ote gevolgen zal hebben voor de visstand
p de Noordzee en zelfs op de Atlantische
ceaan.
seland heeft zijn eerste 'bewogen'
osterscheldejaar achter de rug.
>72
de moeizame ontwikkeling die de Ooster-
heldekwestie doormaakt van conflict naar
impromis is 1972 het jaar waarin de dis-
ssie tussen voor- en tegenstanders van
sluiting muurvast raakt. Komt bij dat de
ijd over de toekomst van de Oosterschelde
9t meer op zichzelf staat. Ze wordt element
i een proces, dat steeds sterkere accenten
it op behoud van milieuwaarden, dat toe-
r. mende kritiek levert op onbeperkte groei
v n industriële activiteiten en consumptie, dat
v rvuiling van water en lucht sterker dan ooit
i de aandacht van een breed publiek brengt.
F geest van de rapporten van de Club van
F me wordt vaardig over Nederlandse
p itici en opiniemakers. Het is ook het jaar
v arin de eerste pogingen worden onder-
n men om de natuur (schaarste aan goederen
a ruimte, groen, open water) een 'prijs' te
g ven in het economische systeem. In dat
I. gzaam veranderende beeld op de toekomst
v t Nederland in de westerse maatschappij
k gt de Oosterschelde een functie als
'f oefobject' voor een maatschappelijke en
p 'tieke krachtmeting.
1 '2 wordt ook het jaar, waarin vooral de
a :evoerders voor een 'open Oosterschelde'
e' deloos vindingrijk blijken als het erom
g it bijna iedereen te dwingen om positie te
k zen. Aan de ene kant verhardt dit het
c nfliet heel duidelijk. Maar daar staat als
v vrdeel tegenover dat weinigen het zich
k men permitteren om te blijven zwijgen. Wie
c wel doet, zich afsluit - zoals rijkswater-
s at in deze dagen moet ervaren -
n noeuvreert zichzelf in een zonder meer
n .elige positie. Wanneer voorlichting van
1 lerstaat bij openbare debatten op congres-
en in televisie-uitzendingen uitblijft is de
actie al snel: 'Ze durven natuurlijk niet...',
van de weinige momenten, waarop
swaterstaat wel van repliek dient is wan-
■r directeur-generaal ir J. van de Kerk in
uitvoerig artikel in het tijdschrift
snbare uitgaven' antwoordt op een
en-baten-analyse die dr Boelmans
ienburg (Stichting Visserij) een jaar
e er heeft gemaakt. Daarin heeft deze
ferd dat een open Oosterschelde met
dijksverhoging aanzienlijker goedkoper is dan
afsluiting van de zeearm. Van de Kerk
berekent dat er tussen beide oplossingen in
kosten nagenoeg geen verschil is.
19 februari 1972: rijkswaterstaat besluit de
drie sluitgaten in de Oosterscheldedam te
dichten via betonblokken, af te werpen uit
kabelbanen.
□e actiegroep 'Oosterschelde Open' gaat
scherp in het offensief. Overal waar kamer
leden verschijnen, waar rijkswaterstaat activi
teiten ontwikkelt die het werk in de Ooster-
scheldemonding weer een fase verder brengen
(aanbestedingen), wordt gedemonstreerd. De
publiciteitsmolen draait op volle toeren:
huis-aan-huis-folders, pamfletten, brochures.
Wanneer PTT een deltapostzegel uitgeeft
komt de actiegroep met een 'anti-sluitzegel'
op de markt.
In die meer en meer verhitte sfeer brengt
rijkswaterstaat de (geruime tijd eerder toege
zegde) tussentijdse rapportage uit over de
stand van zaken: 'Het deltaplan in het licht
van de laatste ontwikkelingen'. Een boek
werkje, waarin wordt uiteengezet dat de keus
die de Deltacommissie destijds heeft gemaakt
- afsluiting van de zeegaten in het zuidwesten
van het land - nog steeds ten volle wordt
onderschreven. Ook en vooral waar het
betreft de veruit gevaarlijkste van de zee
armen, de Oosterschelde. Veel nadruk legt
het rapport erop dat het deltaplan moet
worden gezien als een 'onverbrekelijk
geheel'. En wat het verschil in kosten betreft
tussen afsluiten en open houden van de
Oosterschelde: 'Het kostenaspect is niet
altijd van doorslaggevende betekenis. Grote
waarde dient te worden gehecht aan de
factor veiligheid die niet altijd in geld is uit
te drukken'. Over de milieubezwaren tegen
afsluiting zegt het rapport: 'De afsluiting zal
moeten worden begeleid met zorgvuldig
ontworpen voorzieningen om eventuele nade
lige invloeden van de ingreep op te vangen
en natuurlijke waarden in hun ontwikkeling te
stimuleren. De ervaringen, tot nu toe opge
daan met waterbeheersing van het delta
bekken, wettigen de verwachting dat voor dit
probleem de juiste oplossing zal worden
gevonden'.
Vrijwel onmiddellijk nadat minister Drees zijn
'tussenbalans van het deltaplan' aan het
parlement heeft aangeboden steekt een storm
131
