Het uitleggen van een nylonmat met behulp Het aanbrengen van een zinkstuk van
van de rolponton kunststoffolie
onderlinge afstand van 1,20 m. Bij een mat van het nieuwe type met eenzelfde totaal
gewicht is de afstand tussen twee gevulde slangen slechts 60 cm.
Naast de verkregen grotere zanddichtheid en de betere gewichtsverdeling heeft de
gewijzigde constructie het voordeel dat de onderzijde van de mat niet langer vlak is.
De onder de mat doorhangende helften van de gevulde slangen maken dat het geheel
een grotere weerstand biedt tegen doorglijden tijdens het uitrollen.
Op de kosten van vervaardiging van de nylonmat werd een besparing verkregen van
bijna 9%.
Het vullen van een cel van het doek met zand wordt uitgevoerd met behulp van een
zandspuitinstallatie. Deze bestaat uit een silo, waarin zich een verticaal beweegbare,
rechtop staande buis bevindt die in de laagste stand de opening aan de onderkant van
de silo afsluit. Door de kop van de buis kan water worden gespoten. Rond de kop zijn
12
spuitmonden aangebracht die het zand met water oververzadigen en in beweging
brengen. Wordt de buis opgetrokken dan stroomt het zandwatermengsel onder uit
de silo. Door een slang wordt het mengsel gevoerd naar een cel van het te vullen
nylondoek. Het vullen van een cel van 78 dm3 duurt ongeveer 2 a 3 minuten. Door de
aanvoerbuis van het zandwatermengsel vorkvormig te splitsen en in het splitsingspunt
een wisselkraan aan te brengen, is het mogelijk met twee slangen de vulling continu
te doen verlopen.
Nadat enige ervaring was verkregen kon een samenstel van twee matten door een
ploeg van 10 man in 20 uren worden gevuld en gereed gemaakt. Het stellen en uit
rollen nam twee uren in beslag. De beide matten werden in één baan achter elkaar
op de grond aangebracht.
De bovenbeschreven installatie, bestaande uit het hijsframe met bijbehorende lieren,
de rolponton en de zandvulinstallatie, is aan de N.V. Bitumarin ter beschikking
gesteld voor het aanbrengen van een nylon bodembescherming in de Grevelingen.
Begin oktober 1960 zijn 10 matten van 17,3 bij 80 m uitgerold. Materieel en werk
wijze hebben goed voldaan.
Bij het uitrollen van de matten in de Grevelingen is gebruik gemaakt van de rijksbok
Ursus. Het verhalen van de bakken met het hijsframe, waardoor de rolponton over
de bodem wordt voortgetrokken, werd uitgevoerd en geregeld vanaf de bok.
Het ligt in de bedoeling het hijsframe zodanig uit te rusten dat voortaan ook het ver
halen van hieruit kan plaatsvinden, zodat de bok kan worden gemist. Dit betekent
dat dan minder materieel en mensen nodig zullen zijn, terwijl de manoeuvre zelf een
voudiger wordt en minder tijd zal vergen.
In de afgelopen jaren is de toepassing van nylon als bodembescherming geleidelijk
tot ontwikkeling gekomen. Op het ogenblik wordt beschikt over een type mat en over
materieel waarmede een bodembezinking kan worden aangebracht tegen een prijs
die vergelijkbaar is met die van de klassieke bezinking van rijshout. Een vergelijking
van de kwaliteit van de houdbaarheid is eerst na een ruime toepassing van de
nylonmatten te maken. Tot nu toe is op deze punten de ervaring gunstig.
Bodembekleding met behulp van plastic folie
Bij de afsluiting van diepe zeegaten zal waarschijnlijk allereerst op de bodem een drem
pel worden aangebracht, teneinde te beschikken over een ondersteuning voor de toe
te passen afsluitingsmiddelen.
Gezien de afmetingen van de drempels is het van belang dat voor de bouw goedkope
materialen gebruikt worden. Bij voorkeur zal het omhoog brengen van de bodem
zoveel mogelijk met zand geschieden. Aangezien de drempels het oorspronkelijke
doorstromingsprofiel in verticale zin vernauwen en de stroomsterkte zal toenemen
naarmate de opbouw hoger wordt, zullen hulpmiddelen moeten worden aangewend
om het wegstromen van het gestorte zand tegen te gaan.
Een van deze methoden is het laagsgewijze opbouwen van de dam, waarbij het vers
gestorte zand zo snel mogelijk door een zinkstuk wordt afgedekt. Deze zinkstukken
gaan voor het grootste deel in de constructie verloren en zij spelen slechts korte tijd
een rol bij de verdediging van het zandlichaam. Vooral wanneer de zandlagen dun
13
