werk als geheel werd hier overigens niet
nadelig door beïnvloed.
Het afwerken van de dijk nam het gehele
werkseizoen 1976 in beslag, waarna het werk
op 5 januari 1977 kon worden opgeleverd.
Het ontwerp van de thans gereedgekomen
dijkwerken is tot stand gekomen in zeer nauw
overleg met de Stichting Natuur en Milieu,
de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, de
Rijksdienst voor de Landinrichting, Staats
bosbeheer, de Provinciale Planologische
Dienst, de Plaatselijke Commissie voor de
ruilverkaveling en de aanliggende gemeenten.
Dit leidde ertoe dat bijvoorbeeld de uit een
oogpunt van landschaps- en natuurbehoud
waardevolle binnendijkse oude dijkputten
tussen Nes en Wierum en het onder meer
rond het wiel bij Paesens sterk slingerende
dijktracé behouden konden blijven.
In verband met de karakteristieke dijkbe-
bouwingen te Moddergat en Paesens en de
nauwe wegdoorgang om de kerk te Wierum
werd het ontwerp van de nieuwe situatie al
daar in nauw overleg met Monumentenzorg
en de gemeenten Oost- en Westdongeradeel
tot stand gebracht. Het belangrijkste uitgangs
punt was hier dat de binding van de bebou
wing met de zeedijk ook in de nieuwe situatie
visueel zoveel mogelijk aanwezig dient te
blijven. Veel aandacht kreeg in het ontwerp
de nauwe doorgang om de kerk te Wierum
met zijn naar zee uitgestulpte dijk. Hoewel te
Wierum de belangen van de gemeente West
dongeradeel en Monumentenzorg niet geheel
parallel liepen, kon door de bouw van een
keermuur met aanliggende trottoirs een voor
beide partijen aanvaardbaar alternatief worden
verkregen. Deze keermuur staat buiten het
theoretisch profiel van het dijklichaam, en is
dus uitsluitend aangebracht uit een oogpunt
van behoud van de historisch gegroeide
situatie.
De uit te voeren werken bestonden hoofd
zakelijk uit het verhogen en naar de zeezijde
verzwaren van de bestaande zeedijk over een
lengte van 7,7 km. Het hiervoor benodigde
zand werd uit de Waddenzee gewonnen. De
oude zeedijk lag met zijn kruin op N.A.P.
6,30 m; de nieuwe heeft naar gelang van de
verwachte golfaanval en de verwachte zakking
van de ondergrond in de komende jaren als
gevolg van de ophoging, bij aanleg een kruin
hoogte gekregen van N.A.P. 8,30 m tot
N.A.P. 8,80 m.
De dijkverhoging is gebaseerd op een ont-
werp-stormvloedpeil van N.A.P. 5,35 m.
De hoogst bekende stormvloed viel voor in
Nieuwe situatie te Wierum,
gezien vanuit de kerktoren in
westelijke richting
50
