wilde ondanks zijn scrofuleuze aandoeningen en zwakke ge
zondheid niets liever dan soldaat zijn. Aan de tegenoverliggen
de zijde van de kamer bevindt zich de genoemde vitrine met
daarin de kleine, gevederde vriend. Ook is er nog een vitrine
met gerelateerde snuisterijen zoals familiemedaillons. Een wat
schamele, maar toch, dankzij de opgeroepen sfeer en de histo
rische context, indrukwekkende collectie.
Een ouder Nederlands paar wervelt langs. Hij: windjack, smal,
bril en kort wit haar. Zij: windjack, breder, geen bril, al even
kort wit haar. Want dat is makkelijk en het scheelt in de kosten.
Als progressieve gestapo's marcheren ze door de zalen. 'Ver
schrikkelijke kitsch,' zegt de vrouw, hard genoeg om commen
taren te ontlokken. Die komen niet, zelfs niet van haar eigen
man, die al zijn energie moet inzetten om dit karonje bij te be
nen. Zoef, daar zijn ze goddank al voorbij.
De kokervisie van de doorzonwoning, de boodschappen bij de
Lidl, het zeevaste geloof in gezond verstand, in een objectief,
meetbaar verschil tussen kitsch en geen kitsch. Hollanders ja.
Sportieve. Het soort dat niet drinkt, dat nimmer de omweg eert.
Ooit zei een oud, communistisch echtpaar uit de Zaanstreek
mij ergens in Griekenland dat al die tempels waren gebouwd
dankzij 'het zweet en de uitbuiting van de arbeiders En of
ze het bij het rechte eind hadden! Toch maakte ik mij zo snel
mogelijk uit de voeten. Wie de verdringing verdringt, koerst
immers af op de ultieme koude, de uitdoving des heelals. Het
niets, dat is de ware oogst van de boom der kennis.
Voor de mooie titel Hertog van Reichstadt had Franz wel zijn ti
tels Koning van Rome en Keizer der Fransen ingeleverd, maar
zo maakte je tenminste meer kans om aanslagplegers en moor
denaars te ontlopen - regelrecht de armen van de dodelijke
ziekte in.
Nooit bezocht deze hertog zijn stad Reichstadt.
Franz' lijk werd in Parijs begraven, in de koepelkerk bij Hotel
National des Invalides, onder het standbeeld van zijn vader.
Later verplaatste men de stoffelijke resten naar de crypte. Hart
en ingewanden waren achtergebleven in Wenen: het hart is bij
gezet in urn 42 in de 'hartcrypte' van de Stephansdom, de in-
