De egel, een stekelig dier
met hoge aaibaarheidsfactor
Dat wolven, vossen en lynxen tot de zoogdieren behoren zal niemand ver
bazen, maar vraag je waartoe de egel behoort, zullen velen toch wat dieper
moeten nadenken. Danny Bauwens van onze zoogdierenwerkgroep vertelt u er
meer over.
De egel is een prima opruimer (Geert Janssens).
We hebben ze allemaal wel al eens zien
liggen, platgereden op de weg, egels. Maar
als je eens navraagt, hoeveel mensen er al
een in levende lijve gezien hebben, dan
wordt de groep al heel wat kleiner. Niet
moeilijk ook: de egel is een overwegend
nachtdier. Maar dat hij, zoals de meeste
nachtdieren een stille sluiper is, kan je niet
zeggen.
Meestal zijn het vrij luidruchtige dieren
die op zoek gaan naar slakken en andere
insecten in het veld. Of zoals men steeds
meer ondervindt, in tuinen. Als je 's nachts
een knorrend geluid hoort in je tuin, kan je
er bijna zeker van zijn dat er een egel rond
struint. In een verwilderde of natuurlijke
tuin vertoeven ze het liefst. Hier kunnen ze
op zoek gaan naar van alles eetbaars. Hun
menu is vrij gevarieerd: van insecten tot
slakken en zelfs amfibieën worden veror
berd.
Katten en egels gaan vrij goed samen.
Althans de kattenbrokken die blijven staan
voor de poes zijn soms een welkome aan
vulling op het menu. Melk daarentegen is
zeker niet goed voor egels. Ze zullen er wel
van drinken, maar moeten dit bekopen met
een flinke diarree. Zet de melk liever binnen
als u een poes heeft.
Een ander gevaar zijn slakkenkorrels. Hoe
wel deze soms als een milieuvriendelijke
oplossing worden voorgesteld, blijft het
een gif. Komt daarbij dat egels verlekkerd
zijn op slakken. Maar als deze reeds vergif
tigd zijn, zal de egel ze wei opeten zolang
ze nog leven. Het gif werkt jammer genoeg
ook door op egels. Dit met meestal fatale
gevolgen voor dit dier. In feite is gifvrij tui
nieren de milieuvriendelijkste oplossing.
Je kan het de egel ook naar zijn zin maken
in je tuin. Als je weet dat egels meestal de
dag doorbrengen in een donker hoekje,
kan je hiervoor een plaats voorzien. Plaats
onder een dichte struik een houten krat
(ongeveer zo groot als een bierkrat) met
een gat in de grootte van een kattenluik.
De egel zal dit zelf wel vinden en inrich
ten om de dag door te brengen. Met een
beetje geluk stopt hij dit krat vol strooisel
en hooi en houdt hij er zijn winterslaap in.
Een andere plaats die ze soms opzoeken om
een hol in te maken voor hun winterslaap
zijn composthopen. Als je de composthoop
open strooit in december en er zit een egel
in, hoefje nog niet in paniek te slaan. Leg
dan de compost voorzichtig terug op de
egel en laat alles met rust. Normaal zal deze
zich in de lente wel vanzelf uitgraven.
De egel komt vrij veel voor, ook al is het een
beschermde diersoort in Nederland. Een
toename die je door deze bescherming zou
mogen verwachten, zien we nu ook weer
niet. Ze worden evenwel niet bejaagd en
zorgen ook niet voor schade aan landbouw
gewassen. Dus vanuit die hoek hebben ze
weinig te vrezen. Maar onderzoek heeft
uitgewezen dat het de egel toch niet echt
voor de wind gaat.
Bij vos en marter is gebleken, dat een
verminderde jacht enerzijds en een aanpas
sen van het dier anderzijds geleid heeft tot
een vermeerdering van de soort. Bij de vos
schreeuwt men nu al moord en brand dat er
teveel zijn.
Bij egel is dit niet het geval. Door een
onderzoek te doen naar het aantal verkeers
slachtoffers en dit te vergelijken met tien
jaar terug, heeft men gezien dat er een
status quo is in verkeersslachtoffers. Op
zich een goede zaak zou je denken, maar
dit is niet het geval. Het wegennet is niet
verkleind en het aantal auto's ook niet. Dus
mocht de populatie vergroot zijn, zouden er
(jammer genoeg) maar logischerwijze ook
meer slachtoffers moeten vallen. De eind
conclusie is dan ook dat het egelbestand
niet echt aangegroeid is in tien jaar tijd.
Wat hiervan de oorzaak is kan men moeilijk
zeggen. Meestal zijn er verschillende facto
ren in het spel. Maar de egel kan nog altijd
een duwtje in de rug gebruiken.
Een minimum aan insecticiden en ander gif
gebruiken is al een stap in de goede rich
ting. Tuinen met een veelheid aan struiken
en planten helpen ook. Opletten in het
nachtelijke verkeer kan ook enkele egel- en
andere levens redden.
Natuurlijk zijn er ook maatregelen nodig op
grotere schaal. Ons landschap kan wel weer
wat overhoekjes en niet zo afgemaaide
bermen gebruiken. Houtkanten en struwe
len zijn ook mooi om te zien. Deze worden
nu mondjesmaat terug aangelegd en zijn
broodnodig in onze huidige geëgaliseerde
omgeving.
De egel en andere dieren en planten zullen
u er zeer dankbaar voor zijn.
