Interreg
North Sea Region
PARTRIDGE
6
Voor het eerst is met harde cijfers aangetoond dat in
Europa insecten op grote schaal aan het verdwijnen zijn. In
27 jaar is| de hoeveelheid met meer dan 75 procent
afgenomen, blijkt uit Duits-Nederlands onderzoek.
European Regional Development Fund EUROPEAN UNION
gen en kansrijk te doen zijn, kon in Schou
wen aan een groot aantal voorwaarden
tegemoet worden gekomen.
- Het gebied moet 'robuust' zijn, hier op
Schouwen 500 ha en aangewezen als
kerngebied (een gebied door de provincie
aangemerkt voor bv. weidevogels).
- 7 maatregelen
Europese regelingen eisen dat een ont
vanger van inkomenssteun 5% van zijn
oppervlak bestemd heeft ten behoeve
van ecologisch aandachtsgebied (EFA).
Partridge is strenger en vereist 7
- Er moet een 'bronpopulatie' van te
beschermen vogelsoorten aanwezig zijn,
waarvoor het project een flinke oppepper
kan opleveren.
- Voor het geheel wordt een 'gebiedscoör-
dinator' aangesteld die over de beno
digde kennis en middelen beschikt.
- Er dienen geïnteresseerde (al dan niet
biologische) boeren mee te doen aan het
project om zo binnen hun sector als voor
beeld te kunnen dienen voor de nieuwe
aanpak.
- Als het gebied bovendien grenst aan na
tuurgebieden die kunnen meeprofiteren
van deze nieuwe impuls, is dit een extra
pluspunt.
(Inter)nationale samenwerking
Een groot aantal partijen zette de schou
ders onder het project. Op de eerste
plaats natuurlijk de landbouwers die in het
projectgebied lagen en hun akkers op een
aangepaste wijze wilden gaan beheren,
maar ook Poldernatuur Zeeland, Provincie
Zeeland, Wildbeheereenheid Schouwen,
Het Zeeuws Landschap en Vogelbescher
ming namen deel. Hiernaast kwam het
project in aanmerking voor een Interreg-
bijdrage. Interreg (Interreg Community
Initiative) is een Europees programma dat
zich inzet voor grensvervaging in Europa
door het bevorderen van samenwerking
tussen (soms grensoverschrijdende) regio
nale gebieden om zo de (o.a. economische)
cohesie binnen de EU te versterken.
P.A.R.T.R.I.D.G.E.
Interreg overkoepelt veel programma's
zoals in dit geval PARTRIDGE (Protecting the
Area's Resources Through Researched Inno
vative Demonstration of Good Examples).
Partridge (Patrijs) beoogt gebieden in
novatiever, veerkrachtiger 'robuuster')
en duurzamer te maken. Of in cijfers: een
bevordering van biodiversiteit ecosysteem
van 30 aan te tonen door monitoring
binnen de ondersteunde gebieden. Naast
Schouwen kent Partridge nog 9 andere
projecten rondom de Noordzee.
De naam Partridge is niet toevallig geko
zen. De patrijs is de boerenlandvogel bij
uitstek, waarvan de populatie de afgelopen
50 jaar met meer dan 95% afgenomen is.
In Nederland broedden in 2018 nog 5000
paren, waarvan 10 in het Zeeuwse en
de tendens is nog steeds dalend. Met het
Partridge-project hoopt men niet alleen
Joop Bouma 18 oktober 2017,20:05
de achteruitgang van patrijs en andere
bedreigde akkervogels te stuiten, maar
het levert ook een model waarmee in de
toekomst andere gebieden kunnen worden
aangepakt.
Schouwen - Duiveland
De eerste bijeenkomsten voor het Schouw-
se project vonden plaats vanaf 2014; in 2016
werd subsidie toegekend en vingen de
echte werkzaamheden aan. Op Schouwen
startte men in een landbouwgebied van ca.
500 hectare met een reeks maatregelen en
landbouwtechnische aanpassingen, waar
door akkervogels en moderne landbouw
samen op kunnen gaan. De uitdaging ligt
er dus eigenlijk in om in een kleinschalig
landschap toch min of meer grootschalig te
kunnen boeren.
Maatregelen voor akkervogels
- Winterstoppels blijven op PARTRIDGE
- akkers staan. Na de oogst wordt niet
omgeploegd of bespoten. Dit biedt de
patrijs dekking en voedsel tijdens koude
wintermaanden. Ook eten de vogels
graag van het gemorste graan en de
kruiden die tussen de stoppels groeien.
- Neonicotinoide-vrij telen.
- Hooilandranden worden niet gemaaid
vanwege de vogels.
- Hiernaast wordt strokenteelt toegepast:
de percelen gras, klaver, voederbieten
of mais kennen verschillende oogstmo-
menten, waardoor vogels en dieren die
daar leven, vervangend onderderkomen
kunnen vinden in een naburige strook.
- Ingezaaide bloemenblokken en akker
randen zitten boordevol voedsel, zoals
insecten voor patrijzenkuikens en zaden
voor volwassen patrijzen. Andere vogels
en insecten profiteren uiteraard mee.
Daarnaast bieden ze een veilige broed-
plek en dekking tegen roofdieren.
- Keverbanken liggen een halve meter ho
ger dan de omliggende grond en worden
ingezaaid met gras en kruiden. Een ideale
plek voor insecten zoals loopkevers en
dat betekent voedsel voor de patrijs. Ook
helpen de insecten op natuurlijke wijze
tegen plagen in het landbouwgewas.
- Er worden speciale 'patrijzenhagen' aan
gelegd van hondsroos, liguster, meidoorn
en mispel: ze bieden een veilige broed-
plek voor de patrijs. De hagen bieden
tevens een goede schuilplek en bescher
ming tegen roofdieren.
- Naast de patrijs worden ook enkele typi
sche 'boerenlandvogels' als veldleeuwerik
en grauwe gors in de gaten gehouden,
soorten die ook zwaar te lijden hebben
van de intensivering in de landbouw.
Nog hogere urgentie
- Enkele maanden geleden heeft de Raad
van State een uitspraak gedaan met
betrekking tot de PAS (Programmatische
Aanpak Stikstof) die ertoe kan leiden dat
bedrijfsuitbreidingen met een inherent
hogere (stikstof)uitstoot aan strakker
regels zullen worden gebonden. Vooral in
de intensieve veeteelt blijkt dat men om
bedrijfseconomische redenen is blijven
uitbreiden. Dat wreekt zich nu.
