Gebruik van een helikopter
bij de kwaliteitsmeting in
het kustwater
In 1981 en 1982 wordt een inventariserend
onderzoek verricht naar de kwaliteit van het
kustwater vóór het Deltagebied.
Met dit programma wordt de inventarisatie-fase
van het waterkwaliteitsonderzoek in het
Deltagebied afgerond. Het onderzoek is er op
gericht, relaties te vinden tussen de waterkwa
liteit voor de kust en de afvoeren van Rijn,
Maas en Schelde enerzijds en de waterbeweging
langs de kust door getij en wind anderzijds;
daarbij worden tevens de seizoensinvloeden
bekeken.
Met deze gegevens moet het mogelijk zijn om
betere verwachtingen van de kwaliteit van het
kustwater samen te stellen dan tot nu toe.
Eveneens van groot belang is, dat uit dit
onderzoek meer gegevens beschikbaar komen
over de wisselwerking tussen de Oosterschelde
en het kustwater. Het gaat er daarbij onder
meer om, of er organische stof - die dient als
voedsel voor onder andere schelpdieren - en
nutriënten - dat zijn voedingsstoffen voor
algen - door de getijbeweging van of naar zee
worden getransporteerd. Deze kennis moet in
de toekomst een goed beheer van de Ooster
schelde kunnen waarborgen. Kennis inzake de
wisselingen in de waterkwaliteit van het
kustwater is ook van belang bij het inlaten van
zeewater in het Grevelingenmeer via de
Brouwerssluis.
Bemonsteren van oppervlaktewater vindt
doorgaans plaats door de inzet van schepen; in
dit geval is echter gekozen voor een nieuwe
methode: bemonstering vanuiteen helikopter.
Het voordeel van helikopters boven schepen is
ten eerste de snelheid waarmee bemonsterd
kan worden: binnen een halve getijfase - een
uur of zes - is het gehele onderzoeksgebied
van 40 bij 80 km op 66 plaatsen bemonsterd.
Ten tweede kunnen nu ook ondiepe, voor
schepen ontoegankelijke plaatsen bemonsterd
worden. Ten derde zijn helikopters minder
afhankelijk van de weersgesteldheid: er kan
worden bemonsterd tot windkracht 10. Ten
slotte: een helikopter is wel duur, maar de inzet
van één helikopter is economisch een stuk
aantrekkelijker dan het gebruik van verscheide
ne schepen met bemanning.
De bemonstering
De uitvoering van de bemonstering start met
het gereed maken van de speciaal voor dit
project ontwikkelde bemonsteringseenheid
'AWS': Automatic Water Sampler. Met speciale
spoel- en schoonmaakapparatuur worden de
'AWS'-drums gereed gemaakt voor gebruik en
vervolgens vervoerd naar Schiphol-Oost, waar
ze worden geplaatst in de voor dit werk
uitgeruste helikopter SN 61 Sykorski.
De helikopter wordt voor dit karwei ontdaan
van 25 van de 28 zitplaatsen om ruimte te
verkrijgen voor de vaste posities van de
'AWS'-drums; de elektrische lier wordt vervan
gen door een pneumatische en de laadschuif-
deur wordt verwijderd. Voor de aldus ontstane
opening in de romp wordt een geplastificeerd
werkplatform geplaatst om contact van het
monsterwater met de aluminium delen van de
helikopter onmogelijk te maken. Aldus uitgerust
wordt gestart vanaf het heliplatform en langs
de kustlijn naar positie 1 gevlogen. De navigatie
gaat met behulp van een Decca navigator
trackplotter. Op de trackplotter zijn de onder-
zoeklokaties geregistreerd, voorzien van alle
nodige informatie. Op de onderzoekslokatie
wordt de 'AWS' samen met een dieptemeter en
wat ballast afgevierd tot onder water. Getracht
555
