Aquatische ecosystemen
In deze Berichten werden reeds verscheidene
bijdragen gewijd aan de bespreking van de
ecologische processen die zich afspelen in
de Deltabekkens en langs de oevers ervan.
Het gaat er daarbij om de relaties die organis
men onderhouden met hun omgeving, te leren
kennen en de ingewikkelde en moeilijk waar
neembare processen waarin die relaties vorm
krijgen, te beschrijven.
De grote verscheidenheid van de processen
die in deze keten optreden vergt een studie
op een haast even grote verscheidenheid van
vakgebieden. Zowel de biologie als de
chemie, de bodemkunde, de biochemie, de
geochemie, de hydrologie en de hydrografie
komen er aan te pas. Deze complexiteit weer
spiegelt zich in het team van deskundigen dat
bij een ecologisch onderzoek dient te worden
betrokken. Elke deskundige opereert vanuit
zijn eigen discipline en gebruikt daarbij vaak
ook een eigen vakjargon. De coördinatie van
dergelijk onderzoek en de communicatie bin
nen het team is daarom welhaast even inge-
ingewikkeld als het onderwerp van studie
zelf.
Maar dit bemoeilijkt uiteraard ook een duide
lijke, begrijpelijke verslaggeving aan derden
die ter zake niet deskundig mogen worden
geacht. De samenstellers van deze Berichten
onderkennen dit probleem, en zijn er zich
tevens van bewust dat de mededelingen ter
zake zoals ze in de Driemaandelijkse Be
richten verschijnen, niet steeds in voor ieder
begrijpelijke taal zijn vervat.
Toch kan nauwelijks worden vermeden dat er
herhaaldelijk wetenschappelijke termen in
worden gebezigd, die voor de deskundige
weliswaar een duidelijke betekenis hebben,
doch die de leek niet erg aanspreken; woor
den als fotosynthese, fytoplankton, hypolim-
nion, die herhaaldelijk in deze Berichten para
deren, kunnen slechts een kleine groep lezers
zonder meer aanspreken. Daar komt bij dat de
mededelingen inzake ecologisch onderzoek
die in deze Berichten verschijnen veelal
deelaspecten betreffen van het systeem dat
zij beschrijven. De betekenis ervan kunnen we
dus eigenlijk pas goed begrijpen wanneer ze
in verband met het geheel worden geplaatst.
Gelet op het grote belang van het ecologisch
onderzoek en de daaruit voortvloeiende resul
taten voor de gevolgen die het Deltaplan - in
welke vorm dan ook - met zich meebrengt,
lijkt het nuttig en gewenst de lezers naast de
regelmatig weerkerende zakelijke verslagen
van onderdelen van het ecologische onder
zoek bovendien in een serie aritkelen meer in
grote lijnen vertrouwd te maken met de pro
cessen en verschijnselen die in de stof- en
energiehuishouding van waterbekkens in het
algemeen en bij de Deltabekkens in het
bijzonder een belangrijke rol spelen. Doel van
deze reeks is dus een wat gemakkelijker te
begrijpen beeld te geven van hetgeen onder
een aquatisch ecosysteem wordt verstaan.
In dit eerste artikel zal in grote lijnen de op
bouw van een aquatisch ecosysteem worden
geschetst, met zijn hoofdkenmerken. We
zullen er dan, mogelijk ten overvloede, mee
moeten beginnen het begrip ecosysteem
nader te verklaren. Dit woord hangt samen
met het woord 'ecologie', hetgeen letterlijk
vertaald 'huiskunde' betekent. In dit verband
heeft 'huis' dan een wat wijdere betekenis;
het kan hier het beste door 'omgeving' wor
den vertaald. Ecologie is de wetenschap die
de relaties tussen organismen onderling en
433
