belangen optimaal te kunnen verdedi
gen. De vergunning staat daarbij cen
traal, want het is de enige mogelijk
heid om nut en noodzaak, de rand
voorwaarden en al die andere aspec
ten, tot en met de hoogste instantie
aanhangig te maken. Per slot van reke
ning zijn organisaties als
Natuurmonumenten en Het Zeeuwse
Landschap als beheerder van grote
delen van de Westerschelde
(Saeftinghe!) direct belanghebbend.
Inhoudelijke bezwaren
Het Schelde-estuarium behoort tot de
waardevolste van Europa. Vooral als
het gaat om de mate van natuurlijkheid
steekt de Schelde positief af tegen ver
gelijkbare estuaria als die van de
Seine, Elbe of Thames. In het
Nederlandse natuurbeleid wordt de
mate van natuurlijkheid bijzonder
gewaardeerd, omdat het in ons cul
tuurlandschap bijna niet meer voor
komt. Voor de afsluiting van de zeear
men was de hele Delta één grote ont
moeting tussen rivier en zee. Nu is de
Schelde de enige zeearm in de Delta
met een estuarien karakter, met een
nog ononderbroken overgang van zout
naar zoet water, met alle daarbij beho
rende overgangen in plante- en dieren
leven. De Westerschelde doet als het
gaat om aantallen vogels niet onder
voor de Oosterschelde en is kinderka
mer voor veel Noordzeevis.
Het verdiepen van de Westerschelde
staat op gespannen voet met het aspect
natuurlijkheid. Vooral het baggeren en
storten van sediment verstoort de
natuurlijke processen die een estuari
um kenmerken. Saeftinghe ondergaat
nu al een ecologische waardevermin
dering door de verzanding als gevolg
van de baggerwerken.
De verdieping zal tot gevolg hebben
dat debieten en stroomsnelheden in de
vaargeul toenemen. Dit heeft een hele
reeks nadelige gevolgen voor het
Scheldemilieu.
De toegenomen stroomsnelheden zul
len op korte termijn door afkalving
een verlies opleveren van 75 ha. schor
en 125 ha. slikken. Natuurlijke schor
vorming wordt in de gehele
Westerschelde ongunstig beïnvloed.
Door de toename van de hoeveelheid
baggerwerk zal een groter bodemop
pervlak worden verstoord. Dit heeft tot
gevolg dat de ecologische waarde van
verschillende honderden hectaren
ondiep water en intergetijdegebied
gevoelig zal verminderen. De hoofd
vaargeul wordt min of meer gekanali
seerd en verliest zijn dynamiek. Door
het baggeren en storten zal het gehalte
aan zwevende stof toenemen. Dit is
slecht voor vissen en schelpdieren.
Maar de vertroebeling van het water
zal ook minder licht toelaten, waar
door allerlei biologische processen
negatief worden beïnvloed.
Voorwaarden
Als de verdieping door moet gaan, dan
ook met een minimum aan nadelige
ecologische gevolgen. Het verlies aan
schor en slik kan voorkomen worden
door de randen te verdedigen tegen
erosie. Dit staat echter op gespannen
voet met de natuurlijkheid van het
estuarium. Vandaar dat de voorkeur
eerder uitgaat naar een compensatie
van dit verlies via ontpoldering.
Het terugstorten van de bagger mag
geen verzanding van Saeftinghe en
andere waardevolle slikgebieden tot
gevolg hebben. Dit veronderstelt een
aangepaste stortstrategie. Ook moet
rekening gehouden worden met de
belangrijke functie die de Hoge Platen
voor broedende stems vervult. De dui
zenden sterns die hier broeden zijn
vooral oogjagers, hetgeen betekent dat
ze met hun scherpe ogen in het heldere
water hun prooi waarnemen en toe
happen. Als er in de nabijheid van de
Hoge Platen bagger wordt gestort,
wordt het water troebel en kunnen de
stems niet vissen.
Economische aspecten
Welk economisch nut levert de verdie
ping van de Westerschelde op? Om op
deze vraag antwoord te geven is een
kijkje nodig in de keuken van het
maritiem transport. Een kijkje dat is
mogelijk gemaakt door het studiewerk
van onze collega's van de Antwerpse
milieufederatie.
4
