J
10.000 mgCl/1 als redelijk betrouwbaar gemiddelde in rekening kon worden
gebracht. De onzekerheden in de berekening konden daardoor worden beperkte
(Het chloridegehalte van zeewater bedraagt omstreeks 19.000 mgCl/1). Bij het
verdere geo-hydrologische onderzoek naar de grootte van de kwel zullen de ver
kregen gegevens bereffende het zoutgehalte in de ondergrond in hun gedetailleerde
vorm onmisbaar zijn.
In verband met de afdamming van de Zandkreek en het Veersche Gat in 1961
wordt thans een geo-elektrisch onderzoek in het Zandkreekgebied uitgevoerd. Het
ligt verder in de bedoeling dit jaar te beginnen aan eeri onderzoek van de zoute
kwel van de Zuidhollandse eilanden en Tholen.
Ook zal de ondergrondse afvloeiing van zoet water uit de hoge gronden van
west-Noordbrabant worden onderzocht.
1
j
O lO 20 30
Geo-elektrische meting volgens de sondeermethode
in vergelijking met een oppervlaktemeting
Het Haringvliet is onder de huidige omstandigheden de belangrijkste afvoerweg
van het opperwater en het ijs van de grote rivieren. Van het opperwater van de
Rijn en de Maas tezamen stroomt bij een gemiddelde afvoer 8 langs de
Geldersche IJssel, 37 langs de Nieuwe Waterweg en 55 langs het Haringvliet.
Stijgen deze afvoeren, dan wordt het gedeelte, dat langs het Haringvliet stroomt,
naar verhouding nog groter.
Zolang de opperwaterafvoeren van de grote rivieren beperkt zijn, neemt het
Volkerak hieraan geen deel, doch wanneer deze toenemen, ontstaat in het Volkerak
een eboverschot en vloeit een deel van het opperwater hierlangs af. Na uitvoering
van het Deltaplan zal langs het Volkerak geen water meer naar zee afgevoerd
worden.
Bij hoge opperwaterafvoeren, waarbij als voorbeeld de Rijn 10 000 m3/sec afvoert
(dat is het vijfvoudige van de gemiddelde afvoer) en de Maas 2000 m3/sec, zal in
de toekomst langs de IJssel 10 langs de Nieuwe Waterweg 25 en langs het
Haringvliet 65 tot afvoer komen. Worden de afvoeren nog hoger, dan zullen
de hoeveelheden, die langs het Haringvliet naar zee stromen, zelfs drie maal zo
groot zijn als die welke tot afvoer komen langs de Nieuwe Waterweg.
Hieruit blijkt, dat de debieten, waarop de sluizen in de Haringvlietdam moeten
worden berekend, onder bepaalde omstandigheden zeer hoog kunnen zijn. De
afmetingen van de sluis zullen in overeenstemming hiermede dus ook bijzonder
groot worden.
Het is in het algemeen gebruikelijk om de totale opening van een uitwateringssluis
kleiner te maken dan het profiel van de toeleidings- en afvoergeul, en wel om
redenen van economie.
Dit betekent, dat ter plaatse van de sluis een insnoering in de afvoerweg van het
water wordt aangebracht, waardoor in de sluis hogere stroomsnelheden voorkomen
dan op enige afstand binnen en buiten het kunstwerk. Des te kleiner de sluis is,
des te groter zijn de daarin voorkomende stroomsnelheden.
De ervaring heeft geleerd dat gevaarlijke ontgrondingen kunnen ontstaan aan de
benedenstroomse kant van een sluis, wanneer de snelheden bij volledige opening
groter worden dan circa 4 m per seconde. Bij dergelijke sterke stromen ontstaan
krachtige wervelingen en stroomstoten, die gevaarlijk kunnen worden voor het in
stand houden van de bodemverdediging buiten de sluis.
Uiteraard is de tijdsduur van deze sterke stromen van groot belang voor het
ontstaan van een werkelijk gevaarlijke toestand.
Bij het ontwerp voor de Haringvlietsluizen nu is als eis gesteld dat een stroom
snelheid in de sluis van 4 m per seconde of groter slechts korte tijd mag optreden
en zeker niet gedurende verscheidene opeenvolgende dagen. Men kan deze eis ook
iets anders formuleren door te zeggen dat een snelheid van circa 4 m per seconde
in de sluis niet op meer dan gemiddeld enige dagen per eeuw mag worden bereikt.
Dit betekent, rekening houdende met de uitkomsten van modelproeven in combinatie
met het aantal malen per eeuw dat hoge rivierstanden kunnen worden verwacht,
dat een afvoer van 20 000 a 21 000 m3 per seconde door de sluis moet kunnen
worden verwerkt bij een snelheid van 4 m per seconde.
25
i
1
i
i
t
iu
i
i
i
SPECIFIEKE ELECTRISCHE
WEERSTAND IN SL n»
.OPPERVLAKTE METING
SON DE ER STANG METING
24
DE UITWATERINGSSLUIZEN IN HET HARINGVLIET
