Kannibalisme in de berm Awie de Zwart Wie denkt dat de plantenwereld een vreedzame vegetarische wereld is komt bedrogen uit. Naast de dagelijkse strijd om het bestaan, het gevecht met concur rerende planten om de schaarse ruimte, vallen sommige soorten ook letterlijk ten prooi aan andere plantensoorten. Planten, die door het ontbreken van blad groen niet zelf in staat zijn om bepaalde noodzakelijke stoffen aan te maken, parasi teren onschuldige andere planten. Hieraan onttrekken ze de hen ontbrekende stoffen om zelf te floreren. Een van die parasieten is Klavervreter. De naam Klavervreter is veelzeggend. Het geeft de indruk alsof de plant zijn dagen slijt met klavers vreten. Met een beetje nuance is dat ook daadwerkelijk het geval. Klavervreter is een parasiet die voor zijn grondstoffen volledig afhankelijk is van zijn gastheerplant. Vaak vervult Rode klaver de rol van gastheer maar ook Witte klaver valt nogal eens ten prooi aan deze ongenode gast. Zelf is de plant niet in staat de beno digde grondstoffen te produceren omdat ze geen bladgroen bezit. In het veld is dat duidelijk te zien door de geelbruine kleur van de plant. Planten met bladgroen zijn in staat tot fotosyntese. Daarbij kan de plant onder invloed van zonlicht water en kool stofdioxide omzetten in koolhydraten en zuurstof. Het eerste product is de grondstof die de plant nodig heeft om te groeien en het tweede is een zeer nuttig afvalproduct. Fataal Het fijne zaad van de Klavervreter ont kiemt alleen in de directe nabijheid van een geschikte gastheer. Meteen na het kiemen gaat het worteltje op zoek naar de wortel van de uitverkoren plant en dringt dan naar binnen. Via deze koppeling ont trekt de hulpbehoevende plant de beno digde grondstoffen zoals water, mineralen en organische stoffen aan zijn gastheer. Hiermee maakt de plant vervolgens een ondergrondse knol van waaruit na enkele maanden tot enkele jaren de bleekbruine bloeistengels in de voorzomer verschijnen. Hoewel de Rode of Witte klaver een deel van zijn grondstoffen moet afstaan aan de Klavervreter wordt het de gastheer zelden fataal. Massaal Landelijk gezien is Klavervreter een bedreigde soort waarvan het aantal groei plaatsen snel achteruit gaat. Reden waarom de soort al enige tijd op de Rode Lijst staat. Onze streek geldt als een van de belang rijke bolwerken van de soort. Met enige regelmaat kan de parasiet worden aange troffen in goedbeheerde bloemrijke bermen, sloottaluds en dijkhellingen. Maar ook in beweide gebieden kan Klavervreter soms zeer massaal optreden. Voorwaarde is wel dat de grasmat niet is vergiftigd met een overdaad aan gier en kunstmest. Cultuurvolger Van oorsprong komt Klavervreter uit Zuid- Europa en is de plant als cultuurvolger in onze streken verzeild geraakt. Aangenomen wordt dat Klavervreter in de 19e eeuw met klaverzaad is ingevoerd. Het was des tijds een gevreesd onkruid in Rode klaver opstanden. Tegenwoordig is de teelt van Rode klaver grotendeels verdwenen en daarmee ook veel potentiële groeiplaatsen. Als alternatief vindt Klavervreter soms onderdak in velden Witte klaver die als bodembedekker tegen het onkruid tussen jonge aanplant zijn ingezaaid. Kroketten Klavervreter behoort tot de uitgebreide familie van de bremrapen die wereldwijd zo'n 150 soorten omvat. In Nederland is het aantal soorten beperkt tot negen. Daarvan is Walstrobremraap, die leeft op Geel wal stra, de enige andere bremraap die tot voor kort bij ons in de duinen rond Cadzand groeide. Daar lijkt hij inmiddels te zijn ver dwenen. De bekende groeiplaatsen verruig den sterk nadat het konijnenbestand in de jaren tachtig en negentig volledig instortte. Ook werd het oprukkend duinstruweel niet langer in toom gehouden door deze knaag dieren. De intrede van de klepelmaaier langs de duinpaden heeft de soort ook geen goed gedaan en tot slot moeten we ook onze trouwe viervoeter (of diens baas je) een vermanend vingertje toewerpen. Want bijna dagelijks worden vele kilo's van het welbekende restproduct achtergelaten langs de paden. Deze overdadige bemes ting leidt tot een toename van bramen en brandnetels omdat zij met graagte "parasi teren" op deze stikstofrijke kroketten. Klavervreter (Awie de Zwart

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 2011 | | pagina 7