ut
Stichting Dijk- en Kreekbehoud
Reeds vele malen in het verleden heeft in ons landje de permanente zorg voor het behoud van een aan
tal zeer specifieke elementen in het landschap geleid tot bundeling van een aantal krachten. Om iets te
kunnen bereiken voor het behoud van dijken en kreken is gedurende de laatste 2 jaar een aparte stich
ting actief:
de Stichting Dijk- en Kreekbehoud West Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ontstaan in samenwerkingsverband
tussen de Heemkundige Kring en de
natuurbescherming in een periodedat
de organisaties met bestaande belan
gen op dit terrein een voor het land
schap soms wel erg brede kijk op het
geheel dreigden te hebben.
Als kennismaking met de doelstellin
gen en het werk van de Stichting
onderstaand artikel van Adrie
Provoost.
UITGANGSPUNTEN.
- dijken en kreken zijn voor grote
delen van West Zeeuws-Vlaanderen
beeldbepalend voor het landschap;
- dijken en kreken vertellen het ver
haal van het ontstaan van ons landje;
- dijken en kreken kunnen bij verstan
dig beheer interessante natuurwaar
den ontwikkelen;
- dijken en kreken spelen een grote
rol in de ecologische infrastructuur;
- dijken en kreken weerspiegelen de
sporen van menselijke activiteit:
- dijken en kreken zijn nergens ter
wereld zo nadrukkelijk aanwezig als
in Zeeland;
- dijken en kreken vormen een aan
trekkelijk object voor beperkt recre
atief medegebruik;
AANLEIDING.
In recente in gang gezette ruilverkave
lingen dreigde een aantal dijken en
kreken door hun geringe economische
waarde in een vacuüm terecht te
komen. De aandacht hiervoor verslap
te, waardoor er een vorm van beheer
dreigde, die niet op het behoud van
landschappelijke of natuurwetenschap
pelijke waarden was gericht.
Om zowel praktische als financiële
redenen kunnen niet alle dijken en kre
ken bij Het Zeeuwse Landschap of
Staatsbosbeheer ondergebracht wor
den. Beheer op een natuurwetenschap
pelijk verantwoorde wijze is een rela
tief dure bezigheid. Door de enorme
randlengte, de moeilijk begaanbare
taluds en daarbij nog de vaste lasten
(bijv. waterschapslasten) is onderhoud
niet alleen zeer kostbaar, maar ook
ziet men inspanningen vaak verloren
gaan door allerlei redenen die men niet
in de hand heeft zoals:
- het ontvangen van bagger uit de slo
ten;
- het recht van diverse instanties om
leidingen te leggen;
- het verbreden en verbeteren van
wegverhardingen;
- het wijzigen van de bestaande,
karakteristieke vormen;
- het maken van coupures in dijken of
het afgraven ervan;
- het dempen van kreekgedeelten.
Daarnaast blijkt een aantal West-
zeeuwsvlaamse dijken en kreken pla
nologisch niet of nauwelijks be
schermd te zijn. In geen enkel geval is
de natuurwetenschappelijke waarde
van een dijk beschermd en in veel
gevallen is zelfs de landschappelijke
waarde niet veiliggesteld.
Door deze ontwikkelingen is het besef
van de waarde van dijken en kreken
verminderd, waardoor de wil tot
bescherming ervan is afgenomen (ook
bij waterschap, gemeentes en bevol
king). Het gevolg is dat dijken en kre
ken de geringe bescherming die ze op
dit moment nog hebben, gemakkelijk
verliezen of in handen komen van
gebruikers, die andere dan landschap
pelijke en/of natuurwetenschappelijke
doelstellingen nastreven. In extreme
gevallen zouden zelfs dijken kunnen
worden afgegraven of kieken
gedempt. In ieder geval zal de waarde
van dijken en kreken verminderen en
daarmee ook de cultuurhistorische
waarde van het landschap.
Er bleek dus een goede aanleiding te
zijn om de krachten te bundelen in een
"Stichting Dijk- en Kreekbehoud".
Niet - zoals te lezen was in de PZC -
als "veredelde natuurclub", maar als
initiatief van mensen met aandacht en
belangstelling voor het Westzeeuws-
vlaamse landschap met haar meest
specifieke waarden.
12
