3.
TOTAAL STIKSTOF
g/m2 P/J
TOTAAL FOSFAAT
SILICIUM
15
10
5
0
-5
72-77 78 79 80 72-77
78
79
80
72-77 78 79
80
vrijgekomen. Inderdaad kon zowel voor de
periode vóór als na de ingebruikneming van de
Brouwerssluis berekend worden, dat de bodem
van het Grevelingenmeer fosforverbindingen
nalevert, vooral in de maanden april tot
september (figuur 4). Het lijkt erop dat de
fosfornalevering vanuit de bodem tot 1979 nog
steeds stijgende was.
In de jaren voor de ingebruikneming van de
Brouwerssluis was de toevoer van fosfor uit de
bodem gedurende de maanden april tot
september 3 tot 6 maal zo groot als de toevoer
van fosforverbindingen via polderwaterlozingen
en neerslag gedurende het gehele jaar. Na de
opening van de Brouwerssluis is de nalevering
vanuit de bodem nog maar 0,5 a 1 x zo groot
als de toevoer via polderwaterlozingen,
neerslag en uitwisseling met de Noordzee.
Zelfs wanneer de fosforverbindingen uit alle
externe belastingbronnen verwijderd zouden
worden, zou er nog altijd een aanzienlijke
toevoer van fosfor plaatsvinden vanuit de
bodem.
De toevoer van voedingsstoffen en processen
in het Grevelingenmeer zelf, zoals opname van
de voedingsstoffen in algen, leiden tot concen
traties zoals weergegeven in figuur 5.
Het nitraat is jaarlijks tijdens de zomermaanden
vrijwel op, waaruit blijkt dat de beschikbaarheid
van deze voedingsstof dan de hoeveelheid
algen beperkt.
Het ortho-fosfaat vertoont tot en met 1978 van
jaar tot jaar een stijging, hoofdzakelijk ten
gevolge van nalevering vanuit het bodem
sediment. Na de opening van de Brouwerssluis
trad een demping van het concentratieniveau
op. Dit wordt veroorzaakt door het uitspoelen
van een deel van het uit de bodem vrijkomend
fosfaat via de Brouwerssluis naar de Noordzee,
Fig. 3. Import en export van
voedingsstoffen op het Greve
lingenmeer
Fig. 4. Fosfornalevering uit
de bodem van het Grevelingen
meer. Lijn 1in de maanden
april-september. Lijn 2:
gedurende het hele jaar
Duidelijk is in ieder geval dat het fosfaat
nimmer zulke lage concentraties bereikt dat het
beperkend zou kunnen zijn voor de omvang
van de hoeveelheid algen. Silicium vertoont
globaal hetzelfde verloop als nitraat: in het
vroege voorjaar een maximum, waarna
gedurende de zomermaanden relatief lage
waarden worden bereikt ten gevolge van de
opname in algen; in de wintermaanden volgt
dan weer een stijging.
De voedingsstof die bij opname in de algen he
eerst uitgeput raakt, is nitraat. Extra toevoer
van nitraat of van stikstofverbindingen in het
algemeen zou dan ook kunnen leiden tot een
versterkte groei van algen. Alhoewel de
belasting met stikstofverbindingen na de
opening van de Brouwerssluis in 1978 is
toegenomen werden er jaarlijks ook weer zulke
94
