De Westerschelde verdiepen?
Verschillende Nederlandse en Vlaam
se natuur- en milieuorganisaties blij
ven zich verzetten tegen de verdieping
van de Westerschelde. Ook 't Du timpje
maakt zich zorgen over dit buitenge
woon belangrijke natuurgebied. Thijs
Kramer zet de stand van zaken op een
''ij-
Op 17 januari van dit jaar hebben de
Nederlandse en Vlaamse overheid ein
delijk het verdrag ondertekend, dat de
verdieping van de vaarweg naar
Antwerpen regelt. Na 20 jaar onder
handelen is het er dan eindelijk van
gekomen. Vlaanderen wil op 1 januari
1996 met het wegbaggeren van de hin
derlijke drempels beginnen, maar het
is zeer de vraag of dat kan. Er zijn nog
verschillende vergunningprocedures
niet afgerond. Met name de natuur- en
milieuorganisaties leggen zich niet
voetstoots neer bij de verdiepingswer-
ken.
Er staat voor hen heel wat op het spel.
Het Schelde-estuarium (het hele stuk
van Breskens tot aan Gent, waar de
zee-invloed nog merkbaar is) behoort
lot de waardevolste van Europa. De
Schelde is veel minder gekanaliseerd
dan vergelijkbare rivieren als Elbe,
Thames of Seine.
Scholekster
De Schelde is een estuarium met een
hoge mate van natuurlijkheid en na de
Deltawerken het enig overgeblevene in
Zuidwest-Nederland. In het natuurbe
leid wordt deze 'natuurlijkheid' in hoge
mate gewaardeerd. De Westerschelde
is een 'wetland' van internationaal
belang vanwege het in grote aantallen
voorkomen van verschillende vogel
soorten. In de Westerschelde liggen
belangrijke schorren en slikken, zoals
de Hoge Platen en het Verdronken land
van Saeftinge, het grootste brakwater
schor van Europa. De Westerschelde is
sedert enige jaren weer een zeehonden
populatie rijk. Voor veel vis van de
Noordzee fungeert de Westerschelde
als kinderkamer.
Het op diepte houden van de vaarweg
naar Antwerpen door permanent bag-
gerwerk en het zelfs nog verder ver
diepen van die vaarweg staat op
gespannen voet met die natuurlijkheid.
Eigenlijk is er sprake van een zekere
kanalisatie: de oevers van de vaarweg
moeten onder water worden vastge
legd om de geul niet teveel te laten
meanderen.
Er is berekend dat de verdieping van
de Westerschelde tot direct gevolg
heeft dat zo'n 200 ha aan slik en schor
zal verdwijnen. Indirect zal het leiden
tot niet helemaal te voorspellen wijzi
gingen in het geulen- en platenpa-
troon. Zandbanken worden hoger, geu
len dieper, maar de luwe ondiepe
gebieden er tussenin zullen afnemen,
Dat is vooral voor vogels en vissen
jammer, want juist daar vinden ze hun
voedsel.
Het grote natuurbelang van de Wester
schelde is ook in het beleid erkend. In
het Beleidsplan Westerschelde bij
voorbeeld. Verder is de Westerschelde
kerngebied in de ecologische hoofd
structuur van Nederland, zoals in het
Natuurbeleidsplan van de rijksover
heid is te lezen. Vervolgens zijn delen
van de Westerschelde aangewezen als
internationaal wetland volgens het ver
drag van Ramsar en tot slot als vogel-
richtlijngebied in het kader van het
Europese beleid.
Op basis van de natuurlijke kwali
teiten en de juridische status van de
Westerschelde mag verwacht wor
den dat bij de baggerwerken de
natuurwaarden maximaal worden
ontzien en de schade gecompen
seerd.
Maar de natuurorganisaties zijn daar
nog niet zo zeker van. Vandaar dat de
juridische mogelijkheden worden
benut om de bezwaren en twijfels naar
voren te brengen. Vorige zomer werd
er uitvoerig gereageerd op de vergun-
Kanoetstrandloper
ning in het kader van de Wet Veront
reiniging Oppervlaktewater. Zo'n ver
gunning is nodig omdat een deel van
de bagger is verontreinigd. Deze pro
cedure wordt benut om een verband te
leggen tussen het baggerwerk en de
verontreiniging van de Schelde. De
natuur- en milieuorganisaties vinden
dat de Nederlandse overheid de Bel
gen via deze vergunning moet dwin
gen sneller werk te maken van het
saneren van de verontreinigingsbron
nen. Binnenkort zal deze procedure
door de Raad van State worden behan
deld.
Deze zomer lag er een baggervergun-
ning in het kader van de Rivierenwet
ter visie. Rijkswaterstaat heeft het
voornemen om de vergunning in te
laten gaan zodra het verdiepingsver
drag in werking treedt. De natuurorga
nisaties zijn niet blij met deze gang
van zaken, omdat de tekst van het ver
drag nog steeds niet openbaar is, zodat
ook niet kan worden beoordeeld hoe in
het verdrag met de natuuraspecten
6
