Vorderingen in het ontwerp van de
stormvloedkering in de Oosterschelde pe fundering Van de pijlers
Bij alle wijzigingen die het ontwerp van de
stormvloedkering tot nu toe onderging, rees
steeds weer onmiddellijk de vraag of de
fundering van de constructie mogelijk was.
Beantwoording van die vraag vereiste veelal
nader grondmechanisch onderzoek op met
name die punten die juist voor het nieuwe
ontwerp van belang waren, terwijl ze bij het
voorgaande ontwerp mogelijk nog maar in
geringe mate de aandacht hadden getrokken
of als van secundair gewicht waren be
schouwd.
Nu is het gelukkig niet zo dat voor elk
nieuw ontwerp een totaal nieuw grond
mechanisch onderzoek nodig is. De algemene
verkenning van de grondslag ter plaatse van
de stormvloedkering, nodig bij alle ontwerpen,
heeft ons al veel geleerd over de bodem
samenstelling.
In het gebied van de Oosterschelde komt
zand voor dat op vele plaatsen losgepakt is,
en de vervelende eigenschap heeft om zich
onder bepaalde omstandigheden te gedragen
als drijfzand wanneer het, verzadigd met
water, in beweging wordt gebracht. Deze
bodemsamenstelling heeft al herhaaldelijk
geleid tot dijk- of oevervallen, waarbij grote
hoeveelheden zand onder een flauwe helling
van ca. 1 15 naar beneden glijden.
Men spreekt dan van zettingsvloeiing. Dit
verschijnsel is de laatste vijftien jaar onder
werp van uitgebreide studie overal ter wereld,
vooral daar waar men constructies ontwerpt
die onderhevig zijn aan dynamische belas
tingen, zoals bijvoorbeeld in zee of in
aardbevingsgebieden. Alhoewel het verschijn
sel van verweking en zettingsvloeiing nog niet
in al zijn facetten voldoende bestudeerd is,
is wel bekend hoe het in vele gevallen kan
worden vermeden, of althans binnen aan
vaardbare grenzen gehouden. Om dat te
bereiken blijkt men het zandlichaam te
moeten verdichten.
Een ander aspect dat bij elk ontwerp van de
stormvloedkering opduikt, is het effect van ce
dynamische belasting - in casu de golfbelas-
ting - op de constructie. Golven kunnen docr
hun schoksgewijze belasting een kunstwerk
aan het kantelen brengen, of het over
geringe afstand te verplaatsen. Veelal worden
constructies berekend niet op een dyna
mische, maar op een statische belasting,
waarbij dan een bepaalde deformatie uitge
rekend wordt. Wanneer zo'n belasting echter
vele malen herhaald wordt, wordt de ver
plaatsing groter. Hoeveel groter, is nog niet
goed te berekenen. Modelproeven moeten
hierbij houvast geven.
We stellen dus vast dat bij elk ontwerp in
ieder geval de grondslag verkend diende te
worden, het effect van losgepakt zand moe; i
worden ingeschat en de kans dat er verwek tg
zou optreden, en dat ook het dynamisch eff ct
van de golfbelasting op de kering diende te
worden vastgesteld. Voor het vinden van eet
funderings-technische oplossing voor de
stormvloedkering kan men echter niet
volstaan met naar de grondslag te kijken.
Ook de hydraulische situatie - golfbelastim
en vervalbelasting op de kering in gesloten
toestand en de daardoor veroorzaakte gron J-
waterstroming onder de kering - en de
problemen van de uitvoering hebben grote
invloed op het ontwerp van de fundering. O n
in het gebied van de Oosterschelde een
fundering te kunnen ontwerpen voor een con
structie als de stormvloedkering moeten hoje
eisen gesteld worden aan het grondmecha
142
