een een afspraak met de horecaondernemer. "Uw ideeën zijn
goud waard," zei hij, "dit wordt een schitterend onderzoek. Ik
garandeer volle zalen." De onderzoekresultaten zouden in een
van de wegrestaurants worden gepresenteerd. Ook dat werd
contractueel vastgelegd.
Uit een telefoongids op internet nam ik een steekproef. Een
willekeurige groep mensen die ik ging interviewen over hun
drink- en eetgedrag 's avonds tijdens televisieprogramma's.
Ik maakte een overzicht van programma's met verminkten, ver
loren liefdes, zoekgeraakte familie, ruzies, moord en doodslag
en ernstige kwalen met een bij voorkeur gruwelijk levenseinde.
Vervolgens formuleerde ik vragen. Of, en zo ja hoe lang, men
zichtbaar geëmotioneerd was geweest. Snuiten en tranen scoor
den dubbel.
Sociaal wenselijk gedrag vormde een belangrijke valkuil. Dat
was in mijn studie nadrukkelijk aan de orde geweest. Waarom
zouden mensen de waarheid vertellen? Daar had de professor
ervaring mee. We spraken af dat ik door zou laten schemeren
dat enkele grote bierbrouwerijen en chipsfabrikanten aantrek
kelijke prijzen in het vooruitzicht stelden. Die werden verloot
onder respondenten met de meest betrouwbare antwoorden.
Hoe we dat konden meten, vertelden we niet. Aan wetenschap
pers werd nooit dat soort vragen gesteld.
Toch was er een forse tegenslag. We kwamen er tijdens een
proefrondje achter, dat meer dan de helft niet gebeld wilde
worden of men schermde met zijn privacy.
Ook hier bewees professor Stapel zijn ervaring. Ik belde de on-
willigen terug met de boodschap dat ons project gesteund werd
door de Postcodeloterij, de Bankgiroloterij en het Goed voor
Holland Fonds. Die laatste naam had ik zelf bedacht. Als er ge
vraagd werd om kaarten of loten, zei ik dat ik daar mijn best
voor ging doen.
Het werkte. De truc had zelfs tot resultaat dat mensen uit ons
onderzoekpanel uit eigen beweging lege zakken en verpakking
van koekjes en snoep bewaarden en rapporteerden over de hoe
veelheid, of het naturel was of light, het vetpercentage van de
kaas en de paté. Ook de lege flessen werden geteld.
