POLDER
BOSSEN IN DE
V
Stel je eens voor. Het waterpeil wordt herzien door het water
schap. Vooral in de winter wordt een hoger waterpeil nagestreefd.
In de kreken staat het water tot ver buiten de oevers, het wemelt er
van de watervogels. Jachthutten zijn onbereikbaar geworden. En
als het gaat vriezen is er volop ruimte om te schaatsen.
TOEKOMST
ONTSTAAN
MOBILITEIT
14
Een landschap met aan de horizon
dijkjes, knotbomen, een kerktoren. En
als na de winter de temperatuur gaat
stijgen is de lucht gevuld met buitelende
kieviten. Samen met de kluten en kemp
hanen vinden ze zoveel eten dat ze be
sluiten te blijven. Slootranden zijn hel
dergeel gevlekt van de bloeiende dotters
en de wei is paars gespikkeld van de
pinksterbloemen. Otters hoppen van de
Baarzandse naar de Nieuwkerksekreek.
In de veedrinkputten krioelt het van de
amfibiën en 's nachts is overal het ge
kwek van de boomkikkers te horen. Op
de wat meer beschutte plaatsen is het
mikroklimaat zijn tijd vooruit en vinden
vooijaarsbloeiers en ook vlinders, insek-
ten, patrijzen en vleermuizen.
Dit is de toekomst van Zeeland, zoals
die in de beleidsnota's wordt nage
streefd. In bijvoorbeeld het Natuurbe
leidsplan wordt een toekomst ge-schetst
met een waterrijk natuurleven, geënt op
de realiteit van het kust- en polderland
schap.
Het grootste deel van het huidige West-
zeeuwsvlaamse landschap is het resul
taat van de strijd tussen mens en zee.
Eeuwenlang en nog eigenlijk. Polders
werden geleidelijk op de zee gewonnen
door de aanleg van dijkjes. Kreken en
laagten herinneren aan wat er was. Soms
moesten weer stukjes van het gewonnen
land worden prijs gegeven. Door een
inbraak van de zee of door oorlogshan
delingen zijn hier en daar putten van
tientallen meters doorsnee in het land
schap achtergebleven. Overal in het
landschap zijn nog herkenbare elemen
ten van de zilte invloed te zien. Planten
die kenmerkend zijn voor de aanwezig
heid van zoute bodems treffen we langs
de meeste kreken aan. In de loop der
eeuwen is in de polders een levensge
meenschap ontstaan die is aangepast
aan een milieu wat dan weer nat en dan
weer droog was, dan weer zout en dan
weer brak en afwisselend onbegroeid
was of met planten die de ene keer een
horizontale en de andere keer een verti-
kale struktuur vormden. Onvoorspel
baar en tijdelijk, altijd onbeschut. Een
milieutype, dat qua ekologische inhoud
een plaats inneemt in het gradiënt tussen
het dynamische strandmilieu enerzijds
en het stabiele bosmilieu anderzijds.
De mens heeft het mikroklimaat in gun
stige zin beïnvloed door het opwerpen
van dijkjes, vliedbergen, fortifikaties,
waardoor ook minder taaie planten en
dieren levenskansen kregen. Anderzijds
voegden we een dynamisch element toe.
Periodiek werden bomen en hagen te
ruggezet. Overal, maar niet gelijktijdig.
Planten en dieren kregen de gelegenheid
uit te wijken. Zandwinning op het land
was de oorzaak van seizoensgebonden
inundaties. Organismen die voor korte
tijd op het water waren aangewezen
konder er hun voordeel mee doen. Bij
gebrek aan wilde hoefdieren zorgden
schapen en rundvee voor het open hou
den van het landschap. Voor het verza
melen van wintervoer werd pleksgewijs
gehooid. Een kultuurlijke dynamiek.
In het kader van de uitwerking van
het streekplan voor het kustgebied
van West Zeeuws Vlaanderen is er
een diskussie ontstaan over de
wenselijkheid van bos in onze
streek. De streekplanuitwerking
voorziet in enkele honderden hek-
tares bos. De landbouw verzet zich
fel tegen het bos. Ten onrechte
wordt daarvoor goede landbouw
grond ingeleverd, vinden ze.
Ook in natuurbeschermingskring is
een diskussie gestart over bos in
Zeeuws Vlaanderen. Lucien Calle
van de bomenwerkgroep opende
de diskussie met het artikel over de
mogelijkheden voor natuurbos in
het vorige nummer van ons tijd
schrift. René Beijersbergen heeft
een wat andere kijk op de zaak. Hij
houdt een pleidooi voor het open
polderlandschap.
In de planologie werkgroep van 't
Duumpje is het thema bos ook al
aan de orde geweest. Lucien Calle
heeft daar zijn standpunt nog eens
uiteengezet. Vooralsnog is er bin
nen 't Duumpje geen eenduidig
standpunt. Kortom, de diskussie is
nog gaande en elke bijdrage daar
aan is welkom.
