Wilgen, plantenfamilie met
een losse moraal.
V
door Awie de Zwart
Wilgen zijn in onze streek een bekende verschijning. Vooral knotwilgen kruisen
met enige regelmaat ons pad. Maar er is meer, veel meer. Want naast de overbe
kende knotwilg zijn er veel meer leden van de wilgenfamilie. Als pionier grijpen
ze iedere kans die ze geboden wordt. Of het nu een vers gegraven sloot is of een
nieuwe drinkpoel, wilgen laten nooit verstek gaan. Daarnaast vormen de uitge
strekte kale gronden in de diverse natuurontwikkelingsgebieden voor de wilgen
een waar luilekkerland. En wie deze spontane opslag nader bekijkt ziet een
adembenemende diversiteit.
leven lang niet altijd zeker. In toekomstige
weidevogelgebieden bijvoorbeeld is geen
plaats voor opgaande struiken en bomen.
Maar in gebieden waar struweel onderdeel
uitmaakt van het toekomstbeeld hebben
wilgen een kans. De Willem-Leopoldpolder
bij Retranchement is zo'n gebied. Een half
open gebied waarin open grazige vlaktes
worden afgewisseld met [doornfstruweel.
Op een van de lage vochtige plekken heeft
zich in een paar jaar tijd een wilgenbosje
van enige omvang ontwikkeld.
Overzicht deel van het wilgenbosje
CAwie de Zwart).
Haast
Wilgen zijn echte pioniers, planten van
het eerste uur. Door hun grote lichtbe
hoefte en geringe concurrentiekracht
zijn ze voor kieming aangewezen op kale
grond. Een maagdelijke bodem waar geen
andere planten staan die het kiemen door
overwoekering of schaduwwerking kunnen
beletten. Om deze plekken te bereiken
maakt de wilg vele vederlichte zaadjes
die door middel van een parachuutje van
haren door de wind worden meegenomen.
Als het zaadje na een geslaagde landing
de bodem raakt zal het op een geschikte
plaats spoedig kiemen. En haast is gebo
den omdat het zaad al na enkele dagen of
soms zelfs na enkele uren zijn kiemkracht
verliest. Dat betekent dat alle zaadjes die
op een ongeschikte plaats terechtkomen
als verloren moeten worden beschouwd.
Diversiteit
En dat er een druk luchtverkeer is van
wilgenzaadjes blijkt wel als we een wil
lekeurig vers gegraven sloot bekijken.
Soms met duizenden tegelijk schieten de
zaailingen op uit de kale vochtige grond.
Een lang leven zijn ze vaak niet beschoren.
Bij de eerste schoning van de sloot leg
gen de meeste al het loodje. In de nieuwe
natuurgebieden ziet hun toekomst er iets
rooskleuriger uit. Maar ook daar zijn ze hun
Van een echt bos is nog geen sprake maar
je kunt er al lekker in dwalen. Struinend
door het gebladerte ben je getuige van een
grote diversiteit aan groeivorm, bladvorm
en kleur scharkering onder de wilgen.
Huwelijkse trouw
Het aardige is dat op deze bescheiden
oppervlakte een groot aantal van de in
Nederland voorkomende soorten aanwezig
zijn. Naast de hoogopgaande en bekende
Schietwilg, u weet wel die van de knotwilg,
groeien er vooral struikvormers als Bos-
wilg, Katwilg, Amandelwilg, Grauwe wilg,
Berijpte wilg en Kruipwilg. Een groot deel
van deze wilgen is prima op naam te bren
gen. Deze bezitten de duidelijke kenmer
ken waar de Flora om vraagt. Zo heeft de
