Integratie van ecologische aspecten in waterbouwkundige projecten in kustgebieden ederland heeft een lange traditie in het tvoeren van waterbouwkundige werken, eeds in de zeventiende eeuw verwierf Leegh- ater zich internationale faam op dit gebied. In e negentiende eeuw werd de droogmaking an de Haarlemmermeer voltooid, en vervol- ens zijn in onze eeuw zeer grote waterbouw- jndige werken aangepakt, zoals de Zuiderzee- erken en het Deltaplan. Tot in vrij recente tijd aren beveiliging tegen overstromingen en ndaanwinning de hoofddoelen van zulke erken. Later is het terugdringen van de arzilting ook een belangrijke rol gaan spelen, ij de Deltawerken was dat laatste duidelijk het aval. I - werd uitgegaan van een civieltechnische en I ter - in verband met de verzilting - een aterhuishoudkundige benadering van de I oblemen. In de zestiger en zeventigerjaren t ad er echter een toenemende belangstelling aor milieuproblemen op, en groeide het i zicht dat bij het uitvoeren van waterbouwkun- c ge werken ook met de gevolgen voor het r ilieu rekening gehouden moest worden, en at derhalve de inbreng van milieukundigen v enselijk was. ok elders op de wereld zijn grote waterbouw- T mdige werken aan de orde. In kustzones gaat f ;t daarbij om bescherming tegen overstromin- i in, of om landaanwinning, om havenwerken e om de afdamming van estuaria om daarmee z et water te sparen. Maar ook rivierregulatie s oomopwaarts kan grote gevolgen hebben v or een estuarium en de kust. In al deze g vallen zijn er effecten op het milieu te v rwachten. De mate waarin ecologische a pecten in de planning worden betrokken is e hter duidelijk verschillend. Grote waterbouwkundige werken veroorzaken grootschalige veranderingen in het milieu. Tot op zekere hoogte is het de mens zelf die regulerend op kan treden. Gedachteloos ingrijpen of onoordeelkundig gebruik van ecosystemen veroorzaakt moeilijkheden. De oplossingen voor problemen met het milieu moeten gezocht worden in de wijze waarop de mens ingrijpt in ecosystemen. Daarom moet nagegaan worden hoeveel en welk soort kennis moet worden verzameld, hoe risico's kunnen worden verminderd, en hoe beslissin gen moeten worden genomen. Onze kennis van het functioneren van ecosyste men en het effect van ingrepen bij grootschalige werken is nog steeds gebrekkig, en dit maakt het noodzakelijk hier voortdurend verder aan te werken. De uitvoering van een waterbouwkundig project, bijvoorbeeld een dam, beïnvloedt niet alleen het gebied dat er onmiddellijk aan grenst, maar ook een veel groter gebied eromheen. Als bijvoorbeeld een baai afgedamd wordt, zal het afgesloten gebied beheersbaar worden, en kan het daardoor ook beheerd worden. Voordat het gebied werd afgedamd bestond er slechts beperkte belangstelling voor. Na het afdammen moet het gebied beheerd worden, maar er bestaan nog niet meteen bestuursconstructies die het beheer kunnen uitvoeren. Het gevolg is dat er een nieuwe vorm van bestuur in het leven moet worden geroepen. Omdat de uitvoering van grote waterbouwkundige werken zulke vergaan de consequenties heeft, zowel voor het ecosy steem als voor het bestuur van een heel gebied, is een zorgvuldige begeleiding nodig in de vorm van een planningsproces, waarbij van het 261

Tijdschriftenbank Zeeland

Driemaandelijks bericht Deltawerken | 1983 | | pagina 37