsten was de tuin een soort van super
markt waar ze konden shoppen.
Kan je ook vanuit je luie stoel vogels
bekijken
Jazeker, ook de tuin in Groede is omge
toverd tot vogelparadijs. Voor de buurt
was het een beetje wennen. Van een
grote hoeveelheid geschoren en geknipte
buxushagen omringd door steriele planten
en geen blaadjes op de zwarte grond is
de tuin veranderd in een georganiseerde
chaos. Blad en oude plantenresten blijven
liggen tot in het voorjaar en er staan alleen
planten en struiken die iets toevoegen voor
insecten en vogels. Met aan het terras een
vijver en een voerplaats is er vanuit de luie
stoel van alles te bekijken. De verrekijker
ligt altijd paraat.
Wat is de mooiste of leukste waarneming
die je hebt gedaan
Voor Emmy was dit een korhoen begin
jaren negentig midden in de Loonse en
Drunense duinen; het zal daar waarschijnlijk
de laatste of een van de laatste geweest
zijn. En in Groede op het terras achter het
huis een draaihals. Beide ervaringen waren
heel bijzonderen onvergetelijk.
Voor Ruud het horen van overvliegende
kraanvogels in Duitsland en ze ook even
later te zien fourageren.
Waarom en hoe lang lid van t Duumpje
Het begon met buurman in 2017: hij gaf
een tijdelijk lidmaatschap van het Zeeuws
Landschap cadeau. In het blad was ook iets
te lezen over het Duumpje. In januari 2018
lazen we in het Advertentieblad iets over
ganzentelling bij Nummer Een. Op de zater
dagochtend zijn we daar naar toe gegaan
en vonden het heel leuk. De meeste aanwe
zigen waren ervaren vogelaars, lid van het
Duumpje en heel vriendelijk. Er werd ook
verteld over een cursus die van start zou
gaan en hebben toen besloten om hieraan
deel te nemen en ook lid te worden.
Welke vogel zou je graag eens willen
waarnemen
Een visarend of zeearend hier in de regio,
het Zwin of bijvoorbeeld de Braakman.
Ben je actief lid
Tja, wat is actief. Met de beperkte aanwe
zige kennis wordt er wel een kleine bijdrage
geleverd: zoals de MUS-telling in het voor
jaar. Die telling heeft ook hopen frustratie
opgeleverd, alle vogels zijn gelijktijdig aan
het zingen en houden geen rekening met
een beginnend waarnemer. De herkenning
is dus duidelijk nog niet optimaal, maar
we blijven hopen. De huiszwaluwtelling in
Groede, was heel wat minder moeilijk. Je
zoekt een nest, kijkt of het bewoond is en
klaar. Zwaluwtjes zijn heerlijk herkenbaar.
Iets heel anders was het helpen met de
digitalisering van oude waarnemingen,
helaas door persoonlijke omstandigheden
hier minder in kunnen doen dan gepland.
Als laatste het gaan deelnemen aan de
redactie van het Duumpje, wat de taak
precies gaat worden, zullen we in de loop
van de tijd zien. Een ervan wordt een leden
interview. Om de spits af te bijten zijn we
met onszelf begonnen. Dus als je benaderd
wordt voor een interview, weetje, met
ons verhaal in gedachten, welke vragen er
gesteld worden.
Awie de Zwart
Het groeiseizoen is voor mij persoonlijk
de drukste periode van het jaar. Dan is het
buiten te doen en loopt de agenda over van
de activiteiten. Tijd om te lezen is er dan
niet of nauwelijks. Pas als de blaadjes vallen
en de dagen korten, ontstaat er weer ruimte
om een boek ter hand te nemen.
Deze winter was dat onder meer De Tuin-
jungle van Dave Goulson. In dit verhalende
boek vertelt de Engelse hommelexpert, die
eerder al een prachtig boek schreef over
hommels (Een verhaal meteen angel), op
lichtvoetige wijze en met de nodige zelf
spot over allerlei kleine beestjes in de tuin.
Zo neemt hij ons mee in de wereld van de
composthoop, verhaalt hij over de nuttige
oorworm, de ijverige mier en de bezige bij
en vertelt hij over elegante libellen, in een
pleidooi om in iedere tuin een vijver aan te
leggen. Het boek is sowieso enthousiasme
rend, een oproep om in actie te komen voor
deze kleine maar nuttige beestjes. De titel
van het laatste hoofdstuk "Tuinieren onfi de
wereld te redden" is feitelijk de rode draad
van het boek. Individuele tuinen als toe
vluchtsoord voor bijen, vlinders, libellen en
vele andere beestjes voor wie het buitenge
bied steeds meer een onleefbare woestijn
aan het worden is. Tuinen als stapstenen in
het landschap die als netwerk één natuur
gebied kunnen vormen.
Tuincentrum
Na de eerste hoofdstukken begint het al te
kriebelen. Je wilt niets liever dan meteen
aan de slag en iets doen voor die arme
beestjes. Eén van de meest voor de hand
liggende dingen die je kunt doen voor
bedreigde bijen is je tuin voorzien van bij-
enplanten. Achterin het boek staat een hele
lijst met planten die geschikt zijn voor wilde
bijen en hommels waardoor de gang naar
het tuincentrum enorm wordt vergemakke
lijkt. Maar in het hoofdstuk "Giftige coctail"
wordt duidelijk dat het niet zo simpel is.
Recent onderzoek, o.a. door studenten
van Goulson zelf, heeft aangetoond dat
veel bijenplanten die in het tuincentrum
worden aangeboden resten van gifstoffen
bevatten. Ze kochten voor het onderzoek
bij tuincentra en grootwinkelbedrijven
gekweekte bijenplanten die vervolgens
werden onderzocht. Zo werd gekeken of
er op het blad nog gif te detecteren was,
maar ook de nectar en het stuifmeel van
de planten werden onderworpen aan een
minutieus onderzoek. De resultaten waren
schokkend. Van alle onderzochte planten
bleek er slechts één die geen resten van
insectenbestrijdingsmiddelen bij zich
droeg. Alle andere planten bevatten één of
meer insecticiden, daaronder drie verschil
lende middelen uit de beruchte groep van
neonicotinoïden! Absoluut dieptepunt was
een potplant met heide waarop de resten
van vijf soorten insecticiden en even zoveel
chemische schimmelbestrijders werden
teruggevonden!
Ophef
Toen de resultaten van het onderzoek wer
den gepubliceerd, zorgde dat voor de no
dige ophef in Groot-Brittannië. De kwekerij
sector reageerde sussend dat de gevonden
concentraties bijzonder laag waren. Een
concentratie van 29 deeltjes (imidacloprid)
op één miljard klinkt inderdaad als bijzon
der weinig, maar schijn bedriegt. Goulson
memoreert dat bij een eerder onderzoek
in velden bloeiend koolzaad concentraties
van één tot tien op één miljard werden ge
vonden. Bij deze lage hoeveelheden bleek
het leer- en navigatievermogen van bijen al
negatief beïnvloed te worden. Bij hommels
leidde blootstelling aan stuifmeel met 6
deeltjes neonicotinoïden op één miljard tot
kleinere nesten en een zeer sterke daling
(-85%) van het aantal nieuwe koninginnen.
Geen onschuldige hoeveelheden dus. Wie
goed denkt te doen voor de bijen plaatst
in werkelijkheid een ecologische val. Zoals
Sneeuwwitje die een hap nam van de
mooie maar giftige appel. In woord heeft
de sector beterschap beloofd, dus laten
we hopen dat de daad bij het woord wordt
gevoegd en we straks over de bijen kunnen
zeggen:Ze leefden nog lang en gelukkig".
Zelf lezen?: De Tuinjungletuinieren om
de wereld te redden. Dave Goulson ISBN
978.90.450.39343
