Beheer van grond
en oppervlakte
water.
Zeewering
a
Deze manier van handelen van de recre
ërende mens laat zijn nadelige sporen
achter op de vaak kwetsbare vegetatie.
Dit is vooral te zien bij de primaire
duintjes op het hoge strand. Op slechts
enkele plaatsen langs de Zeeuwse kust
vindt tegenwoordig nog natuurlijke duin
ontwikkeling (duinaanwas) plaats. De
jonge duintjes die ontstaan, hebben ech
ter een grote aantrekkingskracht op
strandbezoekers. Het is immers heerlijk
privé zonnebaden achter een natuurlijk
windscherm.
Deze primaire duintjes zijn echter nog
heel kwetsbaar. Het gevolg van boven
genoemd gebruik is dat de eerste plant
engroei wordt vertrapt. De aangroei uit
herfst en winter verdwijnt in het toeris
tenseizoen. Juist omdat natuurlijke
duinaanwas zo'n zeldzaam verschijnsel
is, dient de overheid hier uiterst zorg
vuldig mee om te springen.
Deze kwetsbare gebieden dienen daar
om gedurende het zomer/toeristensei
zoen, dat wil zeggen van april tot ok
tober, voor het publiek te worden geslo
ten. Op naleving van het betredingsver-
bod moet toezicht worden gehouden.
Ook aan de binnenzijde van de duinen
zijn de gevolgen van de recreatie duide
lijk zichtbaar. Op veel plaatsen is een
dicht illegaal padennet ontstaan. Ook
hier geldt, dat verbetering van het toe
zicht een absolute noodzaak is. Wel
licht worden de huidige rasters, die nu
een visuele vervuiling van het landschap
betekenen, dan voor een deel overbodig.
Indien er voldoende toezicht is, kunnen
de hoge prikkeldraadversperringen dan
mogelijk vervangen worden door lage
paaltjes met glad draad.
FAUNA
De toenemende recreatiedruk heeft ook
op de in het gebied voorkomende fauna
een zeer negatief effekt. Vooral broedvo-
gels lijden erg onder de oprukkende
mens. Het verstoren van rust in het
broedgebied zelf en de drukte, veroor
zaakt door de naast de broedgebieden
liggende recreatiegebieden, maakt dat
een potentiële broedvogelfunctie teniet
wordt gedaan. Ook hier is (gedeeltelijk)
afsluiting van het duinengebied voor het
publiek de enige oplossing. Dit moet
enerzijds gebeuren door uitrastering,
anderzijds door geleiding van het pu
bliek naar andere, minder kwetsbare
delen van het duingebied. Dit kan ge
beuren door pleksgewijze aanleg van
voorzienigen als duinovergangen, par
keerplaatsen en dergelijke. In een na
tuurgebied behoort de jacht in het teken
te staan van het beheer en is pas dan
geoorloofd als de andere, dierenvrien-
delijke manieren niet werken.
Vergunningen dienen alleen te worden
uitgegeven op basis van een natuurbe-
heerplan, zodat de jacht een passend
onderdeel is van het faunabeheer in het
gebied. Jacht in de duinen is uitsluitend
toegestaat als er sprake is van schade,
veroorzaakt door in het duingebied
wonende dieren, aan zeewering of land
bouw.
De plezierjacht dient in de duinen een
absoluut taboe te zijn. Het verstoort
slechts de rust en het natuurlijk regu
latieproces.
Afhankelijk van de situatie ter plekke,
zijn verschillende maatregelen noodza
kelijk. Toegespitst op West Zeeuws
Vlaanderen, zijn in de knelpunten nota
de volgende aanbevelingen gedaan.
Zandplaat bij Paulinaschor.
Bij de aanleg van de Nieuwe Neuzen-
polder II is voor de kust een zandplaat
opgespoten. Er hebben zich sindsdien
aardige primaire duintjes ontwikkeld.
Het recreatief gebruik heeft de vogel
functie van de plaat de das omgedaan.
Afsluiting voor het publiek van mini
maal de halve zandplaat is noodzakelijk.
Het beheer van de zandplaat kan even
tueel in handen worden gegeven van de
Stichting Het Zeeuws Landschap.
Duin Zwarte Polder- Adomispolder
Een duingebied met grote ornitholo
gische en botanische waarde. Een deel
van het gebied is niet vrij toegankelijk.
De functie die het gebied voor de vogels
heeft, komt onvoldoende uit de verf door
de drukte veroorzaakt door omliggende
recreadecomplexen. Vandaar dat in de
ze omgeving een verdere toename van
verblijfs recreatie achterwege moet
blijven.
Zwinduin (Belgische grens tot haventje
Cadzand-Bad)
Het noordoostelijk deel van het Zwin is
vrij toegankelijk.
Van strand en primaire duintjes wordt
dan ook zeer druk gebruik gemaakt voor
diverse vormen van recreatie.
Activiteiten als wandelen, sporten en
crossen tasten de vegetatie van Zwin
vlakte en het duin aan. Ook de poten
tiële functie als gebied voor broedvogels
wordt teniet gedaan, al zal deze gezien
de drukte in en rond het gebied nooit vol
ledig tot zijn recht kunnen komen.
De ontwikkeling van vegetatie is vrijwel
onmogelijk. Hierin kan verbetering op
treden door de kuststrook ontoeganke
lijk te maken voor crossmotoren. Het
aanbrengen van enkele voorzieningen
bij de duinovergangen kan daarbij al
voldoende zijn.
Een betere geleiding van het publiek zal
ook minder betreding tot gevolg hebben.
Hiervoor zijn met het Waterschap af
spraken gemaakt in het kader van de
duinverzwaringswerken, die inde zomer
van 1990 worden uitgevoerd.
Het poldertje
In het kader van de dijkverzwaring is dit
kleine duintje grotendeels gespaard ge
bleven. In het gebied zijn enkele zomer
huisjes/caravans gelegen. Uitkoop van
de eigenaren lag in de bedoeling, maar
is nooit doorgegaan. Voor het optimali
seren van de natuurwaarden is dit ech
ter wel nodig.
Een tweede gebruiksfunctie, en helaas
ook tevens het tweede knelpunt is de
winning van drinkwater in de duinen. In
het verleden, maar ook nu nog, werd
teveel water aan de duinen onttrokken
met als gevolg verdroging van natte en
vochtige duinvalleien.
Plaatselijk trad zelfs verzilting op.
Ook eutrofiëring ten gevolge van de
inlaat van ongezuiverd infiltratiewater
heeft een negatieve invloed op de na
tuurwaarden. Het duingebied wordt op
directe wijze aangetast door de aanleg
van infrastructuur ten behoeve van de
waterwinning. Te denken valt aan
pompstations, puttenreeksen,leidingtra-
cé's en ontsluitings- en beheerswegen.
Het verdrogende effect wordt bovendien
versterkt door de verlaging van de peilen
in de aan de duinen grenzende polders.
Hierdoor stroomt het schone, zoete
duinwater versneld af om via de polder
gemalen grotendeels onbenut te worden
uitgeslagen. Door de grote verdamping
draagt ook de aanwezigheid in de duinen
van het aangeplante naaldbos aanzien
lijk bij tot de verdroging. Het probleem
van de waterwinning speelt in Zeeland
op drie plaatsen, te weten op Schouwen,
in Oranjezon en tot voor kort bij Bigge-
kerke.
De derde bedreiging voor een natuurlijk
duinbeheer is het gegeven, dat het dienst
doen als zeewering een andere maat
schappelijke functie van de duinen is.
Omdat op de meeste plaatsen langs de
Zeeuwse kust sprake is van meer afslag
dan aanwas, zijn maatregelen nodig om
de zeewerende functie van de duinen in
stand te houden. Ook in het kader van de
Deltawet zijn werken verricht. De ver
antwoordelijkheid om deze voor het
achterland zo belangrijke taak uit te
