gedachte, geest, fraaie zinnen, is noch doctoraal, noch dada. Zij is eenvoudig een in het metafysiese geankerd spel met woor den.'12 Neo-romantiek en maniërisme Ondanks de onderlinge verschillen in stijl zagen de Antwerpse dichters als Pernath, Henri-Floris Jespers, Michel Bartosik, Van Bruggen en Conrad zich als dandyeske stadsdichters, verbon den door een maniëristische, of decadentistische visie op het kunstenaarschap. 'Zelfbewust plaatsten zij zich in de traditie van de rederijkersliteratuur en van de internationale avant- gardestromingen die de Antwerpse artistieke scène in het inter bellum hebben bepaald.'13 Het maniërisme is een stijlbegrip in de schilderkunst, uit de overgangsperiode tussen renaissance en barok, waarbij schil ders hun figuren plaatsen in een bewogen wereld, vaak extreem gesticulerend. Hun stijl, 'maniera', zette zich af van wat ge weest was en zocht een nieuwe vorm. De Italiaanse auteur Umberto Eco schreef hierover: 'terwijl de maniëristen de mo dellen van de klassieke Schoonheid ogenschijnlijk imiteren, ontkrachten ze de regels ervan. De klassieke Schoonheid wordt als leeg en zielloos ervaren. Het accent ligt op het fantastische: hun figuren bewegen zich binnen een irrationele droomwereld, of, in hedendaagse termen, een 'surreële' dimensie.'14 In de literatuur is het maniërisme een stijlvoorkeur gekenmerkt door geslotenheid, hermetisme, en intellectualisme.15 Vertaald naar moderne sensibiliteit inspireerde deze voorliefde een aan tal Belgische auteurs in de jaren zestig en zeventig tot een iden tieke afkeer van de grijpbare wereld. Dichter, uitgever en tijd schriftredacteur, Henri-Floris Jespers (1944-2017), zag voor zich een Vlaams maniërisme en dandyisme, in de traditie van Paul Van Ostaijen en Maurice Gilliams. Bij een verzamelbundel van de dichter Patrick Conrad, Mercantile marine engeneering (1967), schreef Jespers een nawoord, dat gelezen kan worden als een programma van de door hem voorgestane richting: 'Het ma niërisme, vertrekkend van de ondoorgrondelijkheid en de ver gankelijkheid, komt tot een bijzondere verhouding tot de voor werpen en tot de wereld. Het maniëristisch kunstenaarstype kent een intellectuele melancholie, die zich onder meer uit in

Tijdschriftenbank Zeeland

Ballustrada | 2017 | | pagina 40