West Zeeuws-Vlaanderen naar
een duurzame kustontwikkeling
HM
MM
Het kustgebied staat voor grote veranderingen waarvan in Cadzand-Bad nog
maar een beginnetje te zien is. Om ongebreidelde wildgroei te voorkomen no
digde Stichting Duurzaam Groede enkele sprekers uit om hun visie te geven hoe
ontwikkelingen zo vormgegeven kunnen worden dat we er ook over 30 jaar nog
met genoegen op terugzien. Uw redactie doet verslag.
Namens de stichting heette voorzitter Bart Kustverdediging zal ook in de toekomst
Groot een bijzonder goed gevulde kerk wel- ruimte vragen, dus het natuur- en recre-
kom en hierna gaf hij het woord aan Joost
Schrijnen, em. hoogleraar stedenbouw TU
Delft, die als eerste spreker Martin Knuijt
introduceerde.
Verleden en toekomst van het West-
Zeeuws-Vlaamse landschap
Martin Knuijt, oud Cadzantenaar, is mede
oprichter/partner van het wereldwijd
opererend landschapsarchitectenbureau
OKRA en ook in Zeeuws-Vlaanderen heeft
hij al veel werk verzet.
Hij besprak aan de hand van kaartmate
riaal het ontstaan van het West-Zeeuws-
Vlaamse landschap, met als geografisch
middelpunt het bos van Erasmus op 'het
eiland van Cadzand' en verdere evolutie
tot het Zeeuws-Vlaanderen anno 2015. Als
resultante van natuur, stroming, zich verleg
gende zandbanken en menselijk ingrijpen
via inpolderingen. Veranderingen zijn dus
van alle tijden en niet iets om bang voor te
zijn. Wel moeten we zorgdragen dat, bij alle
ingrepen, het landschap 'leesbaar' en 'her
kenbaar' blijft, dus duidelijk gestructureerd.
Wat dat betreft ligt het aan de kust nogal
moeilijk, want de strook is erg smal waar
door je beperkt bent in je mogelijkheden.
Als je alles over je heen laat komen, zoals
in België, kun je zien waartoe dat leidt.
Vandaar datje zaken moet scheiden of
thematiseren. De door Recron en Duumpje
uitgebrachte visie Kust in Kleuren gaf een
aanzet te komen tot een zekere comparti
mentering die de basis vormde voor latere
plannen.
Voor een verantwoorde ontwikkeling moet
je dus de natuur- en recreatieproblematiek
verbinden met het aspect kustverdediging.
atiedeel moet landinwaarts zijn beslag
krijgen. Bovendien moet het zo robuust
opgezet worden dat het niet hoeft te lijden
onder toekomstige aanpassingen aan de
kustverdediging. Ook bij de infrastruc
tuur moet hiermee rekening gehouden
worden. De as Roofack - Potjes vormt de
hoofdontsluiting, terwijl alle andere wegen
richting kust hierop aantakken en tevens
een afscheiding vormen tussen intensief en
extensief gebruik van de openbare ruimte.
De badplaatsen als intensieve zone onder
ling gescheiden door natuur/landbouw als
extensieve zone.
Zo werd in vorige visies Cadzand-Bad een
mondain karakter toegedicht, Nieuwvliet
werd gezien als familie-badplaats, Groede
was cultureel gericht en Breskens moest
een maritiem karakter uitstralen. Deze
concentratiegebieden werden van elkaar
gescheiden door groene en ongerepte
polders waar men kon genieten van rust en
ruimte.
Bij het ontwerpen van de laatste Zwakke
Schakeljachthaven Cadzand-Bad, wordt
op deze thematisering voortgeborduurd
door samenhang te zoeken tussen haven,
dijkversterking en natuur. Het gebied moet
aantrekkelijk en toegankelijk zijn voor zowel
zeiler, toerist, wandelaar als visser. Cruciaal
is dat iedereen van de zee moet kunnen
genieten.
Met de vraag om meer voorzieningen te
treffen voor fietsers, verlaat je eigenlijk het
pure toch seizoensgebonden strandtoe-
risme en richt je je op jaartoerisme, meer
binnenlands gericht met fietsknooppunten
etc. Zo kun je aansluiten bij de North Sea
Cycle Route die vanaf de Noorse fjorden
de kust volgt en met een oversteek bij
Duinkerken naar Engeland daar de Noord
zee volgt tot in Noord-Schotland. Inpikken
in zo'n route levert extra toeristen op, voor
wie een aantrekkelijke omgeving net achter
de kust voorop staat.
Dhr. Knuijt is nu betrokken bij de laatste
Zwakke Schakel, Jachthaven Cadzand-Bad.
Het goed op elkaar afstemmen van de
componenten kustverdediging, recreatie en
natuur is cruciaal voor de kwaliteit van een
moderne badplaats die opgewassen moet
zijn tegen concurrerende badplaatsen. Je
kunt bedenkingen hebben bij hoogbouw,
hoogbouw is niet mooi, maar verpauperde
huisjes zijn ook geen reclame voor de
streek. En je moet hoogbouw beperken tot
waar het past binnen de eerder genoemde
thematisering/zonering. Want die hebben
we juist uitgedacht om iedere doelgroep
iets te kunnen bieden.
Bij alle plannen moetje rekening houden
met de zeespiegelstijging. De plannen
moeten dus toekomstbestendig zijn: anti
ciperen op toekomstige kustversterkingen,
zeewaarts dan wel gecombineerd met
fikse duinverhogingen, alles ten behoeve
van onze veiligheid. En als je Cadzand-Bad
wil benoemen als 'een parel' is het zaak
alle belangen (kustverdediging, recreatie
en natuur) goed op elkaar af te stemmen,
want alleen dan kunnen maatregelen elkaar
versterken.
Een eerste aanzet zou hiertoe gegeven
kunnen worden in de Tienhonderd polder,
want niet alleen aan de kust, maar ook land
inwaarts moet een kwaliteitsslag gemaakt
worden. In deze polder kun je kustverdedi
ging en natuur met elkaar verbinden door
te kiezen voor een avontuurlijke inrichting
rondom de daar geprojecteerde landgoe
deren. En als je kiest voor een dergelijke
innovatieve aanpak komt het wel goed met
Zeeuws-Vlaanderen.
Samen werken aan de toekomst
Koos Seerden (bureau Rho)
Dhr. Seerden werkt al sinds 1988 aan projec
ten in Zeeuws-Vlaanderen. Eertijds via bu
reau RBOI, maar dit bureau ging in 2013 op
in bureau Rho, waarvan hij mede-directeur
is. Veel bestemmingsplannen zijn van hun
ha
nu
WC
Hl
lec
sa
dr
ni<
pu
or
wc
vir
"V\
De
ov
All
in
ee
ge
ku
M<
he
je
Sti
Vi:
Nl
Wc
pa
tei
he
ko
Sa
be
se
or
ge
M<
ee
tei
Ku
ee
als
pa
Di
HH
he
vr
ee
Ku
Ze
wc
or
Ke
Te
tei
in;
na
